Sectie Stiekem, maar dan anders

Supergeheime troef van de luchtmacht

Kapiteins Marc en Erwin lopen niet te koop met hun werk. Ze praten er met zo min mogelijk mensen over. Maken beide heren deel uit van 1 of andere sectie Stiekem binnen de luchtmacht? In zekere zin wel. De ingenieurs werken bij de sectie Electronic Warfare (EW) en weten precies welke zelfbeschermingsmiddelen en stoorzenders onze vliegtuigen en helikopters gebruiken in het elektromagnetisch spectrum. Informatie die niet in verkeerde handen mag vallen.

Omwille van de geheimhouding willen Marc en Erwin absoluut niet dat iedereen weet wie ze zijn. Meewerken aan een artikel willen ze wel, maar dan zonder achternamen.Ook gaan ze met geen woord in op welke systemen er precies onder het plaatwerk van de F-16, de F-35, de helikopters of de transporttoestellen van de luchtmacht zitten. De technische snufjes kunnen vijandelijke radargolven storen of luchtdoelraketten misleiden. “Dat zou vergaande consequenties voor het luchtoverwicht kunnen hebben”, waarschuwt vlieger Marc.

Kat en muisspel

Eén van de systemen die mede door hun zichtbaarheid wel bekend zijn, zijn flares. Al is de manier hoe ze precies werken geheim. Deze automatisch verschoten lichtkogels vormen een effectieve barrière tegen hittezoekende luchtdoelraketten. Zichtbaar op de romp en verpakt in vaak rechthoekige containers kan een vlieger niet zonder flares. Maar verschiet je zelf een raket, dan zit je er als jacht- of helikoptervlieger niet op te wachten dat je door een flare van de tegenstander je doel mist. Klinkt in deze eenvoudige voorstelling iets door van een kat en muisspel? Jazeker. Alleen heet het anders, namelijk Electronic Warfare.

Geheimzinnigheid

Electronic Warfare, is een aparte tak van sport, die omgeven is met een waas van geheimzinnigheid. Het is de wereld van onder andere radiofrequenties en lichtgolven, die beide deel uitmaken van het elektromagnetisch spectrum. Voor de leek is het misschien abracadabra wat deze begrippen met GPS- en infraroodgeleide raket- en bomsystemen, of met stoorzenders en radarinstallaties te maken hebben. Maar weet dat wie deze materie het beste beheerst op voorhand de kaarten in handen heeft een conflict te beheersen, aldus ingenieur Erwin.

Afluisterapparatuur

Het laat zich raden dat van alle medewerkers van de sectie EW een hoge mate van integriteit wordt verlangd. Tijdens een verjaardag of gezellig samenzijn uit de school klappen over zaken die de luchtmacht erg kunnen schaden, is een doodzonde. Mede daarom zijn de werkplekken van de sectie EW omgeven met een lange lijst aan veiligheidsmaatregelen. “Je eigen mobieltje, tablet of personal computer naar je bureau meenemen, is streng verboden”, vertelt Marc. Elke manier waarop informatie – per ongeluk – aan de tegenstander kan worden prijsgegeven, wordt geprobeerd te voorkomen. Om deze reden zijn zelfs de veiligheidsmaatregelen geheim en blijven de deuren bij de sectie voor buitenstaanders gesloten. Even binnenlopen bij het onderdeel dat deel uitmaakt van het National Air and Space Operations Centre kun je uiteraard vergeten. 

Stoorzenders

Gaan al deze maatregelen niet ietwat ver? Absoluut niet, vinden beiden. Marc: “Zelfs een kleine hint over welke systemen er bij de luchtmacht in gebruik zijn, zou tegenstanders op een spoor kunnen zetten. Dat moeten we niet willen.” Wel wil Erwin kwijt dat de sectie EW uiteraard geïnteresseerd is in alles wat de luchtmacht vanuit het elektromagnetisch spectrum kan hinderen bij haar operaties. “Onze scope gaat ver voorbij zelfbeschermingsmiddelen. Naast jezelf verdedigen wil je ook missies uitvoeren en de effectiviteit daarvan verder uitbouwen.” “Dat je daarbij heel ingewikkelde technische systemen als stoorzenders en dergelijke nodig hebt, laat zich raden”, gaat Marc verder. “Het elektromagnetisch spectrum in je voordeel gebruiken, is een superbelangrijke troef. Afhankelijk van je kennis kun je er iets tegen doen.”

Net voldoende

Wat de kapiteins ook niet delen, is met welke landen ze samenwerken, hoewel die een beetje voor de hand liggen. In coalitieverband ontkom je er niet aan informatie te delen om ook onderlinge incidenten te voorkomen. “Maar we blijven op onze hoede met wat we prijsgeven en tegen wie we praten”, zegt Erwin verder. “Je probeert je goede kaart zo lang mogelijk tegen de borst te houden. En je deelt net voldoende om te kunnen samenwerken. Punt.”