Wings of Freedom

Vliegfeest Ede in aanloop naar Market Garden-herdenkingen

Een weiland ten oosten van Ede was eind augustus omgetoverd tot een – soort van – vliegveld uit de Tweede Wereldoorlog. Maar wel een waar Duitse, Britse en Amerikaanse ‘re-enacters’ vreedzaam naast elkaar liepen. Net als bijna 30.000 bezoekers van de Wings of Freedom airshow die – ongeveer een maand voorafgaand aan ‘Market Garden’ - al herinnerden, herdachten en de bevrijding vierden.

In deze tijd 75 jaar geleden, is van vrijheid in het overgrote deel van Nederland nog lang geen sprake. De geallieerden veroveren na een hevige strijd op 25 augustus Parijs. Algemeen wordt aangenomen dat daarmee Operatie Overlord, de invasie van Normandië, is afgelopen. Daarna willen de geallieerden snel doorstoten naar Duitsland, voordat de winter invalt. Dat zal anders lopen, onder andere met de mislukking van operatie Market Garden in september 1944. Maar van 21 tot en met 24 augustus van dit jaar keek de organisatie van Wings of Freedom al wel uit naar die luchtlanding met een publieksevenement met historische vliegtuigen, dito voertuigen en kampementen.

De vliegshow vindt hier niet voor het eerst plaats. Al in 2010 is op dit terrein de ‘Jan Hilgers Memorial Air Show’ te zien, vernoemd naar de piloot van de eerste vlucht van een vliegtuig boven Nederland. De organisatie herhaalt dat nogmaals in 2015. En dus niet op de Ginkelse Heide waar jaarlijks de herdenking van de luchtlandingen plaatsvindt, maar op een weiland waarvan de Geallieerden in WO II veelvuldig gebruikmaken. Om de opmars van hen zo goed mogelijk te ondersteunen, worden op vele plaatsen tijdelijke vliegvelden aangelegd. Zo’n situatie heeft de organisatie zoveel mogelijk nagebootst.

Daar was voor de bezoekers veel te zien, van tentenkampen zoals gebruikt door de Geallieerden én Duitsers met bijvoorbeeld een Messerschmitt 109 ‘in onderhoud’, tot een flightline met historische vliegtuigen als Spitfires, Hurricane, P-51 Mustang en Dakota. De ster van de show, die overigens alleen in de lucht acte de présence zou geven, lukt het echter niet uit Engeland te vertrekken. De Boeing B-17 Flying Fortress ‘Sally B’ heeft een technisch probleem. Tot halverwege de dag is op thuisbasis Duxford geprobeerd het voor Europa unieke toestel aan de praat te krijgen, maar het mocht niet baten. Van een heel andere orde, maar evenzo uniek, was de aanwezigheid van een Lysander waarvan er wereldwijd nog geen handvol vliegwaardig is.

De Wings of Freedom airshow meebeleven, kijk dan deze clip.

HD MP4-video Video | 29-08-2019 | 01:28 | mp4 | 17,1 MB

Geen vliegfeest trouwens zonder inbreng van de Koninklijke Luchtmacht. Zo ook in Ede. Voor de veiligheid van het vliegverkeer leverde het Defensie Helikopter Commando (DHC) 3 man van de brandweer van het 931 Squadron en een Mercedes Actros blusvoertuig van Deelen. “We hebben een de HV-uitvoering meegenomen, met een spreider, schaar en ram. Als het moet, kunnen we daarmee hier goed uit de voeten”, geeft sergeant Marcel aan. “Ik heb mezelf hiervoor opgegeven. Hartstikke leuk en de organisatie heeft alles perfect geregeld, van voeding tot overnachting.”
Naast de brandweer levert het DHC ook 2 man die de brandstof verzorgen. “Onze helikopters gebruiken allen nog F-34, maar de historische vliegen nog op F-18”, zegt korporaal 1 Brain. “Maar we zijn gewend daarmee om te gaan, want de KLu Historische Vlucht op ons veld, gebruikt het ook. Vliegers geven hier zelf aan wat ze nodig hebben voor hun kist; soms maar een paar liter. Hartstikke handig.”