Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto Studio38C
Wie zijn onze luchtmachtbazen? Wat houdt hen bezig, waar krijgen ze energie van en hoe vullen ze hun vrije tijd? In elk nummer stellen we één van hen aan u voor.
Wie: majoor Toine Jongbloets (51)
Functie: Directeur Orkest Koninklijke Luchtmacht
Sinds: september 2019
Thuisfront: echtgenote Pascalle, zoon Teun (19), dochter Roos (14), hond Dotje
Woonplaats: De Reeshof, Tilburg
“Ja, wat in m’n kop zit, zit niet in m’n kont; dat moet gebeuren. Doorpakken, het liefst dezelfde dag nog. Ondanks dat we het afgelopen jaar niet groots konden optreden, alleen in kleine ensembles, hebben we met zijn allen heel veel gedaan. Daardoor ontstond ook een enorm ‘wij zijn het orkest en staan ergens voor’-gevoel.
Samen gaven we de repetitieruimte een metamorfose: schilderen, doeken en lichten inhangen, tapijt leggen en een geheel nieuwe crewroom bouwen met kroeggevoel. Het is net of je 013 (concertgebouw in Tilburg, red.) inloopt. Ook het magazijn hebben we geoptimaliseerd en professioneler ingedeeld. De laad- en losruimte van de twee vrachtwagens wordt binnenkort daarheen verplaatst.
Verder heeft een aantal muzikanten alle bladmuziek van duizenden muziekstukken ingescand en daarmee gedigitaliseerd. Binnenkort treden we dus op met behulp van tablets. Tot voor kort werd de bladmuziek voor ieder optreden vanuit mappen gekopieerd en meegenomen. Dat kostte behoorlijk wat voorbereidingstijd, want elk instrument heeft zijn eigen bladmuziek. Ook al het film- en geluidsmateriaal hebben we geordend en er mooie clips met logo van gemaakt.
De PR voor het orkest kon beter. Samen met de Sectie Communicatie CLSK hebben we daarom een communicatieplan opgesteld. We hebben nu een website en zijn te vinden op YouTube, Facebook, Instagram en zelfs Spotify. Een aantal muzikanten van het orkest heeft enthousiast PR als neventaak op zich genomen.
Oh ja, de P-kant heb ik direct bij mijn aantreden aangepakt. Het orkest had al een poos geen vaste dirigent meer. Steeds werken met een gastdirigent kon echt niet, vond ik. Je moet het orkest zien als een Champions League-team, dan heb je een vaste trainer nodig. Dat werd één van onze vaste saxofonisten. Hij doet het fantastisch! Verder wist ik de technische dienst met een aantal personen uit te breiden. Die heb je echt nodig, zeker op tournee. Zij verzorgen de gehele logistiek en bouwen als het moet een gymzaal om tot concertzaal. Voorheen moesten we extra mensen inhuren.”
“Het liefst zou ik een keer met het orkest en bekende zangers op Pinkpop of Lowlands staan om meer jongeren aan te spreken. En hoe gaaf zou het zijn als we bijvoorbeeld kunnen optreden op een zingevingsdag voor militairen? Muziek verbindt, het ontspant en kan een verhaal vertellen. Samen met de C-LSK en andere sprekers zouden we er een topdag van kunnen maken.
Verder wil ik vooral het personeelsbestand en de logistiek op orde hebben en daarbij een veilige werkplek bieden. Technisch gezien, maar zeker ook op sociaal vlak. Sommigen werken hier hun carrière lang, waarin vriendschappen en zelfs relaties ontstaan. Maar ook gebeuren er minder leuke en trieste dingen. Ondanks alles moet je professioneel en op een prettige manier met elkaar door één deur kunnen.”
“Als je me als OGRV’er (object grondverdediger, red.) had verteld dat ik ooit directeur van dit orkest zou worden, had ik gelachen en gezegd ‘ga toch weg!’. Maar het is een prachtige club mensen met zoveel kunde, creativiteit en energie; heel gaaf en inspirerend om daaraan leiding te geven. Elke muzikant heeft conservatorium gedaan en velen zijn ook op andere manieren creatief; in beeldende kunst, maar ook als docent Frans op de NLDA (Nederlandse Defensie Academie, red.).
Zelf ben ik vooral creatief met ideeën voor nummers en hoe het er op het podium uit moet zien. Ik wil het orkest graag nóg moderner en vooruitstrevender maken. Als Protocol Officier was ik ook altijd bezig om de ceremonies nog meer van deze tijd te maken. Dan regelde ik een zanger en passende muziek en werd het allemaal wat hipper, maar toch passend bij de herdenking of viering. Dat ging niet altijd makkelijk, want ceremonies zijn vaak voorgebakken qua programma en wie waar staat.
