10

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 05 | 2019

Journaal

Luchtmacht- en defensienieuws

Officiële Luchtmachtdagen-app nu te downloaden

De officiële smartphone-app voor de Luchtmachtdagen op 14 en 15 juni 2019 is inmiddels te downloaden in de Google Play Store (Android) en de Apple App Store (iOS). De app voorziet bezoekers en personeel tijdens de Luchtmachtdagen op Volkel van praktische informatie en het laatste nieuws. Daarnaast heeft de Luchtmachtdagen-app ook een speciaal medewerkersgedeelte.
De app werd de afgelopen maanden ontwikkeld in samenwerking met Bureau Luchtmachtdagen. Het is een overzichtelijke bezoekers-app geworden, waarin voor deze editie van de Luchtmachtdagen ook een interactieve plattegrond en een informatief vliegprogramma worden aangeboden. Daarnaast biedt de app de bezoekers van het evenement praktische informatie over parkeren, toegankelijkheid en catering.
Verder staat in de app een interactieve speurtocht, waarin bezoekers luchtmachters met een QR-code kunnen scannen en informatie krijgen over verschillende functies binnen de luchtmacht. Dit is een van de manieren waarop de app een koppeling maakt met het thema van deze Luchtmachtdagen: ‘Wij zijn de luchtmacht’. De inloggegevens voor ‘Medewerkersinfo’ en ‘Air Crew Guide’ zullen aan betrokken personeel worden bekendgemaakt.

Collectie Blouw online op beeldbank NIMH

Enige tijd geleden ontvingen het Nederlands Instituut voor Militaire Historie NIMH een schenking van ongeveer 6000 dia’s van Koninklijke Luchtmacht in al haar facetten. Fotograaf Henk Blouw, inmiddels 84, maakte de opnames in de decennia dat hij parttime voor de luchtmacht werkte.
Via modelbouw kwam hij in contact met de luchtmacht, en via de bevelhebber Wolff zelfs in de cockpit van een Hawker Hunter. Het bleef niet bij 1 keer want hij maakte vele vluchten met luchtmachtvliegtuigen en –helikopters om foto’s te maken. Velen daarvan stonden decennialang in Veilig Vliegen en de Vliegende Hollander en bijvoorbeeld in het boek ‘Vlucht door de tijd’ in het kader van KLu75. Het NIMH heeft inmiddels ruim 1800 dia’s gedigitaliseerd en laten beschrijven door vrijwilligers. Dat deel kunt u al vinden op de beeldbank: https://nimh-beeldbank.defensie.nl/beeldbank/indeling/gallery?Collectie=Blouw. Foto: Henk Blouw

C4ISR netwerk biedt fundamentele basis voor joint optreden

Na minder dan een jaar voorbereiding is op 24 april op vliegbasis Volkel het C4ISR-netwerk in gebruik genomen. Dat is ontstaan uit een lang lopende behoefte om op geclassificeerd niveau onderling, tussen de onderdelen, informatie met elkaar te delen en te communiceren (zie ook https://magazines.defensie.nl/vliegendehollander/2019/04/05_5e_generatie).
De behoeftestelling voor het C4ISR-netwerk is in mei 2017 ingediend. Daarbij moest het netwerk autonoom, dus op elk onderdeel zowel flexibel zijn als voldoende robuust ingericht voor BIG data en ISR-initiatieven. De primaire focus van het project was om de vliegbases Volkel, Leeuwarden, Eindhoven en Gilze-Rijen te verbinden.
Een kleine club enthousiaste luchtmachters realiseerde samen met het JIVC in ruim 1 jaar de uitrol van het C4ISR-netwerk. Het systeem is nu Initial Operational Capable. Hierdoor is de luchtmachter informatiedominanter, als onderdeel van de transitie naar een 5e generatie Luchtmacht.

