Slingery in de sneeuw

Landmacht, luchtmacht en Duitsers samen aan heavy lifting

De jongens onder de heli’s hadden het misschien wat fris, maar Slingery 2019 leverde ook mooie plaatjes op. Los van het winterweer was er weer eens tijd om de banden tussen land- en luchtmacht en die tussen Nederland en Duitsland te versterken en duizenden kilo’s lading de lucht in te hijsen. De oefening bekeken vanuit 4 perspectieven.

Adjudant Johan van 11 Luchtmobiele Brigade zette als projectonderofficier het scenario voor de dag in elkaar. Voor de eerste keer oefenden de Duitsers mee aan deze specifieke oefening. “Niet alleen Duitse vliegers maar ook rig-eenheden van Fallschirmjägerregiment 26 en 31. Zij hebben de Nederlandse rigger-marshaller-opleiding gedaan en mogen bij onze ladingen aanhaken. Andersom mogen wij dat nog niet, omdat de Duitsers met andere systemen werken. Dat willen we in de toekomst wel recht gaan trekken.”

De bijna 8.000 kilo zware bulldozer die onder de Chinook hing was ook uniek. “Het was de eerste keer in 13 jaar dat we dat ding eronder hadden hangen”, vertelt Johan. “We moeten speciale toestemming hebben omdat die wagen flink aan het frame van de helikopter trekt waardoor er misschien meer slijtage kan plaatsvinden en de heli eerder op inspectie moet. Daarom doen we dat maar heel af en toe, om onze skills and drills en die van de luchtmacht om met dit soort apparaten te vliegen op peil te houden.”

Voor sergeant loadmaster Floris ligt een rekentaak bij dit soort superzware last. “Met ladingen tegen de 8.000 kilo merk je dat de berensterke Chinook daar toch moeite mee heeft. Dat maakt het vooraf in de planning interessant, maar ook tijdens het vliegen. Bijvoorbeeld als er veranderingen in het scenario zijn en je die zwaardere lading eerder moet oppakken. Dan mag je weer even snel gaan rekenen of de heli het aan kan. Overigens kan de Chinook zelf daarin veel betekenen met automatische systemen.”

Tijdens de oefening zorgt de sneeuw bij de landingen, net als zand in een woestijn, voor een ‘stofwolk’, een zogenoemde white out. “Ik houd de vliegers up-to-date over de positie van de sneeuwwolk zodat ze niet schrikken als die bij de cockpit is. En op het moment dat zij hun referentie kwijt zijn, heb ik die soms nog wel en kan ik ze voorin naar de goede spot praten. Tijdens de approach zijn vliegers vooral bezig met hun instrumenten en de grond. Als loadmaster let ik dan op te veel drift naar links of rechts. Het risico bestaat namelijk dat de kist door die zijwaartse beweging uiteindelijk om rolt.”

Om niet te veel gehinderd te worden door de sneeuw heeft vlieger eerste luitenant Marijn een handig trucje. “Van tevoren wisten we dat de omstandigheden winters zouden zijn. We komen dan wat rustiger binnen en hoger uit zodat de sneeuw op de grond eerst wordt weggeblazen en de white out kleiner is. Het is sowieso altijd een samenspel. Als de loadmaster minder ziet, zien wij ook minder. Wij kijken naar buiten en proberen onze eigen referentiepunten te houden. Je zoekt een plek op de grond waar je aan kan zien of je wel of niet beweegt. De loadmaster praat ons naar de goede positie.”

Marijn vraagt met de zware ladingen veel van zijn heli. “Je merkt dat je iets zwaars onder je hebt hangen en je gebruikt al het vermogen dat je nodig hebt om los te komen. Met de bulldozer zit je echt op de limieten van de Chinook. Dat betekent voornamelijk dat je heel voorzichtig te werk moet gaan zodat je niet te veel vermogen gebruikt en de motoren beschadigt.”

Als lid van het Mobile Air Operations Team (MAOT) had sergeant 1 Leon het naar eigen het minst zwaar. Het MAOT heeft vooral radiocontact met de heli’s en helpt de luchtmobiele riggers waar nodig. “Wij werden eigenlijk met open armen ontvangen en in een gespreid bedje neergelegd. De bevoorradingscompagnie van luchtmobiel had de landingzone al uitgezet. Van hen kreeg ik de laatste informatie over wat er precies gaat vliegen, in welke volgorde en met welke ladingen. Daarna sta ik lekker hoog met mijn voertuig en heb ik overzicht over alle landingspunten en wachten we tot de kisten binnenvliegen.”

2 man van Leons team staan bij de ladingen. Dit Crisis Actie Team reageert op incidenten. “Omdat we het slingen dagelijks doen hebben we veel ervaring en kunnen we assisteren bij een lading die niet lekker wordt gelift. Voor luchtmobiel en andere eenheden is riggen echt een neventaak. Schieten en infanterist zijn doen wij niet dagelijks dus daarin kunnen zij ons weer dingen leren.”

Tekst: ritmeester Arthur van Beveren
Foto’s: Northern Skies Aviation