Tijdens de Nationale Taptoe is ons orkest altijd de enige met van die rare vooruitstrevende dingen: muzikanten die hangend aan een kabel uit de nok van Ahoy komen of een DJ die draait vanuit een F-16 cockpit terwijl het orkest marcherend opkomt. De muzikanten bedenken dat allemaal zelf. Dat vind ik gaaf. Dit was ook al voor mijn tijd, maar dit wil ik zeker blijven stimuleren!”
“Ooit ben ik begonnen als dienstplichtig hospik. Daarna heb ik de officiersopleiding gedaan en werkte ik vooral in het vakgebied grondoperatiën. Ik gaf onder andere leiding aan grond- en luchtverdedigingseenheden en was hoofd Bureau Grondoperatiën op de staf van Vliegbasis Gilze-Rijen. Ik ben in die tijd ook meerdere keren op uitzending geweest, zoals naar Villafranca, Bosnië, Kroatië, Kosovo en Afghanistan. Daarna werd ik stafofficer opleiding & training bij de DAOG (Directie Aansturen Operationele Gereedstelling, red.) en nam ik deel aan een politieke missie naar Burundi. De laatste jaren bekleedde ik diverse functies op de luchtmachtstaf en in het kabinet.
Leiding geven aan een militair orkest is héél anders. Als je hier in een militair stramien met elkaar omgaat, zou je de creativiteit wegnemen. Daar moet je als militair leidinggevende wel mee kunnen omgaan. Maar ik geloof dat ik het aardig doe, hahaha! Je moet mensen de ruimte geven en ze in hun kracht laten staan. Daarnaast is het belangrijk dat je duidelijk bent: tijd is tijd en je tenue moet in orde zijn. Ceremoniële taken moeten vlekkeloos verlopen. Ik eis niet veel, maar dat wel. Dan moet je maar een half uur stil staan in een net pak. Op dat moment is er meer dan muziek; uitstraling is ook belangrijk.”
“Dat we voor sommige zaken afhankelijk zijn van anderen binnen Defensie, bijvoorbeeld qua infrastructuur, materieel en communicatiesystemen. Dan kun je het zelf nog zo goed hebben voorbereid, maar uiteindelijk moet je het uit handen geven en duurt het altijd langer dan gewenst.
Een irritante eigenschap van mij voor mijn gezin is, denk ik, dat ik veel met mijn werk bezig ben. Mailtjes beantwoord ik binnen een uur, ook op vakantie. Ik ben betrokken, voel me verantwoordelijk en wil weten wat er gebeurt. Voor mij voelt dat niet altijd als werk trouwens. Dit is gewoon mijn ding. Dat had ik in mijn vorige functies binnen het kabinet ook.”
“Ik vind vrijwel alle muziek mooi; van smartlappen tot Bruce Springsteen en van rap tot pop. Alleen van hardrock en metal houd ik niet. Eigenlijk ben ik helemaal niet muzikaal verder, maar ik heb graag de radio de hele dag aan en kan hele avonden naar muziek luisteren. Normaal ga ik ook naar allerlei concerten. Een leven zonder muziek kan ik me niet voorstellen. Door mijn werk ben ik ook de veelzijdigheid van een orkest gaan zien, dat is heel gaaf. Onlangs werkten we nog samen met Sunnery James & Ryan Marciano, Trijntje Oosterhuis en Alain Clark. Dat was voor zowel de artiesten als het orkest te gek.”
“De repetitieruimte van het orkest in het gebouw achter mijn kantoor. Daar hangt zo’n inspirerende, energieke sfeer! Ik zie muzikanten genieten en de stukken perfectioneren. Heerlijk om daar vanaf de zijlijn onderdeel van te zijn.
Als Brabander ben ik ook een echte familieman. Ik ben graag thuis bij mijn gezin en spreek dagelijks mijn zus en ouders. Voor mijn vader ben ik ook een dag in de week mantelzorger. Dat vind ik belangrijk.
Verder ben ik een strandman: een bedje in de zon, m’n iPhone – want het werk gaat gewoon door – en een biertje. Ik ben niet van de wijn en cocktails. We gaan meerdere keren per jaar naar Domburg en Zoutelande. En bijna jaarlijks, al zo’n 20 jaar lang, naar Zuid-Spanje. Héérlijk! Dat voelt als thuiskomen. Op een dag emigreren we er naartoe.”
