Tekst Evert Brouwer
Foto Archief en Julien Kegel (Blankenberge)

Jelle van der Steen terug in Oranje

Of hij de oudste herintreder is in het nationaal rolstoelbasketbalteam, dat weet-ie eigenlijk niet. Met een leeftijd van bijna 38 jaar vierde oud-marinier Jelle van der Steen zijn rentree op het internationale platform tijdens het sterk bezette toernooi in het Belgische Blankenberge. “Als hij zich zo goed blijft ontwikkelen, maakt hij een beste kans om mee te gaan naar de Paralympische Spelen in Tokio”, complimenteerde bondscoach Cees van Rootselaar zijn ‘nieuwe’ pupil.

Toegegeven, hij had er stiekem wel op gehoopt, de tweevoudig winnaar van het zilver tijdens de Invictus Games van Toronto (2017) en Sydney (2018). Zo’n 3 jaar geleden zat Van der Steen al eens bij de selectie, maar raakte snel uit beeld bij de toenmalige bondscoach. Met een succesvol seizoen bij RSV Osnabrück, op het een na hoogste podium in Duitsland, speelde de oud-marinier zich weer in de kijker. Een uitnodiging voor de selectietrainingen op Papendal – en dus het jaarlijkse toernooi aan de Vlaamse kust – vormde de beloning. “Zo voelt het wel; ik heb er heel hard voor moeten trainen de afgelopen weken”, zegt de oud-marinier.

Het Nederlands team met Jelle van der Steen (21). Rechtsachter: bondscoach Cees van Rootselaar.

Het gevolg: een hoge dwarslaesie en een zeer duistere periode, zowel lichamelijk als geestelijk

Jammer genoeg was hij de enige voormalig militair op het toernooi, waar verder Japan, Brazilië, Zuid-Afrika en wereldkampioen Groot-Brittannië aan meededen. En vooral bij dat laatste land was Van der Steen een populaire verschijning. “Natuurlijk kennen we hem van de kus aan Meghan Markle, de vrouw van onze Prins Harry”, zegt de Britse coach Steve Caine.

Verdedigend

De rolstoelbasketballer uit Deurne maakt uiteindelijk zijn ‘herdebuut’ in de wedstrijd tegen Japan. Van der Steen mag even voor de zoemer aantreden. “Of ik zenuwachtig was? Nee, niet echt. We hadden allemaal last van de zware weken die we achter de rug hebben. Ik was met niets anders bezig dan reizen, werken, trainen, eten en slapen. Eigenlijk vormt dit toernooi een soort rustpunt.”

Spelmoment uit de wedstrijd tegen Brazilië. Jelle van der Steen draait net weg na een score voor Nederland.

Verdedigend zit het wel snor met de veteraan, die duidelijk aan armkracht heeft gewonnen. Aanvallend kan het allemaal wel wat beter, zo constateert ook Van Rootselaar. “Maar hij verdient een groot compliment voor zijn doorzettingsvermogen. Jelle kon soms moeilijk omgaan met mijn keuze hem niet in te zetten, maar daarin heeft hij grote stappen gemaakt.” De militaire vorming speelt daarbij volgens oud-international en veelvuldig landskampioen Van Rootselaar best een rol in. “Niet opgeven, dat is wel een kracht die je daar leert.”

Van der Steen kan even rusten, met Gijs Even achter zich en Sebastiao Nijman links aan zijn flank.

‘De andere mariniers trokken me erbij; dat voelde heel goed’

Noodlot

Van der Steen stroomt in 1999 in als marinier en maakte onder meer de uitzendingen naar Bosnië en Irak mee. Later openbaren zich, door een aantal voorvallen tijdens die missies, psychische problemen. Zijn omgeving heeft dat al langer door en spoort hem aan zich bij Defensie te laten onderzoeken op een posttraumatische stressstoornis. Het noodlot slaat bizar genoeg in april 2007 toe in de vorm van een (eenzijdig) ongeluk met zijn auto, de avond voor de eerste afspraak. “Ik weet er niets meer van; ik moet een black-out hebben gehad”, zegt hij. 

Het gevolg: een hoge dwarslaesie en een zeer duistere periode, zowel lichamelijk als geestelijk. 35 operaties later krabbelt de Brabander weer op. “De rolstoel beperkt me nauwelijks, het is eerder mijn hoofd waar het blokkeert.” Hij begint een bedrijf als ijsverkoper, maar moet dat wegens ziekte van de hand doen. Nu beheert hij een bedrijf voor cryptomunten en blockchain. “Ik moet wel bezig blijven.”

Marinier 1 Jelle van der Steen tijdens zijn uitzending in Irak

Erkenning

En dan is er natuurlijk het rolstoelbasketbal dat hem veel brengt. Het zorgt ook voor een terugkeer bij Defensie. Een aantal oud-militaire toppers wilde in 2017 een team vormen voor de Invictus Games in Canada. “Dat was wel een dingetje; ik had Defensie 13 jaar daarvoor uit mijn hoofd verbannen.” Hij vond met lotgenoten als Marc van de Kuilen, Walter Groen en Jack Pastora niet alleen waardering, maar vooral erkenning. “Er is vorig jaar bij de Invictus Games in Sydney een foto gemaakt van de 4 (oud-)mariniers die meededen. Ik aarzelde aanvankelijk of ik dat wel wilde, maar de andere mariniers trokken me erbij. Dat voelde heel goed.”

"Natuurlijk kennen we hem van de kus aan Meghan Markle, de vrouw van onze Prins Harry.”

Kroon

Mogelijk volgt nog een kroon op het werk in 2020. Dan zijn er niet alleen de Paralympics in Japan, maar ook de Invictus Games in Nederland. Voor beide toernooien hoopt Van der Steen te worden geselecteerd. “Het zou echt prachtig zijn om tweemaal op zo’n hoog podium te mogen spelen binnen 1 jaar.”

De kans daarop is redelijk aanwezig. Op de positie van Van der Steen is Frank de Jong weliswaar een van de betere in de wereld, er is altijd een stand-in nodig. “Mijn schieten moet dan wel verbeteren”, bekent de oud-marinier, “maar daarop is goed te trainen. Ik ga ervoor!”