Kale FRISC biedt uitkomst bij Chios

Mariniers ondersteunen bij grensbewaking op zee

“Dat ze weer rillen is goed”, legt sergeant van de mariniers Noël Siemelink uit, terwijl hij zich door de groep migranten verplaatst. Met name de in slaapzakken en thermische dekens ingepakte kinderen houdt hij nauwlettend in de gaten. Amper een uur eerder zag de situatie er op de kade van het eiland Oinousses, voor de kust van Chios, een stuk minder rooskleurig uit. “Als het nu niet droog was geweest, hadden we echt een uitdaging gehad.”

Een afvaardiging van het FRISC Squadron Special Operations vertrekt de betreffende ochtend met 2 vaartuigen vanuit de haven van het Griekse eiland Chios. Amper op zee komt de eerste melding van de Griekse Kustwacht binnen: 3 rubberbootjes varen vanuit Turkije richting het eiland Pasas. Gezien de stroming, wind en golven van een halve meter reden genoeg om polshoogte te nemen. En terecht. Bij aankomst maakt een van de bootjes water en heeft een ander bootje een kapotte motor.

Ruimte benutten

“The women and children first!”, roept korporaal van de mariniers René Zijlstra naar de opvarenden. De FRISC nadert een van de rubberboten. 1 voor 1 maken vrouwen en kinderen de overstap naar de FRISC. “Het is ander werk dan we gewend zijn. Speciaal voor deze inzet hebben we de FRISC zo kaal mogelijk gemaakt. De boot is voorzien van een rescue frame, maar we hebben de affuiten verwijderd en het aantal stoelen teruggebracht naar 4. Zo kunnen we de ruimte aan boord optimaal benutten om mensen die in nood zijn te vervoeren.” 

Doorweekte vrouwen en kinderen

De overbeladen rubberboot stroomt deels leeg. Een aantal doorweekte vrouwen en kinderen neemt plaats in de FRISC. “Het blijft bizar; ze nemen zoveel risico”, leggen Siemelink en Zijlstra uit. “Die boten zijn veel te zwaar beladen en hebben een slechte motor. Zij zitten er met meer dan 50 mensen in, terwijl 10 het maximum is. En die zwemvesten die ze dragen, doen echt hun werk niet. Ze hebben geluk dat de golven vandaag niet hoger zijn, anders was die flexibele boot gewoon dubbelgeklapt.” 

Professioneel handelen

Bij aankomst op Oinousses krijgen de migranten slaapzakken en dekens uitgereikt en worden ze herenigd met de opvarenden van de andere boten. Siemelink en Zijlstra en de opstappers van de marechaussee verlenen eerste hulp aan de kinderen die onderkoeld zijn. “Natuurlijk moet je op dit soort momenten professioneel handelen”, leggen de navigators uit. “Niet met je gevoel. Het verhaal erachter ken je namelijk niet. Wij houden uiteraard wel onze oren en ogen open voor opvallende personen. Interessante informatie spelen we door naar de marechaussee.”

Grensbewakingstaken

“We hebben binnen het Border Security Team (zie kader) een ondersteunende rol”, vertelt Siemelink over de samenwerking met de marechaussee. “Met onze FRISC’s zorgen wij dat de marechaussee de grensbewakingstaken op zee kan uitvoeren. Ook hebben we altijd iemand van de Griekse kustwacht aan boord. Zij hebben de leiding, onderhouden het contact met de wal en bepalen wat we doen. 8 uur per dag patrouilleren we op zee. Buiten die uren moeten we binnen 10 minuten operationeel kunnen zijn.”

Geen pendeldienst

Op Oinousses breekt de zon door. Een veerdienst haalt de migranten op en vervoert ze naar Chios. Daar gaan ze het identificatie- en registratietraject in. De opvarenden uiten hun dankbaarheid. Siemelink: “Het is goed werk, maar het is niet de reden waarom we hier zijn. Als ze op eigen kracht de kust kunnen halen, kondigen we hun komst alleen aan bij de Griekse autoriteiten. Die vangen ze dan op. Wij zijn namelijk geen pendeldienst. Omdat het nu echter fout dreigde te gaan, grepen we in.”