10

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 03 | 2021

Op bezoek bij kunstenaar Peter van Stigt

Tekst kapitein Charlotte Snel
Foto sergeant Jan Dijkstra

‘Civiele luchtmachter in hart en nieren’

x
Leestijd: 5 minuten

Als luchtmachter kun je haast niet om zijn werken heen. Op zo’n beetje iedere vliegbasis hangt wel een ‘Peter van Stigt’; spectaculaire, perfect lijkende luchtvaartillustraties. De Vliegende Hollander dook in de wereld van de kunstenaar. Want wie is toch de man áchter al die toffe platen?

Hij is een aviofiel die volgens zijn dochter lijdt aan een serieuze variant van vlieg-de la tourette. Ofwel, de oncontroleerbare dwang om ieder overvliegend object bij naam en staartnummer te noemen. Met name militaire toestellen doen zijn hart sneller kloppen. Het verschil tussen een F-16 en een F-35 hoort hij van verre. Peter van Stigt (56) ís luchtvaart. De rasechte Amsterdammer staat ermee op en gaat ermee naar bed.

Op vrijwel alle vliegbases zijn ‘Peter van Stigts’ te vinden. In december werden er nog werken van de kunstenaar opgehangen in het nieuwe squadrongebouw van de F-35 op Leeuwarden.

Traumatische passie

Een aangeboren ‘afwijking’? Mwah, dat niet. Sterker nog, de eerste kennismaking tussen een toen 5-jarig Petertje en de militaire vliegwereld liep bijkans uit op een klein kindertrauma.

‘Zó in paniek; ik heb uren gehuild’

“Ik werd een zomer naar familie in Brabant gestuurd om frisse lucht te happen. Oom Jan nam me mee naar een groot veld met een hek ervoor. Voor ik het wist schoten er met veel kabaal een paar gevaartes over ons heen. Daarvan ben ik zó in paniek geraakt. Ik heb uren gehuild. Pas na een hand schuimpjes kwam ik weer wat bij.”

Het is Peters broer die hem een paar jaar later voorzichtig opnieuw introduceert in de wereld van militaire luchtvaart. “Hij had wat luchtvaartmagazines gekocht en legde uit wat ik die dag in Brabant had gezien. Dat bleken F-104 Starfighters te zijn. Na een paar plaatjes was ik verkocht.”

Peter ontwierp onder andere jubileumstaarten, posters, afscheidsplaten en muurschilderingen voor de luchtmacht. Als blijk van waardering ontvangt hij de ‘Commanders Coin of Excellence’.

Wiskundeknobbel

Aan de muur van Peters slaapkamer in Osdorp is al snel geen stukje behang meer te zien. Van onder tot boven hangt de ruimte vol met foto’s van, nu nostalgische, militaire toestellen als de Northrop F-5, de Fokker F27 ‘Friendship’ en Alouette III. Zijn droom om jachtvlieger te worden, komt voor niemand als verrassing. De wil is er, de vereiste wiskundeknobbel niet.

Zoon van een tekenaar en kleinzoon van een kunstschilder

Peter, zoon van een tekenaar en kleinzoon van een kunstschilder, heeft dan inmiddels in tekenen zijn tweede passie gevonden. Hij volgt een opleiding tot grafisch vormgever en leert in zijn vrije tijd van zijn vader de fijne kneepjes van het tekenvak.

“Mijn onderwerpen waren vooral jachtvliegtuigen natuurlijk. Dat begon aardige resultaten op te leveren. Op den duur vond mijn vader mijn werk goed genoeg om tentoon te stellen. Zo hebben er uiteindelijk tientallen platen van mij in het toenmalige Aviodome gehangen. Dan ben je 21 hè?”

Met zijn illustraties is Peter acht tot veertig uur bezig, afhankelijk van het soort plaat. De allereerste profile van een nieuw type kan een week in beslag nemen, over een actieplaat doet hij gemiddeld twee werkdagen.

Dipje

Via verschillende zijwegen belandt Peter uiteindelijk als huisvormgever bij hetzelfde Aviodome waar zijn droom en passie samenkomen. Met de groei van het bedrijf, groeit tevens Peters takenpakket. De oplopende druk zorgt voor een fikse dip in zijn creativiteit.

