Tekst KAPT Jaap Wolting
Foto KPL 1 Zadrach Salampessy
Begeleid sporten op schepen wordt actieve mindset bij bemanning
Op volle zee opwerken naar de marathon van Washington. Waardevolle theorie over gezonde voeding in relatie tot je activiteiten. Afname van de Defensie Conditieproef op de Atlantische Oceaan. Circuittraining op het helikopterdek. Onwerkelijke illusies van dagdromers? Nee, razende realiteit.
Het nut en de noodzaak van een sportinstructeur aan boord van een schip is onweerlegbaar. Sport speelt immers een essentiële rol bij het vergroten van fysieke fitheid, waardoor de overlevingskans van militairen in crisisomstandigheden stijgt. Om personeel inzetbaar te houden, moet je zorg dragen voor haar welzijn. Sinds enkele jaren heeft vlootpersoneel daarom de mogelijkheid een opleiding tot vlootsportinstructeur te volgen. Het initiatief komt uit de koker van de Staf Fysieke Training & Sport (FT&S). Ervaren sportinstructeurs van de mariniers geven de training. De resultaten zijn hoopvol.
Commandanten voelen zich verantwoordelijk
Zo voer sergeant ODND Henriëtte van Gemert al als vlootsportinstructeur mee met Zr. Ms. Rotterdam. Spinning, circuittraining, marathons: Van Gemert wist de bemanning moeiteloos te motiveren en boekte prachtige resultaten. Kapitein der mariniers Martien van Veen, Hoofd Staf FT&S: “Er vindt een cultuurverandering plaats. Sporten wordt een mindset en commandanten voelen zich verantwoordelijk,” aldus de stafofficier. “Doordat we juist in déze fase kwaliteit aan boord plaatsen, zie je een verhoogde deelname aan activiteiten. Er is echter nog ruimte voor verbetering. De investering om personeel de opleiding tot vlootsportinstructeur te laten volgen, wordt ruimschoots terugbetaald.”
Steuntje in de rug
Volgens Staf FT&S is de operationele gereedstelling van een schip altijd prioriteit nummer 1. De taakspecifieke fitheid kan aan boord uitstekend worden getraind door de vlootsportinstructeur. Waar het in het verleden eigenlijk altijd aankwam op intrinsieke motivatie van het individu, krijgt die nu een steuntje in de rug.
Vlootsportinstructeurs tillen fitheid naar hoger dek
Kettingreactie
Het voordeel van het aanbieden van sporten op zee, is dat iedereen op een relatief kleine oppervlakte leeft. Is er even een ruimte beschikbaar, kun je snel aan de slag. De bemanning van een schip is een team dat nergens heen kan. Je zult dus – veel sneller dan op de wal – een kettingreactie zien.
Positieve impuls
Van Veen geeft aan dat er een verschil is tussen schepen waarop wel of geen instructeur meevaart: “Alle ‘groot boven water schepen’ waaro we de eerste lichting instructeurs hebben geplaatst, kregen een positieve impuls. Voor zowel het beheer en gebruik van sportmaterialen als de organisatie van sportevenementen.”
Fanatiek personeel
Sergeant-majoor van de mariniers Elwin Wenzel – vliegdekofficier op Maritiem Vliegkamp De Kooy – is opgeleid sportinstructeur en ging op missie met de Van Speijk. Ondanks het gebrek aan respectabele faciliteiten op sportgebied kreeg hij de bemanning dagelijks aan het zweten. “Soms gaf ik circuittraining of cross-fit, een andere keer spinninglessen. Daarnaast gaf ik advies, onder meer op voedingsgebied. Wanneer je intensief sport, moet je goed letten op wat je binnenkrijgt.
Verbranden of kweken?
“Ik lichtte ook de theorie van inspanningsfysiologie toe, om mensen bewust te maken van wat er met je lichaam gebeurt als je bepaalde activiteiten ontplooit. Ik merkte dat mensen graag weten hoe ze moeten trainen om resultaten te halen. De een wil vet verbranden, de ander spiermassa kweken. Wat mij opviel, is dat het personeel tijdens een vaarperiode fanatieker werd en zelfs wachten ruilde om de lessen te kunnen volgen.”
Hoe word je vlootsportinstructeur?
Om vlootsportinstructeur te worden moet je 2 modules volgen. Na module 1 ben je fysieke trainer, na module 2 ben je trainer én instructeur. De opleiding duurt 80 werkdagen. Hierna ben je bevoegd om diverse lessen te verzorgen, zoals militaire martial arts, fitness, balsporten en spinning. Je wordt opgeleid als begeleider en niet zozeer als opleider. Let wel; fysieke trainer/sportinstructeur is je nevenfunctie. Je blijft je gewone dagelijkse werkzaamheden uitvoeren.
Ook de commandant vaart wel bij de aanwezigheid van een vlootsportinstructeur. Hij heeft een rechtstreeks aanspreekpunt met inhoudelijke vakkennis. Om te kunnen oogsten moet hij eerst investeren. Maar al is een commandant iemand een paar maanden kwijt voor de sportopleiding, in de toekomst betaalt het zich dubbel en dwars uit.
