Jongensdroom op het witte doek

Epische avonturenfilm Michiel de Ruyter

Michiel Adriaenszoon de Ruyter verovert de Nederlandse bioscopen. Nederlands grootste zeeheld trekt volle zalen met de verfilming van zijn grootste wapenfeiten. Aan het bioscoopsucces zit ook een hedendaags marinetintje.

“Dit is echt een jongensdroom”, glundert scriptschrijver Alex van Galen. “Zowel Roel (Reiné, de regisseur, red.) als ik zijn al sinds onze jeugd gefascineerd door De Ruyter. Tot voor kort was een film als deze gewoon niet mogelijk in Nederland. Je moest dan een keuze maken: of een kostuumdrama óf de zeeslagen.” Dankzij de voorschrijdende ontwikkelingen op het gebied van computeranimaties en een royale donatie van het NL Filmfonds hoefden de makers geen compromis te sluiten. Grootse zeeslagen, schilderachtige decors en historische kostuums brengen de bioscoopbezoeker 2,5 uur lang terug naar de Gouden Eeuw. 

Waterverplaatsingen

Met dank aan de Koninklijke Marine, merkt Van Galen op. “Zonder de hulp van de marine was het heel moeilijk geweest om deze film te realiseren.” Zo krikten 3 FRISC’s het realiteitsgehalte van de zeeslagscènes op. De complexe waterverplaatsingen van de op linie varende oorlogsschepen bleken niet goed na te bootsen door de computersoftware. Daarom zorgden de snelle motorboten van de marine voor de golfslag en het opspattend water. Daarna toverde de computer de FRISC’s om tot de 17^e eeuwse schepen van de Republiek en haar tegenstrevers. 

Geschiedkundige kennis

Ook waren de filmmakers te gast op marinelocaties in Den Helder, Texel en Vlissingen. Behalve logistieke ondersteuning konden ze ook putten uit de geschiedkundige kennis van zowel het Nederlands Instituut voor Militaire Historie als het Marinemuseum. Ondermeer De Ruyters revolutionaire gebruik van seinvlaggen krijgt een prominente en historisch verantwoorde plek in de film.

Mankracht

De producenten maakten verder dankbaar gebruik van de mankracht van het Korps Mariniers. Tien mariniers van 11 Raiding Squadron uit Doorn draaiden fulltime mee met de filmcrew. Als figurant én als stuntman. Daarnaast kreeg het 5.000 man tellende figurantenlegioen versterking van de oud-mariniers van de Dutch Marine Rowing Challenge.

Hollywood

De Slag bij Ter Heijde doet als openingsscène weinig onder voor het betere werk uit Hollywood. En daarna volgen nog meer van dergelijke spektakelstukken. “Toch is het echt een Nederlandse film”, benadrukt Van Galen. “Het is action packed én het bevat persoonlijk drama. Wat mij betreft is deze film echt the best of both worlds.”

“Dat jij nog eens luitenant-generaal admiraal zou worden”

“Het was een eer om deze man te mogen spelen”, vertelt Frank ‘Michiel de Ruyter’ Lammers. “En hartstikke leuk. Het enthousiasme van de mariniers en oud-mariniers rondom de set hielp daarbij enorm. Grappig verhaal: met mijn oom, sergeant Jan Bongers, had ik vroeger altijd discussies over het leger. Laatst mailde hij me: ‘Dat jij nou nog eens luitenant-generaal admiraal zou worden. Je zorgt maar dat je me volgende keer fatsoenlijk groet!’”

Kapitein der mariniers Luc Leenders, begeleidingsofficier Sociaal Medische Dienst zag de film als één van de eersten: “Hartstikke spectaculair, echt een fraaie actiefilm. Ik heb nog niet eerder zoiets gezien in een Nederlandse film.

Natuurlijk is er ook genoeg herkenning. Er komen heel wat hoogtepunten uit de geschiedenis van de Koninklijke Marine en het Korps Mariniers voorbij. En ja, soms hebben ze wat dingen weggelaten, maar daar is het dan ook een film voor.

Tegelijkertijd zie ik ook allerlei parallellen met nu. De saamhorigheid van de scheepsbemanningen zie je duidelijk terug in de film. Net als het belang van krachtige leiders die beslissingen durven te nemen. Maar die menselijkerwijs ook moeite hebben met afscheid nemen van hun gezin. Maar gesteld voor de keuze tussen familie en plicht toch steeds weer kiezen voor hun land.”

 “Tien van onze mariniers zijn gedurende 2,5 maand fulltime ingezet als figurant. Uitermate interessant natuurlijk. Onze jongens kregen zelfs een stuntopleiding!” Adjudant van de mariniers Frank Stam, van het  11 Raiding Squadron, is laaiend enthousiast. “Als compagniesadjudant was ik verantwoordelijk voor alle contacten tussen de marine en de productiemaatschappij. Texel, Veere, het Markermeer, ze zijn bijna op alle filmlocaties ingezet. Drukke draaidagen, maar het was voor hen ook echt een eer om aan zo’n film een aandeel te leveren. Het is echt een spektakelfilm, met ontzettend mooie beelden. En we staan nog op de aftiteling ook.”

Sergeant-majoor van de mariniers Rob Poesiat van de 11 Raiding Squadron geeft de film liefst 100 punten. “Ze hebben het verdomd goed gedaan! De film heeft heel veel raakvlakken met ons werk. Michiel de Ruyter is toch één van de oprichters van ons korps. Je ziet duidelijk dat hij andere ideeën had dan de rest. Juist daardoor was hij zo succesvol in al die zeeslagen. Out of the box denken, dat deed hij al in 1665. En dat zit nog steeds in onze cultuur. Iedere militair van de marine zou deze film moeten zien, absoluut.” !”

Meer lezen? 

Alex van Galen, Michiel de Ruyter (Amsterdam 2015)

In de Leeswijzer Michiel de Ruyter zijn 34 publicaties over De Ruyter en zijn tijd verzameld en kort beschreven. Deze is de downloaden via  www.defensie.nl/documenten/brochures/2010/04/15/leeswijzer-michiel-de-ruyter-l

Meer zien? 

Het Scheepvaartmuseum haakt in op de film met de Michiel de Ruyter Route. Tot en met 26 april kunnen bezoekers de De Ruytergerelateerde parels van de collectie bewonderen. Ook is er een speciale wandeltocht buiten de museummuren langs historische locatie in de binnenstad van Amsterdam. www.hetscheepvaartmuseum.nl