Tekst Jack Oosthoek
Foto sergeant Sjoerd Hilckmann

Air Operations Control Station Nieuw Milligen blijft open

Na jaren van onzekerheid is het plan om het Air Operations Control Station Nieuw Milligen (AOCS NM) te sluiten, van de baan. Het luchtmachtonderdeel blijft springlevend waardoor niemand meer hoeft te vrezen voor overplaatsing of – erger nog in deze door corona barre economische tijd – overtolligheid.

AOCS NM-commandant Zeemeijer begon zijn KLu-loopbaan in 1994 op het AOCS NM met de opleiding tot officier verkeersleider. Foto: Hans Roggen

Dat het AOCS NM toch openblijft, komt doordat er sinds 2018 weer geld naar Defensie stroomt. Er was echter wel een heroverweging nodig. Biedt openhouden financieel en operationeel inderdaad aanmerkelijke voordelen? Uitkomst: Defensie kan de locatie prima gebruiken. Het bij Apeldoorn gelegen Nieuw Milligen ligt centraal; de infrastructuur biedt de luchtmacht mogelijkheden om te groeien. 

Te wankel

Ook essentieel: het AOCS NM draagt bij aan de geografische spreiding van vitale militaire eenheden en capaciteit. “Daardoor is de robuustheid van de luchtmacht beter gegarandeerd”, vertelt de commandant van het AOCS NM, kolonel Marco Zeemeijer. “Bovendien was een verhuizing ingrijpend en duur geweest. Achteraf bekeken, is de redenatie om de Luchtgevechtsleiding en de Nationale Datalink Management Cell met bijbehorende diensten te verplaatsen, te wankel. Het plan viel moeilijker te realiseren dan iedereen dacht.” 

De toekomst ziet er voor het personeel van het AOCS NM weer zonnig uit. De poort blijft gewoon open.

Aan het openblijven kleeft nog een voordeel

Goede keuzes

Aan het openblijven van het AOCS NM kleeft nog een voordeel. Het nieuwe Territoriaal Operatiecentrum (TOC) van de landmacht kan nu – tot enthousiasme van Zeemeijer– op Nieuw Milligen worden gevestigd, simpel omdat daar voldoende ruimte voor is. “Land- en luchtmacht versterken elkaar zo, waardoor we tijdens nationale operaties samen snel goede keuzes kunnen maken.” 
Denk daarbij aan het opruimen van explosieven, het leveren van specialistische zoekcapaciteit bij politieonderzoeken en het bieden van noodhulp na een natuurramp. Tegen die achtergrond hielp de luchtmacht onlangs met Chinooks en een Cougar mee om de bosbranden in Limburg te bestrijden.

Bij de Nationale Datalink Management Cell werkt personeel van alle krijgsmachtdelen. De cell verzorgt de planning en garandeert de operationele inzet en het juiste gebruik van het draadloze NAVO-verbindingssysteem Link 16.

Geen nieuwe taken voor AOCS NM

Het ‘doorgestarte’ AOCS NM krijgt er geen taken bij. “We vragen ons wel continu af in hoeverre wij van nog meer waarde kunnen zijn voor de constant veranderende en innoverende luchtmacht”, vertelt Zeemeijer. “Bijvoorbeeld bij operaties met de F-35. Een nieuw toestel vergt een nieuwe manier van luchtoptreden. Het AOCS NM speelt hier vanzelfsprekend op in.” 

‘We kunnen ons nu volledig op de toekomst richten’

“Ineens was er rust onder het personeel”

Eind maart stellen Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt en AOCS NM-commandant Zeemeijer het personeel samen op de hoogte van het goede nieuws. De opluchting is groot; de sluiting van het onderdeel hangt al jaren als een donderwolk boven de Veluwe. De vragen en twijfels waren legio. ‘Waar ga ik na de sluiting werken?’; ‘Voor een nieuwe baan moet ik waarschijnlijk verhuizen.’; ‘Moet ik omschakelen naar een weekendrelatie?’ Zeemeijer:“Ineens was er rust onder het personeel. We kunnen ons nu volledig op de toekomst richten en op onze positie in het project 5e Generatie Luchtmacht. In het managementteam hebben we intussen veel nieuwe inzichten opgedaan. We willen een vitale rol spelen in het Air Combat Command; een nieuw, nog op te richten commando binnen het CLSK waarin onder meer jachtvliegtuigen en luchtgevechtsleiding worden verenigd.”

Waarom een ‘afgeslankt’ centrum openhouden?

Waar kwam de discussie ook alweer vandaan?

Het oorspronkelijke plan om het AOCS NM te sluiten komt voort uit de bezuinigingsnota ‘In het belang van Nederland’ (2013). Daarin staan aanbevelingen om de krijgsmacht operationeel en financieel duurzaam te maken. Een voorstel is om de Luchtgevechtsleiding en de Nationale Datalink Management Cell van AOCS NM naar Vliegbasis Volkel te verplaatsen. De militaire luchtverkeersleiding op het AOCS NM gaat in 2018 op Schiphol samenwerken met zijn civiele equivalent. Waarom dan een ‘afgeslankt’ centrum openhouden? Deze discussie hoeft niet meer te worden gevoerd. 

Op het AOCS NM staat een kist uit vervlogen tijden, de F-104 Starfighter. Het AOCS NM wil in de toekomst maximaal inspelen op de operaties van de nieuwste aanwinst van het CLSK, de F-35.

Wat doet het AOCS NM?

In het Air Operations Control Station Nieuw Millingen is de luchtgevechtsleiding van de luchtmacht ondergebracht. Die bewaakt en beveiligt het Nederlandse deel van het NAVO-luchtruim en het luchtruim boven delen van de Noordzee. Het AOCS NM controleert of vliegtuigen over een vluchtplan beschikken, een bestemming hebben opgegeven en de juiste route volgen.

Op zijn beurt stuurt de luchtgevechtsleiding militaire vliegtuigen aan. Als een ongeïdentificeerd toestel het luchtruim van Nederland, België of Luxemburg binnenvliegt en radiocontact uitblijft, kan besloten worden om de uit 2 F-16’s bestaande Quick Reaction Alert (QRA)in te schakelen. De gevechtsleider van dienst stuurt de toestellen aan en coördineert de inzet van de QRA.

Sinds 2018 begeleiden civiele en militaire luchtverkeersleidingsdiensten samen het vliegverkeer in het lagere luchtruim. Dat gebeurt vanaf Schiphol Oost.