NASOC geactiveerd

Na de uitgebreide aankondiging vorige maand in de Vliegende Hollander (https://magazines.defensie.nl/vliegendehollander/2019/04/05_5e_generatie), was op 25 april de activering van het National Air and Space Operations Center (NASOC). Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt en de eerste commandant NASOC kolonel René Moerland verrichtten de openingshandeling.
Het NASOC maakt als bouwsteen deel uit van de transitie naar een 5e generatie luchtmacht. De 5e generatie luchtmacht is informatiedominant, wendbaar en op het operationele niveau sterk (3 pijlers). De Directeur Operaties heeft een deelvisie opgesteld met een luchtmacht met drie lagen commandovoering: op squadron-, op command- en luchtmachtniveau. Op het centrale luchtmachtniveau worden drie multidisciplinaire entiteiten gevormd die onderdeel uitmaken van de staf CLSK: het NASOC, Air & Space Warfare Center en Operations Support Center.
Het NASOC gaat voorzien in regie (Air Command and Control, AirC2) van CLSK Airpower: inzet en gereedstelling op het operationele niveau. Binnen het NASOC wordt operationele informatie en gereedstellingsinformatie bij elkaar gebracht om AirC2 te optimaliseren. Daarmee wordt een belangrijke stap gemaakt richting informatie- en besluitvormings­dominantie. Dit gaat op termijn zorgen voor integraal en dynamisch inzicht in alle aspecten van CLSK-operaties en -gereedstelling, waarmee een grote stap wordt gemaakt richting informatie- en besluitvormings­dominantie. Foto: John van Benten

Oproep
Een zoekplaatje: In verband met een reünie van de Schoeverscursus in Lisse in 91/92, is de organisatie op zoek naar Aja van der Molen. Haar man werkte in die tijd in Den Haag bij Defensie, waarschijnlijk bij de luchtmacht. Zij zijn in die periode van Duinschoten in Noordwijkerhout naar ‘t Laantje in Noordwijk verhuisd. Waarschijnlijk zijn zij in 1993 naar Duitsland vertrokken.
Mocht iemand zichzelf of anderen hierin herkennen, neem dan contact op AnneMarie van Zanten-Hagendoorn op a-vanzanten@hotmail.com of 06-13399785.

F-35 en LCF testen digitale communicatie

Een nieuwe mijlpaal in de samenwerking tussen de F-35’s en de luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF’s) van de marine. In de Verenigde Staten vonden eind april succesvolle testen plaats op het gebied van Link-16; een tactische datalink om versleutelde operationele data te versturen naar partnereenheden. Hiermee breekt een nieuwe fase aan in de interoperabiliteit van deze vliegtuigen en schepen.
Het 323 Test and Evaluation Squadron (TES) voerde de laatste operationele testen uit op Edwards Air Force Base in Californië. Een team van de Koninklijke Marine, Koninklijke Luchtmacht, TNO en het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) waren naar de Verenigde Staten afgereisd om meerdere live LINK-16 scenario’s te testen. Dat gebeurde succesvol.
De F-35 moet, naast het kunnen opereren met andere F-35’s en verschillende andere vliegtuigtypes, ook effectief en efficiënt met (wapen-)systemen van de andere OPCO’s kunnen samenwerken. Door de succesvolle testen kunnen de OPCO’s nieuwe behoeftes stellen voor gewenste/benodigde Link-16 functionaliteiten voor beide platformen. Hierna voeren de eenheden nieuwe interoperabiliteitstesten uit. Omdat eind oktober de eerste F-35’s op Vliegbasis Leeuwarden hun opwachting maken, zullen deze testen waarschijnlijk binnen Nederland uitgevoerd gaan worden. Foto: sergeant Jan Dijkstra

4 en 5 mei

Zoals ieder jaar stond ook in 2019 het Commando Luchtstrijdkrachten op diverse plaatsen stil bij de overledenen van en sinds de Tweede Wereldoorlog. Niet alleen op de Dam in Amsterdam (foto boven); kijk in onderstaande fotocarrousel naar een overzicht van 4 en 5 mei. Foto boven: Nationaal Comité 4 en 5 mei, Marco de Swart

Soesterberg

Dat begon op zaterdag 4 mei met de herdenking bij het monument op de voormalige Vliegbasis Soesterberg ‘alle Nederlandse burgers en militairen van de militaire luchtvaart die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen’. Foto: John van Benten

Soesterberg

Hier legde de Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt een krans samen met Commandant der Strijdkrachten luitenant-admiraal Rob Bauer. Ook Ridder Militaire Willems-Orde reservemajoor Roy de Ruiter was aanwezig.

F-16’s van Vliegbasis Leeuwarden verzorgden een missing man-formatie. Foto: John van Benten

Loenen

Ook op deze dag was de herdenking op het Militair Ereveld in Loenen waar bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers hun laatste rustplaats hebben. Minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten memoreerde er de op 17 maart 2015 in Mali omgekomen vliegers Ernst Mollinger en René Zeetsen.

