Michiel de Ruyter: maritiem geniaal en een visionair
Eind januari was ik aanwezig bij de wereldpremière van de epische film over onze zeeheld en vlootvoogd Michiel de Ruyter. De grootse zeeslagen, innovatieve maritieme tactieken, politieke intriges en parallellen met de dag van vandaag, fascineerden me. Evenals zijn opofferingsgezindheid en voorbeeldig leiderschap.
Veel zaken die wij tegenwoordig als vanzelfsprekend beschouwen, komen uit de koker van Michiel de Ruyter. Ik denk daarbij aan het (militaire) weduwen- en wezenpensioen en de zorg voor het thuisfront in het algemeen. Ook voerde hij innovatieve maritieme tactieken en technieken in, zoals het gebruik van seinvlaggen, manoeuvre warfare, scenarioplanning en mission command. Daarnaast was De Ruyter een ‘mensen mens’, met een groot draagvlak onder zijn personeel. Op vooruitstrevende wijze motiveerde en inspireerde hij zijn bemanning, wat hem uiteindelijk de eretitel ‘Bestevaer’ opleverde.
Maar De Ruyter zag zich ook geconfronteerd met een herkenbaar dilemma. Want ook in de 17e eeuw was de Nederlandse vloot te klein om de dreigingen het hoofd te kunnen bieden. Hoewel De Ruyter daar met de tactiek van ‘Crossing the T’ een doeltreffende reactie op vond, was dat niet de oplossing. Die lag in meer geld naar Defensie. Voor een krachtige, staande vloot bemand met gemotiveerde professionals om onverwachte crises te kunnen afwenden. Hij en Johan de Witt zagen in dat je daarin tijdig moet investeren en niet pas als het mis dreigt te lopen. Anders was de Republiek der Nederlanden 25 jaar na haar ontstaan al ten einde gekomen.
De noodzaak om tijdig in Defensie te investeren, geldt vandaag de dag meer dan ooit. Ieder half jaar komt er een nieuwe internationale crisis bij, terwijl oude crises nog niet zijn opgelost. Instabiliteit ligt overal op de loer en de brandhaarden ontstaan steeds dichter bij de randen van Europa. Voormalige tegenstanders herrijzen of blijken niet weg te zijn geweest. Het is nu aan de hedendaagse politici om in de voetsporen te treden van raadspensionaris Johan de Witt… Niet alleen ten faveure van de vloot, want de (defensie)keten is zo sterk als haar zwakste schakel!
Dat Michiel de Ruyter maritiem geniaal en een visionair was, blijkt het duidelijkst uit de befaamde tocht naar Chatham in 1667. Niet alleen verraste de zeeheld de Engelse vloot in hun eigen binnenwateren, maar hij zette daar ook voor het eerst ‘zeesoldaten’ vanaf schepen op het land in. Ruim 800 mariniers landden op Engels grondgebied en veroverden Fort Sheerness. Dit stelde de Nederlandse vloot in staat de rivier de Medway op te varen en de Engelse vloot een vernietigende slag toe te brengen. Het was de eerste overwinning van het Korps Mariniers dat dit jaar 350 jaar geleden, op 10 december 1665, werd opgericht.
Ook het Korps Mariniers heeft de afgelopen 350 jaar vele stormen doorstaan. Maar het vermogen om steeds op veranderingen in de omgeving in te spelen, gekoppeld aan een hoog moreel en een fysieke en mentale hardheid, heeft ervoor gezorgd dat het korps met haar tijd is meegegaan. Steeds vernieuwend en internationaal verankerd. Van Chatham tot Afghanistan, Mali, Irak, de kustwateren van Somalië en de Arctische regio. De verwevenheid met de vloot en hun expeditionaire mindset stellen het Korps Mariniers in staat om snel en ver buiten de landsgrenzen de Nederlandse en bondgenootschappelijke belangen op en vanuit zee te behartigen. Voor een land als Nederland, dat in sterke mate afhankelijk is van de internationale handel over zee, is dat geen luxe maar pure noodzaak!
Luitenant-generaal der mariniers Rob Verkerk,
Commandant Zeestrijdkrachten
