06

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 08

Nu varen om kennis op te doen

Tekst Andre Twigt
Foto John van Helvert

Kop Instandhoudingsproject Walrusklasse is eraf

Met één boot al af en nummer 2 op het droge, is de kop van het Instandhoudingsproject Walrusklasse eraf. Zr. Ms. Zeeleeuw heeft het onderhouds- en modificatieprogramma voor een groot deel achter de rug en de bemanning zit midden in het beproevings- en opwerktraject. Bij de Dolfijn zijn inmiddels de gaten voor de nieuwe optronische masten geboord. Ook is een groot deel van het instandhoudingsprogramma al uitgevoerd. Zou Zr. Ms. Bruinvis als derde sub rond 2017 de kant op gaan, dat wordt een jaar later.

Langer doorvaren met de Bruinvis heeft te maken met de specifieke technische capaciteit van het onderhoudsbedrijf van de Directie Materiële Instandhouding (DMI) in Den Helder. Het project Instandhouding Walrusklasse legt een nogal fikse claim op de beschikbaarheid ervan. En daarom stemde projectleider kapitein-luitenant ter zee (TD) Martin Noordzij ermee in de overgebleven subs later dan gepland onder handen te nemen. Op die manier komt het onderhoud aan andere marineschepen niet in de problemen.

Het project Instandhouding Walrusklasse legt een fikse claim op de beschikbaarheid van technische capaciteit

Een groot deel van de modificaties van het Instandhoudingsproject Walrusklasse heeft betrekking op de werkstations in de commandocentrale. Op de achtergrond de optronische mast die de oude vertrouwde periscoop vervangt.

Combineren

Eveneens een overweging bij deze aanpassing qua tijd, is volgens de techneut de continue vraag naar ‘subinzet’. Die is nu beter gewaarborgd. Ook de training van het personeel speelt een rol bij de fasering. Ten slotte is een echte sub hiervoor de beste leerschool. Al met al genoeg redenen de Bruinvis langer operationeel te houden. “Ook nu we het langdurig met één boot minder moeten doen, blijft kennisopbouw belangrijk”, borduurt Noordzij verder.

Waaraan hij absoluut niet tornt, is de opzet om het Instandhoudingsproject Walrusklasse en het 18-Jarig Onderhoud gelijktijdig uit te voeren. “Stel dat je dat om redenen niet zou doen, dan moet je alle boten 2 keer uit de vaart nemen en dat is onlogisch.” Daarbij is de noodzaak om de projecten tegelijk te doen volgens Noordzij dwingend van aard. “Het materieel is verouderd en technisch hard toe aan een grote beurt. Vandaar.”

Ondanks het drukke opwerktraject zag de bemanning van de Zeeleeuw kans deel te nemen aan de Rotterdamse Wereldhavendagen.

Zonder tegenslagen

Na aanpassing ziet het lijstje er als volgt uit: Zr. Ms. Dolfijn is eind 2018 gereed. Zoals gezegd gaat de Bruinvis er half 2018 in voor de duur van tweeënhalf jaar. Als laatste is de Walrus aan de beurt. Die gaat half 2020 onder het mes. Eind 2022 mag de sub gaan opwerken. De pas onder handen genomen Zeeleeuw blijft de komende jaren in het water en krijgt tussentijdse (software-)updates voor een maximaal rendement. Nam het instandhoudingsprogramma voor deze sub - door enkele fikse tegenslagen - ruim 3 jaar in beslag, de overige 3 schepen zijn naar verwachting in tweeënhalf jaar klaar. 

‘Het is net alsof we van Commodore 64 naar Playstation 4 zijn gegaan’

Sensoroperators in de weer met het bijzonder geavanceerde Combat Management Systeem, dat als eerste op de Zeeleeuw werd geïntroduceerd.

Sneller

Na de omvangrijke update is de subvloot nog beter in ‘zien zonder gezien worden’. Sneller en met grotere nauwkeurigheid vijandelijke oppervlakteschepen en dito onderzeeboten detecteren en identificeren? Met de nieuwe apparatuur is dat geen probleem. De bemanning van Zr. Ms. Zeeleeuw is momenteel druk bezig zich de nieuwe uitrusting eigen te maken. Dat is nodig, want het Combat Management Systeem aan boord is ‘state of the art’ en voegt een geheel nieuwe dimensie toe aan opereren met de boot. “Het is net alsof we van Commodore 64 naar Playstation 4 zijn gegaan”, vertelt commandant luitenant-ter-zee 1 Erwin Ruijsink. “Dat is ronduit wennen.”

Overzicht van de brug.

Momenteel werkt de bemanning in stappen op naar volledige operationaliteit. Die status bereikt ze midden volgend jaar. In de tussentijd moet er nog veel gebeuren. Zo gaat de Zeeleeuw dit najaar voor zogenoemde ‘Sea Acceptance Trials’ naar de diepe wateren van Noorwegen. Hier vindt het afstellen van de sonar, het torpedosysteem, evenals het afvuren van oefentorpedo’s plaats. Enkele van de reeds afgewerkte tests vonden om veiligheidsredenen plaats aan de wal in de Marinehaven of op de rede van Den Helder. Ruijsink: “We nemen natuurlijk geen enkele risico.” 

“Om kennis op te doen, moet je varen. Pas dan kom je te weten welke verschillen er zitten tussen wat op de tekentafel is verzonnen en wat je aan boord ervaart.”

Tekentafel

Het doet de onderzeebootman goed om na een periode van 3 jaar weer het ruime sop te mogen kiezen en op te werken naar een volledig inzetbare Zeeleeuw. “Om kennis op te doen, moet je varen. Pas dan kom je te weten welke verschillen er zitten tussen wat op de tekentafel is verzonnen en wat je aan boord ervaart. Voorbeeld: in het begin hadden we 4 beelden vol informatie op één beeldscherm. Dat lijkt handig, maar er stonden domweg teveel gegevens te dicht bij elkaar. Dus voegden we een scherm toe. Dat soort dingen moet je proefondervindelijk vaststellen.”

SATCOM-mast

Radiomast vervangen door SATCOM.

Centraal lucht monitoring systeem

Geupdate centraal luchtmonitoring systeem aangebracht. Dit apparaat houdt de luchtkwaliteit in de gaten.

Coating

Vierlaags coating op de blanke scheepshuid aangebracht.

Consoles

Consoles aan stuurboord in de commandocentrale aangebracht ten behoeve van Combat Management System.

Navigatieconsole

Navigatieconsole vervangt papieren kaartentafel.

Sonar

In het kader van het Sonar Safety Project van de NAVO werd een Mine Avoidance Sonar gemonteerd.

Torpedo’s

Mk48 torpedo’s opgewaardeerd van mod 4 naar digitale mod 7.

Sonar ontvanger

De vernieuwde Sonar Intercept Array onderschept uitzendingen van actieve sonarsystemen.

E-room

E-room heringericht voor processingapparatuur van onder meer de optronische mast, sonar en het Combat Management Systeem.

Optronische mast

Optische navigatiemast vervangen door een optronische mast.