In Loenen was namens de Koninklijke Luchtmacht onder andere Ridder MWO reservemajoor Roy de Ruiter aanwezig, terwijl langs de looproute langs de graven vele luchtmachters en militairen van andere krijgsmachtdelen stonden opgesteld. Foto: Defensie

Amsterdam

Op en rond de Dam in Amsterdam was een ruime luchtmachtafvaardiging aanwezig, met onder andere Ridder MWO reservemajoor Roy de Ruiter en de erewacht. Commandant der Strijdkrachten luitenant-admiraal Rob Bauer legde er samen met de andere OPCO-commandanten onder wie C-LSK Luyt, een krans namens Defensie. Foto: Tim van Rijt

Amsterdam

Voorafgaand aan de herdenking speelde in de Nieuwe Kerk het dubbelkwintet en klarinetkwartet van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht, samen met voormalig orkestlid Marcel Solomon.

Hij speelde op een taragot, zijn als klarinet ogende houten blaasinstrument. Dit concert werd live door de NOS uitgezonden. Foto: Nationaal Comité 4 en 5 mei, Ilvy Njiokiktjien

Grebbeberg

Militaire slachtoffers die in dienst van het Koninkrijk waar en wanneer dan ook het leven lieten in de strijd voor veiligheid zijn vanavond herdacht. Dat gebeurde in Rhenen tijdens de jaarlijkse Nationale Militaire Dodenherdenking vond plaats op het Militair Ereveld Grebbeberg dat meer dan 850 graven telt.

Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten generaal-majoor Cees Matthijssen en luchtmachtranggenoot André Steur legden een krans. Commodore Max Droste vertegenwoordigde het CLSK. Foto’s: Herman Zonderland.

Wageningen

Voorafgaand aan het Bevrijdingsdefilé in Wageningen waar ook Ridder MWO reservemajoor Roy de Ruiter aanwezig was, benadrukte Defensieminister Bijleveld het belang van herdenken. “Elk jaar raakt het einde van de Tweede Wereldoorlog verder van ons vandaan. Foto: Arjan Vrieze, www.tracesofwar.nl

Wageningen

De minister vervolgde. "Steeds minder overlevenden kunnen ons direct vertellen hoe het was om te leven in angst en gevaar en met schaarste. Daarom is het zo goed dat we mijlpalen als deze vieren: vrijheid.” Op de foto 2 Harvards en de Beech van de KLu Historische Vlucht. Foto: Arjan Vrieze, www.tracesofwar.nl

Bevrijdingsvluchten

Het Defensie Helikopter Commando leverde traditiegetrouw luchttransport voor de bevrijdingsvluchten. 2 Cougars en 1 NH90 vlogen artiesten voor hun optredens naar de Bevrijdingsfestivals in heel Nederland. Foto: sergeant-majoor Maartje Roos

Dit jaar waren de ambassadeurs van de vrijheid Kraantje Pappie, Maan en Sam Feldt. De concerten waren in Almere, Amsterdam, Assen, Den Bosch, Den Haag, Groningen, Haarlem, Leeuwarden, Roermond, Rotterdam, Utrecht, Vlissingen, Wageningen, en Zwolle. Foto: sergeant-majoor Maartje Roos

Bevrijdingsconcert

5 mei werd besloten met het Bevrijdingsconcert op de Amstel waarin een hoofdrol voor het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht was ingeruimd. In aanwezigheid van Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit de Koningin. Foto: Martijn Beekman

Zanger Jamai, zangeres Ruth Jacott, harpiste Lavinia Meijer en Michelle David & The Gospel Sessions, het Gospel Choir en ISH Dance Collective traden op samen met de luchtmachtmusici. Het concert werd live door de NOS uitgezonden. Foto: Martijn Beekman

Herdenkingen Vlaardingen en Moerdijk

In de Nacht van 25 op 26 maart 1942 stortte ten noorden van Vlaardingen de Britse Wellington bommenwerper Z1321 QT-V van het RAF No.142 Squadron neer. Daarbij kwamen de 4 Britse en 2 Canadese bemanningsleden om het leven. Het toestel was op de terugweg van een bombardementsvlucht met 252 toestellen op de stad Essen. Boven Rotterdam en Vlaardingen werd het toestel geraakt door luchtafweer geschut en stortte neer. Op 15 juni 2012 is er nabij de plaats van de crash een monument onthuld ter nagedachtenis van de crew. Dit jaar was de herdenking op 23 maart. Foto’s boven: Paul Meuldijk
Aan de voet van de Moerdijkbrug aan Dordtse zijde staat sinds 1995 een oorlogsmonument met daarop de namen van 7 jonge militairen van de Militaire Luchtvaart. Met een Fokker T-5 bommenwerper, en 2 twee Fokker G1 jagers probeerden zij op 13 mei 1940 de brug te bombarderen om de Duitse invasie te voorkomen of vertragen. De T-5 en 1 G1 werden neergeschoten en 1G1 ontkwam en landde later op Schiphol. De in 2015 opgerichte ‘Stichting Herdenking Bombardement Moerdijkbrug 1940’ houdt ieder jaar op 12 mei een herdenking bij het monument om het verhaal van 13 mei door te geven aan volgende generaties. Naast diverse speeches en kransleggingen was er een fly-by door 2 Harvards van de KLu Historische Vlucht. Foto’s onder: Martin Marcus

