Tekst KAP Bianca Brasser
Foto SGT-1 Jan Dijkstra
Mariniers bewaken F-35’s in Bulgarije
Ze dachten naar Noorwegen te gaan, maar middenin de voorbereiding op de Joint Arctic Training werd een troop mariniers aangewezen voor een beveiligingsopdracht in Bulgarije. De mannen van 22 Raiding Squadron vormen daar tot begin juni de Force Protection (FP) van de F-35-inzet Guardian Lightning.
Ja, het is een andere taak dan waar hij normaal voor traint, beaamt marinier-1 Siem. Als marinier is hij opgeleid te opereren in het hoogste geweldspectrum. Nu beveiligt hij een deel van de luchtmachtbasis Graf Ignatievo, waarvandaan Nederlandse F-35's het NAVO-luchtruim boven Bulgarije bewaken. “Deze inzet is te vergelijken met die binnen een Vessel Protection Detachment. Ook een beveiligingsopdracht, maar dan op een schip. Een luchtmachtbasis bewaken is weer eens iets anders. Een mooie ervaring erbij.”
Geheimen bewaken
De mariniers bezetten 24/7 verschillende posten op de basis en ze patrouilleren rondom de F-35's. Dat betekent in de praktijk vooral passen controleren, observeren en de geheimen van het nieuwe gevechtsvliegtuig bewaken. Voor de luchtmacht is dit de eerste inzet vanuit het buitenland met een F-35, een vliegtuig vol geheime technologie. “Er zijn daarom veel veiligheidsmaatregelen”, zegt commandant FP eerste luitenant Thomas. “Er moet bijvoorbeeld afstand van het vliegtuig worden gehouden en als de F-35 in de onderhoudshangar staat met geheime delen zichtbaar, wordt de hangar hermetisch afgesloten. Niemand komt erin zonder eerst langs ons te gaan.”
Bestanden verwijderen
Ook zomaar filmen en foto's maken van het gevechtsvliegtuig is verboden. “Toen de 4 F-35's hier voor het eerst landden, trok dat veel bekijks op deze Bulgaarse basis”, zegt Thomas. “Het is ook aan ons om mensen die filmen en foto's maken, aan te spreken en de bestanden te laten verwijderen.” Vooral de aanwezigheid van de mariniers, schrikt volgens hem af om de regels te overtreden. “Show of force, dat is het belangrijkste middel dat we hier inzetten. We lopen volledig omgehangen patrouilles. We maken duidelijk dat wij hier de boel beveiligen.”
Wat doet de luchtmacht in Bulgarije?
De 4 F-35's van de Koninklijke Luchtmacht landden vorige week in Bulgarije. De gevechtsvliegtuigen bewaken in april en mei het luchtruim boven het Oost-Europese land. Meestal bewaakt een land zelf of samen met een buurland het eigen luchtruim. Sommige NAVO-landen hebben echter te weinig of geen vliegtuigen voor deze Quick Reaction Alert-taak. Daarom werd in 2004 Baltic Air Policing in het leven geroepen. Vanuit Litouwen helpen verschillende NAVO-landen bij toerbeurt het Baltische luchtruim te bewaken. Na de annexatie van de Krim door Rusland (2014), werd Enhanced Air Policing opgericht: sindsdien wordt ook vanuit Estland, Bulgarije, Roemenië en Polen het luchtruim bewaakt door NAVO-eenheden.
Te weinig geïnvesteerd
Dat dit een inzet is dichtbij huis, met een oorlog iets verderop, merkt de luitenant vooral aan het thuisfront. “Ik krijg meer vragen over ons werk dan voorheen. De actualiteit zorgt voor meer belangstelling en reacties van vrienden en familie. En ze beseffen nu: shit, er is echt te weinig geïnvesteerd in Defensie. Dat is wel mooi.” Voor Thomas zelf maakt de onrust op het eigen continent weinig uit qua extra spanning. “In Bulgarije is geen oorlog. Normaal worden we middenin een conflictgebied ingezet; dan zijn we meer met spanningen bezig dan nu.”
Scherp blijven
De grootste uitdaging in Bulgarije? “Scherp blijven”, stelt de commandant. “Er kan altijd iets gebeuren en we staan hier met scherpe munitie.” Een van de manieren om de jongens alert te houden, is toezien op hoe ze eruit zien. “Elke dag scheren, schoenen poetsen, elastieken in de broek, kraagjes naar beneden, geen rare zonnebrillen op. Uitstraling is voor het Korps altijd belangrijk, zeker nu”, zegt Thomas. “Wie verslonst, is minder scherp.”
Oefeningen moeten zorgen voor afwisseling. “Ik probeer nu mooie trainingen op te zetten om de jongens te blijven prikkelen. Er staan genoeg lege gebouwen op de vliegbasis waar we, in overleg met de Bulgaren, kunnen trainen. 50 kilometer verderop ligt een 300-meter schietbaan en hier op de basis is een Glock-pistoolbaan. Zodra de banen zijn goedgekeurd, gaan we daar schieten.”
Sporten en sfeer
Verder is het zaak vooral de sfeer goed te houden, stelt Thomas. “Humor is belangrijk. En er wordt veel gesport.” De mariniers hebben voor de eerste keer op uitzending de 'MEGA-box' mee. Een mobiele fitnesscontainer vol gewichten zoals barbells, dumbells en kettlebells. Voor marinier-1 Siem één van de manieren om fit te blijven én verveling te voorkomen. “Ik was blij dat 'ie mee kon. Normaal doen we vooral oefeningen met het eigen lichaamsgewicht, nu trainen we meer met gewichten. Dit biedt meer mogelijkheden. Top geregeld zo.”
Force Protection luchtmacht
De Force Protection tijdens luchtmachtuitzendingen wordt meestal gevormd door Object Grondverdediging (OGRV). Deze luchtmachteenheid wordt op het moment zwaar belast door een uitzending in Mali, inzet op Curaçao en andere nationale opdrachten. Daarom werd een beroep gedaan op de mariniers, die tevens zorgen voor extra afschrikking rondom het nieuwste gevechtsvliegtuig. 2 luchtmachters van OGRV ondersteunen de mariniers in Bulgarije. “We geven tips & tools”, vat chief Force Protection kapitein Jorik het samen. “Hoe gedraag je je op taxitracks, hoe patrouilleer je rondom draaiende vliegtuigen; voor mariniers is dit allemaal nieuw.” Net als de manier van werken. “Wij werken defensief, zij vaak offensief”, verklaart Jorik. “Wij werken met langzame opschaling. Dat is misschien even wennen voor de mariniers, die gewend zijn vooral voorwaarts te gaan. Maar de samenwerking verloopt hier echt heel goed: 100 punten.”
