Tekst André Twigt
Foto Louis Meulstee
Duikoefening Veiligheidsregio Utrecht en Defensie
Een op de fiets passerende scholier denkt te weten wat er speelt. “Er ligt vast een lijk in het water”, schreeuwt hij uit volle borst naar zijn maatjes. Met zijn bewering zit het ventje een eind in de goede richting. Want het bergen van een stoffelijk overschot komt weldegelijk aan bod tijdens de vorige week gehouden duikoefening van de Veiligheidsregio Utrecht. Maar dan wel zogenaamd uiteraard. Want het lijk in kwestie is niet meer dan een slordig geklede paspop.
De aanblik van hulpverleningsvoertuigen en vele druk rondlopende officials naast de plas bij Strandzone Haarrijn wekt inderdaad de indruk dat er iets niet pluis is. Gelukkig is het allemaal nep. Om nog beter te kunnen samenwerken wanneer er écht iets aan de hand is, sloegen de Veligheidsregio, de politie en Defensie de handen ineen. ”Tijdens de duikoefening staat de voorbereiding op een nationale operatie centraal”, zegt commandant Defensie Duikgroep (DDG) kapitein-luitenant ter zee Sander Kool.
‘Veel beter stellen we een convenant op voor wanneer er slachtoffers in het spel zijn’
Verloopt soepel
Het 4-koppige duikteam van het marine-duikvaartuig Cerberus doet mee aan de duikoefening. In het scenario is een personenauto met hoge snelheid te water geraakt. In het inmiddels gelokaliseerde voertuig wordt in de kofferbak het stoffelijk overschot van een man aangetroffen. Aan de defensieduikers de taak het lichaam te bergen, een klus die soepel verloopt.
“Voor duikbijstand weten hulpdiensten ons te vinden, maar ook voor kennis en expertise op dit gebied”, voegt luitenant ter zee 1 Rene Pouw toe. “Zo hebben wij ook toegepaste middelen om zwaardere objecten boven water te halen en maken we op dit moment veel gebruik van de Sea Wasp, de middelgrote duikrobot van de firma Saab. Daarmee werkten we eerder met hulpinstanties samen”, vertelt de commandant Duikcompagnie.
Innige samenwerking
Overste Kool kent de aanleiding voor de oefening. Vorig jaar deed de DDG mee met het zoeken naar een vermiste duiker op de Vinkeveense Plassen. Op het moment dat het slachtoffer was gevonden, ontstond een innige samenwerking tussen duikers van Defensie en politie. “Die vormde de inspiratie om deze exercitie te houden”, aldus Kool. Hij vertelt dat een marineduiker samen met een sonarspecialist van de politie de beelden analyseerde en dat ze samen de duikrobot in de buurt van de dode man manoeuvreerden. Daardoor kon de bergingsploeg hem makkelijk vinden. Uiteindelijk werd met de grijpers van een duikrobot een lijn aan het lichaam bevestigd. “Dit is een van de betere voorbeelden van civiel-militaire samenwerking.”
Marineduiker Barry vertelde eerder over de zoektocht naar de overleden man uit dit artikel. Bekijk hier de video:
‘Wat je zag was dat de samenwerking tussen Defensie en de Veiligheidsregio mooie resultaten kan opleveren’
Mens en robot
Human Machine Teaming, oftewel de samenwerking tussen mens en robot, raakt ook bij de hulpdiensten in Nederland steeds meer in zwang. Met name bij detecteren, classificeren en identificeren. Op deze gebieden staat Defensie de 25 veiligheidsregio’s met regelmaat bij. “Ligt een object of lichaam op een diepte van meer dan 15 meter, dan beschikken wij over de geschikte uitrusting, waaronder de duikrobot Remus”, licht Pouw toe. “Hiermee kun je tot op een diepte van 100 meter zoeken.”
Convenant
Locoburgemeester van Groene Hart-gemeente De Ronde Venen Rein Kroon is geen onbekende van Defensie. Hij klopte vorig jaar aan voor duikersteun op de Vinkeveense Plassen. Aanvankelijk ging de aanvraag niet van een leien dakje. Vanwege prioritering was de broodnodige apparatuur elders dringend gewenst. “Maar na een kleine interventie van de minister van Defensie was het binnen een half uur geregeld”, aldus Kroon.
De tweede burgervader was hiermee geholpen, aangezien het intussen om een vermissingszaak met landelijke bekendheid ging. “Wat je zag was dat de samenwerking tussen Defensie en eenheden van de Veiligheidsregio mooie resultaten kan opleveren. Vermoeden was dat het slachtoffer op grotere diepte lag, waarvoor we een beroep op Defensie deden.”
Papieren onzin
Wat Kroon ook aan de zaak bijbleef, is dat hij voor bijstand eerst toestemming moest verlenen aan Defensie om de plassen te mogen doorzoeken. “Die papieren onzin. Veel beter stellen we een convenant op voor wanneer er slachtoffers in het spel zijn. Op dit soort momenten heb je toch allemaal hetzelfde hogere doel voor ogen. Als je niet oppast, loop je zo 2 dagen vast omdat de vereiste formuleren er niet zijn. Hiervoor moeten we nog maar eens om de tafel gaan.”