Bijzondere samenwerking bij Preventief Medisch Onderzoek

Begin dit jaar vond voor het personeel van het Nederlandse 323 Test and Evaluation Squadron 9TES) op Edwards Air Force Base een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) plaats. Via een uniek samenwerkingsverband tussen het Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (CEAG), het Centrum voor Mens en Luchtvaart (CML) en de US Air Force hebben de militairen de keuring doorlopen.
De Amerikaanse kliniek van de 412th Medical Group verrichte vanaf oktober 2018 de vooronderzoeken, zoals het testen van ogen, oren en laboratoriumonderzoek. Tijdens een werkbezoek voerden vliegerartsen van het CEAG en het CML lichamelijke onderzoeken bij het Nederlandse F-35 personeel en bespraken de ingevulde vragenlijsten. Een belangrijke pijler van de keuring is een elektronische vragenlijst. Na analyse van de verzamelde gegevens wordt op groepsniveau de eenheidscommandant geïnformeerd over de gezondheid van het personeel. Het is voor het eerst dat het CEAG buiten Nederland keuringen aanbiedt met betrekking tot PMO. Foto: 323 TES

Grondstation voor luchtmachtsatelliet

Het grondstation voor de BRIK II-satelliet is midden mei geïnstalleerd op het Militair Complex Dongen. Het grondstation wordt gebruikt voor de Telemetry Tracking and Control van de satelliet. Het grondstation heeft daarvoor een bewegende antenne die de satelliet in zijn baan volgt, de data ervan ontvangt en nieuwe opdrachten stuurt.
Het grondstation is daarmee een essentieel onderdeel van het project. Het is niet alleen geschikt voor gebruik met de BRIK II. Door internationale samenwerking werkt CSLK ook aan interoperabiliteit met satellieten uit partnerlanden. Werkzaamheden werden uitgevoerd door de mastenploeg LVB (982 Squadron) in samenwerking met Innovative Solutions In Space BV, de producent van het grondstation. Eind mei besluit het CLSK over de inkoop van de lancering van de satelliet. Afhankelijk van de beschikbaarheid wordt eind 2019 of begin 2010 de BRIK-II in een baan rond de aarde gebracht. Foto’s: 928 Squadron

Militair Type Certificaat voor F-35A

Het ontwerp van de F-35A voldoet in voldoende mate aan de militaire luchtwaardigheidseisen. Daarom reikte de Militaire Luchtvaartautoriteit (MLA) op 8 mei het Beperkt Militair Type Certificaat (BMTC) uit aan Hoofd Luchtvaartsystemen DMO, kolonel Han Schoorlemmer.
Vooruitlopend op volledige voltooiing van het certificatieproces, is met het BMTC de luchtwaardigheid van het typeontwerp voldoende geborgd om de F-35 te gebruiken voor training en inzet. Nadat het certificeringsproces met positieve resultaten volledig wordt afgerond, wordt het BMTC vervangen door een MTC.
De MLA borgt en stimuleert de militaire luchtvaartveiligheid. De uitvoerbaarheid van militaire missies staat daarbij voorop. De MLA stelt de eisen op en publiceert ze namens de minister van Defensie. Ze hebben betrekking op alle relevante aspecten van de militaire luchtvaart. Van luchtwaardigheid en certificering tot operaties, luchtruim en luchthavens.
Een onafhankelijk toezichthouder ziet toe op de naleving.

500ste ‘dip’ NH90-bemanning

De bemanning van de NH90 boordhelikopter aan boord van Zr. Ms. Evertsen behaalde op 6 mei een jubileum door gezamenlijk hun 500ste dip uit te voeren. Het was tegelijkertijd de 250ste individuele dip van helicopter sensor operator Marcel. Hij is daarmee een van de meest ervaren operators van het 860 squadron.
Het jubileum vond plaats tijdens de Italiaanse oefening Mare Aperto van 29 april tot en met 10 mei. Daaraan namen veel nationale en internationale eenheden: 40 schepen, 5 onderzeeboten, 14 helikopters en meerdere patrouillevliegtuigen. Daarnaast zorgden straaljagers van de Italiaanse Luchtmacht voor de nodige luchtdreiging.

