Geld omzetten in actie

‘Oppassen voor bureaucratie’

De tijd van denken in beperkingen is voorbij. Met de nieuwste Defensienota mag weer in mogelijkheden worden gedacht. De krijgsmacht moet ‘sterker en nieuwer’. Wat dat betekent voor de luchtmacht?  Als het aan Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt ligt, wordt onder meer gekeken naar space-mogelijkheden.

Er wordt geld vrijgemaakt voor space-capaciteit. Hoe ziet u de rol van de luchtmacht hierin?

“Als luchtmacht hebben we tot nu toe altijd uit eigen portemonnee vernieuwende dingen op het gebied van space gedaan. Zo lanceerden we vorig jaar de eerste nano-satelliet. We zijn pioniers, maar kunnen echt wel wat. We hebben de afgelopen jaren veel kennis opgedaan, hebben goede mensen en werken samen met gewaardeerde kennisinstituten en universiteiten. Andere landen werken graag met ons samen. Met extra geld kunnen we investeren in het verder opbouwen van space-capaciteit, zowel qua middelen als mensen. Ik wil nadrukkelijk samenwerken met andere defensieonderdelen. Het zou mooi zijn als daar ook mensen vandaan komen om de space-capaciteit uit te breiden. Als het aan mij ligt nemen we vrij snel de stap naar een Space Command, een vijfde command bij de luchtmacht. Het liefst beginnen we daar morgen mee, maar dit is niet iets wat ik alleen besluit. Het is nu nog food for thought. Defensiebreed wordt nu gewerkt aan een ruimteagenda waarin plannen concreter worden.”

Wat was uw reactie op de Defensienota, gaat er genoeg geld naar de luchtmacht?

“Ik ben heel blij. We hebben als operationele commandanten lang geroepen om extra geld, iets wat hard nodig is. Met vijf miljard extra wordt de krijgsmacht als geheel sterker. En ja, voor de luchtmacht staan er heel belangrijke dingen in. Zoals zes extra F-35’s, het verdubbelen en bewapenen van de Reapers en een extra transportvliegtuig. Er is veel vraag naar onze F-35’s en hetzelfde geldt voor luchttransportvliegtuigen. Hiervan kunnen we er nooit genoeg hebben. Deze capaciteit gebruiken we niet alleen voor de luchtmacht, we zetten die juist in voor andere krijgsmachtdelen.”

Waarmee bent u het meest blij?

“Met het geld dat naar de vierkante meter rondom het personeel gaat. In combinatie met de nieuwe arbeidsvoorwaarden wordt nu fors geïnvesteerd in de work force. Met extra aandacht voor de lagere rangen. Dat is ook heel hard nodig. Zij zijn de ruggengraat van onze organisatie en mogen echt beter beloond worden. Maar salaris en toelagen zijn niet het enige. Mensen willen werken met moderne spullen, de nieuwste wapensystemen en onderscheidend werk doen. Met extra investeringen in de gevechtskracht gaat hun werk er meer toe doen.”

Meer materieel, betekent extra mensen nodig. Waar gaat de luchtmacht die vandaan halen?

“De tijd van enkel reguliere beroepsmilitairen is voorbij, we krijgen een mix van mensen. Denk aan reservisten, parttimers, burgers, tijdelijke inhuur van bedrijven en collega’s met maatwerkcontracten. Maar ik ga niet vanuit de toren bepalen hoe commandanten invulling moeten geven aan hun personeelsbestand. Zij staan aan het roer. Ik geef ze het mandaat om met een zak geld te kijken hoe zij hun command kunnen vullen. De sleutel ligt bij hen, zij weten wat ze nodig hebben en kunnen bijvoorbeeld lokaal mensen aantrekken.”

Waar voorziet u verder een uitdaging?

“Het is een hele klus om met tempo dit geld om te zetten in maatregelen die echt effect hebben op de werkvloer. Als je niet oppast verzand je in een bureaucratisch verwervingsproces als het gaat om materieel en personeel. Dan duurt het jaren voordat er resultaat te zien is, dat is dodelijk. Hierover voeren we gesprekken in de Krijgsmachtraad. Ik ben er echt op gebrand om geld snel om te zetten in actie. Maar daarbij is het ook essentieel dat het geld naar de juiste keuzes gaat. Zorgvuldigheid en tempo zijn beide heel belangrijk. In die zin bepalen we de komende tijd ons eigen geluk en hoe snel we stappen kunnen maken in herstel en groei.”

Hoe gaat u voor dat tempo zorgen?

“Neem bijvoorbeeld de vervanging van de Cougar. Er moet een nieuwe helikopter komen die geschikt is voor SOF (Special Operations Forces)-optreden. Mooi! Maar laten we geen broodje speciaal verzinnen. Iets wat zo uniek is, dat het verwervingstraject heel lang duurt. Daarmee schieten we onszelf in de voeten. Beter kijken we naar wat andere landen al gebruiken en combat proven is. Dat komt ook de internationale samenwerking ten goede. Kijk naar Duitsland: zij hebben dezelfde Chinook als wij gekocht, met bijna precies dezelfde configuratie. Dat biedt kansen om meer samen te werken. Denk aan gezamenlijk opleiden en onderhoud uitvoeren, maar ook samen kijken hoe we deze heli gaan doorontwikkelen. En denk zelfs aan de mogelijkheid om onze crews te delen. Er is van alles mogelijk als je dezelfde spullen hebt.”

Kunnen er dingen niet die u wel graag had gewild, ondanks dat er veel geld bijkomt?

“Welke krijgsmacht willen we zijn? Daarover zijn scherpe gesprekken gevoerd met alle krijgsmachtdelen. Je komt altijd uit op een compromis, dat in zijn geheel goed is voor de hele krijgsmacht. We krijgen er nu 14,8 miljard euro bij in vier jaar. Maar de Defensievisie sprak niet voor niets van een totale behoefte van 13 tot 17 miljard extra. Met 17 miljard hadden we de krijgsmacht helemaal kunnen maken zoals we allemaal zouden willen. Ik had dan graag de stap gezet naar onbemande gevechtsvliegtuigen die naast of samen met de F-35’s en Apaches opereren. Op dat gebied zijn allerlei ontwikkelingen. Het is enorm kansrijk en het ene land is verder dan het andere. Voor nu volgen we de voortgang, maar zetten we op dat gebied nog geen grote stappen. Wel gaan we kijken of we hier onderzoeksgeld voor kunnen vrijmaken. Want de ontwikkelingen gaan heel snel en we willen kansen benutten wanneer die zich aandienen. Een mooi stukje voor de toekomstpuzzel.”