Mist. De parallel met 70 jaar terug ontging het publiek op de
Ginkelse Heide niet. Op 18 en 19 september 1944 stokte de bevoorrading van de
Britse troepen ten westen van Arnhem wegens de lage bewolking. Het bleek een
bepalende factor in de strijd. Bij de herdenking van Market Garden sneuvelde
slechts een poging tot de grootste paradrop na de Tweede Wereldoorlog. In de
marge van de herdenkingen tekende de Defensiekrant twee bijzondere verhalen
op.
Kapitein buiten dienst Tom Welch van de 21st Independent Pathfinders Group
landde in de nacht van 16 op 17 september als 1 van de eersten. “We kwamen met
54 man uit 3 vliegtuigen hier op de Ginkelse Heide terecht. De volgende dag
markeerden we met rook en parachutes de landingszones voor de zweefvliegtuigen
en droppingzones voor de parachutisten.”
Na de strijd om Arnhem is Welch met nog slechts 12 collega’s over. “Ik was de
enige uit mijn vliegtuig”, vertelt de veteraan die ook aan de vooravond van
D-Day als pathfinder in Normandië werd gedropt. “De rest is gesneuveld of gewond
geraakt. We moesten over de Rijn terugzwemmen om ons te redden. Nog steeds erg
verdrietig, vooral op dagen als deze.”
Ondertussen laat Welch wat van zijn medailles zien. Onder andere het George
Cross; een onderscheiding voor opvallende moed onder gevaarlijke omstandigheden.
“Ik ben niet de enige die hem heeft hoor. Hij – en hij wijst naar zijn
begeleider van midden 20 – heeft hem ook. Voor zijn diensttijd in Afghanistan.”
Bij die opmerking springen spontaan de tranen in de ogen van de jonge
ex-militair naast hem. 70 jaar verschil in leeftijd, maar het verdriet om het
verlies van strijdmakkers is hetzelfde.
‘De brug was een deel van zijn leven’
Even ten noorden van de verkeersbrug die zo’n grote rol speelde in Market
Garden vindt de jaarlijkse herdenking en kranslegging in Arnhem plaats. Op het
Airborneplein herdenken zo’n 70 Britse en 13 Poolse veteranen hun omgekomen
strijdmakkers. Duizenden genodigden en belangstellenden wonen deze plechtigheid
en de defilés bij.
De Britten moesten de brug in 1944 48 uur bezet houden. Met dit doel landt
een complete Airborne Brigade ten westen van Arnhem. Luitenant-kolonel John
Dutton Frost houdt het met het 2de bataljon zelfs 3 maal zo lang vol.
Uiteindelijk moeten ook zij het hoofd buigen voor de Duitse overmacht.
“Mijn vader sprak er veel over”, geeft zijn zoon aan. Hij is ter gelegenheid
van de herdenkingen voor de vierde keer in Arnhem. “Market Garden en de brug was
een deel van zijn leven, zelfs nadat hij boer was geworden. Hij vertelde er veel
over en kwam graag en veel in Arnhem. Mijn zus en ik komen afwisselend bij grote
herdenkingen. Dit zal wel 1 van de laatste grote zijn met veteranen. Maar de
herdenking zal blijven want de Nederlanders willen het zelf gedenken. En voor
jonge Britse para’s is deze herdenking ook heel belangrijk.”