De NH90 is uitgerust met een HELRAS sonar die primair gebruikt wordt in het opsporen van onderzeeboten. De sonar kan wel honderden meters diep om de onderzeeboot op elke diepte te kunnen detecteren. Daarnaast maakt de NH90 gebruik van haar geavanceerde zoekradar om het wateroppervlak af te speuren naar periscopen. Dit is een oefening, maar in delen van de Middellandse Zee is onderzeebootdreiging reëel. Foto’s: 860 Squadron

Data Deletion Day CLSK: 27 juni

De AVG brengt meer verantwoordelijkheden met zich mee bij de verwerking van persoonsgegevens. Daarnaast bevat de Archiefwet eisen en verplichtingen over verantwoord omgaan met gegevens, het vernietigen van gegevens en het duurzaam toegankelijk bewaren van gegevens.
Het CLSK wil het bewustzijn over datagebruik en privacy onder het eigen personeel te verhogen. Het doel van de Data Deletion Day is dat alle CLSK-medewerkers de tijd nemen om alle elektronische en papieren dossiers op te ruimen – met name die met persoonlijke informatie – die gewoon niet langer nodig zijn. Uiteindelijk zijn het de mensen op de werkvloer die een cruciale rol spelen in de bescherming van persoonsgegevens. Meer informatie over het ‘hoe’ volgt op het intranet voorafgaand aan de Data Deletion Day.

Cruiseschip geëvacueerd

Je moet er niet aan denken: vele opvarenden evacueren van een cruiseschip op zee in nood. Of beter gezegd: je wilt er niet aan denken, maar het moet juist wel. Daarom oefenden zo’n 10 (crisis)organisaties op 25 mei de massale evacuatie vanaf een ferry op de Noordzee bij Hoek van Holland.
Opdracht was 400 mensen redden vanaf d P&O-ferry Pride of Hull. De opvarenden verlieten het 215 meter lange schip op de meest uiteenlopende manieren. Zo konden mensen weg met de sloepen die aan weerszijden hangen. Ook het evacuatiesysteem werd geactiveerd (opblaasbare glijbaan en vlotten). Zij werden onder meer opgevangen door reddingsboten van. En dan waren er nog tientallen mensen die de ferry per heli konden verlaten. Daarvoor werd onder andere een NH90 van het 860 Squadron ingezet. Een van de Dornier Do.228’en van de Kustwacht hield de situatie vanuit de lucht in de gaten. Livex vindt eens in de 5 jaar plaats. Foto boven: Marco Ferrageau. Foto’s onder: Phil Nijhuis

Herdenking Margraten

Ieder jaar vindt 1 dag voor de Amerikaanse Memorial Day, de laatste maandag in mei, de herdenking plaats op de Amerikaanse begraafplaats Margraten in Limburg. Hier liggen 8301 soldaten begraven die in de Tweede Wereldoorlog het leven lieten. Op de Walls of the Missing Man staan namen van 1722 vermiste soldaten. Duizenden belangstellenden zagen op 26 mei onder andere de Missing man-formatie van 4 F-16’van de Vliegbasis Volkel. Foto: Ben Gorski

Defensie op Jumbo Racedagen

Defensie was in het weekend van 18 en 19 mei volop aanwezig geweest tijdens de Jumbo Racedagen op het circuit van Zandvoort. Defensie was aanwezig met diverse eenheden. Om op deze manier zoveel mogelijk mensen te kunnen bereiken. Vragen beantwoorden en uitleggen wat een baan bij Defensie nou eigenlijk allemaal inhoud.
Door de F-16, die niet was te missen bij binnenkomst, werd iedereen meteen naar het Defensieplein gelokt. Ook was Defensie in de duinen aanwezig waar de kleine stoere heren en dames de hindernis baan konden doen in afwachting van een race. Doordat het plein precies op de in en uit route lag ontkwam je er niet aan om even een kijkje te komen nemen. Door de diversiteit was er veel te beleven op het plein.
Dichter bij de maatschappij en terug in het straatbeeld. Tussen de bevolking en niet er naast was de doelstelling van dit weekend. De afdeling recruitment van Dienstencentrum Personeelslogistiek had er een mooi plein neergezet om de drempel te verlagen als je meer te weten wilde komen over het leven als beroepsmilitair, reservist of burgermedewerker binnen Defensie. Foto: John van Helvert