‘Ik wilde me vol op mijn luchtvaartkunst storten’

“Dat was voor mij de grens. Ik nam ontslag en begon een nieuwe carrière als buschauffeur. Ik had rust en stabiliteit nodig, zodat ik me daarnaast vol op mijn luchtvaartkunst kon storten.”

Jubileum

Met behulp van programma’s als ArtRage, TerraGen en Photoshop maakt de kunstenaar zich door de jaren heen alle mogelijke digitale illustratietechnieken meester. Zijn werk verplaatst hij van papier volledig naar de laptop.

Vanaf zijn eettafel produceert hij de meest waanzinnige platen, nog altijd vooral van militaire vliegtuigen. Zijn inspanningen blijven niet onopgemerkt; via via wordt Peter voorgesteld aan het 312 Squadron op Volkel. “Of ik voor het 45-jarig jubileum van de club een jubileumstaart en wat merchandise wilde ontwerpen. Eh.. Já tuurlijk! Als je dat eindresultaat dan ziet… Wow! Dat is echt als een orgasme. Mag ik dat zo zeggen? Jawel hè?”

Al zijn werk produceert Peter ‘gewoon’ van achter de eettafel. “Mijn laptop is mijn studio.”

Burgerkind

Het balletje begint te rollen en al snel wordt Peter gebombardeerd tot huiskunstenaar van 312, het ‘burgerkind’ van mascotte Bonzo. Een band die tot de dag van vandaag bestaat.

“Ik heb door de jaren heen het nodige voor de KLu gedaan. 25 jaar lang alleen voor 312, maar inmiddels luchtmachtbreed. Jubileumstaarten, posters, afscheidsplaten, muurschilderingen, noem maar op. Er hangt werk van me op vrijwel alle plekken waar de luchtmacht vertegenwoordigd is. Op Nederlandse kazernes, maar bijvoorbeeld ook in de V.S. En de aanvragen blijven binnenstromen.”

Peter: “De luchtmacht is mijn tweede familie.”

‘Civiele luchtmachter’

Ondertussen rijdt Peter gewoon nog op zijn bus door Amsterdam. “Mijn schoorsteen rookt, kunst maken doe ik voor mezelf. Daar vind ik rust in. Ik mag verzoeken natuurlijk gewoon weigeren, maar mijn loyaliteit jegens de luchtmacht is groot. Het is mijn tweede familie. Ze noemen me ‘civiele luchtmachter in hart en nieren’. Een fucking honor!

Ik ben dan weliswaar geen vlieger geworden, maar sta door mijn kunst alsnog met twee modderschuiten in de diepste krochten van de airpower keuken. Dat geeft net zoveel voldoening. Ik heb, met een omtrekkende beweging, mijn doel bereikt. Het cirkeltje is rond.”

Benieuwd naar vier van Peters favorieten? Bekijk ze hieronder. In de bijschriften geeft de kunstenaar tekst en uitleg.

“Mijn grootste passie is het maken van dergelijke profiles. Ik wil dat alle details, tot het laatste schroefje kloppen. Daar ben ik best autistisch in. Het kan zo zijn dat ik een week met zo’n tekening bezig ben. Het ontwerp op de staart is uiteindelijk gebruikt om het 40-jarig jubileum van de F-16 Fighting Falcon te vieren.”

“De luchtmacht bestaat natuurlijk uit veel meer dan alleen maar jetfighters. De Apache is voor mij de F-16 onder de helikopters. Juist leuk om ook eens een ander type toestel te illustreren. Ik moest weer helemaal onderaan beginnen met me inlezen. De uitdaging in een plaat als deze zit ’m in de snelheid, de dynamiek vinden zodat de kist voor de kijker toch in your face lijkt te vliegen.”

“Ik heb zelf ooit een vlucht meegemaakt in een C-130 terwijl de parachutisten oefenden voor herdenkingssprong Market Garden. Waanzinnig om te zien. De C-130 blijft een iconisch, onvervangbaar toestel. Deze plaat is uiteindelijk aangeboden aan de deelnemers van het evenement.”

“Deze heb ik erbij gedaan om te laten zien dat ik ook veel historische platen maak. Dit is de Supermarine Spitfire van 322 Squadron ‘Polly Grey’. Ooit in Engeland opgericht door Prins Bernhard als opleidingseenheid, maar daarna al snel naar de frontlinie gestuurd om Duitse V1 bommen te onderscheppen. Deze tekening hangt op Vliegbasis Leeuwarden. Legendarisch toestel.”