Serious business

Ops officier Air Task Force Middle East geeft kijkje in de keuken    

Al ruim een jaar bestrijden Nederlandse F-16’s in Irak de troepen van ISIS. Met eerst 6 en sinds 1 oktober 4 toestellen – in beide gevallen met 2 als reserve – klokte de 1 (NLD) Air Task Force Middle East meer dan 1500 sorties, ruim 700 missies. Daarbij was er meer dan 1100 keer wapeninzet. Hoe ervaren de vliegers die inzet zelf? Wat deden bijvoorbeeld de beelden van de neergeschoten Jordaanse vlieger met hen? De S3 Air van het vorige detachement, majoor Toon, geeft tekst en uitleg.

De missies van de Nederlandse F-16’s in het kader van operatie Inherent Resolve, worden geleid en gestuurd vanuit het internationale CAOC in Qatar. De ops officier van de ATF, de zogenoemde S3 Air, is belast met de planning en uitvoering van het Nederlandse deel van de operaties. “We zijn hier om de vijand uit te nemen en voor ons voelt dat goed”, vat majoor Toon kort en krachtig de taak en het gevoel van de F-16 vliegers samen. “Je voert uit waarvoor je getraind hebt en bent. Wij vliegen dat stalen ros, maar we zijn hier niet alleen als vlieger bezig. Bovenal zijn we hier als mens voor de mensheid, want ik wil mijn kinderen ook in een vrije wereld kunnen opvoeden.”

Oefeningen cruciaal

Het vliegerbestand bij de ATF is een mix van (zeer) ervaren krachten tot jongens die net combat ready op de F-16 zijn. “Jonge vliegers zijn voor de volle 100 procent bezig met het uitvoeren van hun opdracht als wingman”, zet majoor Toon. “Flightleads kijken al wat verder, of de formatie netjes is en dat soort dingen. De meest ervaren vliegers leiden als mission commander regelmatig de grote composite air operations of comao’s. We zijn dan met packages van wel 20 toestellen uit diverse landen onderweg. Dat leren we op oefeningen als Red, Maple en Frisian Flag. Die zijn voor ons dus niet alleen belangrijk, maar zelfs cruciaal. Dáár leer je hoe je een plan maakt voor het aanpakken van 1 of meer doelen. Híer weet je dat het ‘uit-knocken’ van een doel een écht serious business is.”

Oorlog

Dat blijkt voor de vliegers heel concreet bij de beelden van de gevangengenomen en later vermoorde Jordaanse vlieger. “Of we daarvan zijn geschrokken?”, vraagt de ops officer zich hardop af. “Het heeft ons als groep juist versterkt en de noodzaak wat we hier doen alleen maar verduidelijkt. We praten veel voor en na de missies en beelden als deze versterken onze drive om ons werk te blijven uitvoeren.
Heel persoonlijk vind ik dit het gaafste wat ik als vlieger kan doen, want ik ben hier met de ultieme uitvoering van mijn taak bezig. In Nederland ben ik ops officier en plan ik trainingsvluchten. Hier leid ik een machine zoals die door onze regering is ingesteld om deze oorlog uit te voeren.”

Keten

Met 4 operationele toestellen en 2 reserve, is Nederland een kleine schakel in een grote keten. “Maar we leveren een belangrijke bijdrage”, geeft majoor Toon aan. “Het is precies ons motto, ‘klein in aantal, groot in daden’. Het hele detachement draait dus ook om onze inzet te waarborgen. Elke verstoring daarin merken we meteen. Al is het maar een zakje schroeven uit Woensdrecht dat ontbreekt, dan kunnen wij niet vliegen. Misschien niet direct de dag dat het er niet is, maar wel de volgende. Alles in de keten is belangrijk, ieder persoon, niet alleen de vliegers.”

Grote stappen

De S3 Air ziet bij die vliegers een aanzienlijk verschil tussen de jonge vliegers van nu en zoals hij zelf 17 jaar geleden bij het squadron kwam. “Ze kunnen nu al zoveel meer. Eigenlijk vind ik het indrukwekkend wat ze nu al beheersen. Ik had 500 nodig uur om op een bepaald niveau te komen, zij 200 doordat de informatie steeds beter wordt aangeboden”. Je ziet hier duidelijk dat kennis macht is. Dat geldt ook voor de zojuist ingevoerde M6.5-configuratie van de F-16 waarmee we echt weer grote stappen maken. Niet alleen benutten we de nieuwe mogelijkheden van Link16, we werpen nu ook de small diameter bomb af en hebben nieuwe night vision devices. Die gebruiken we ’s nachts. Ze bieden ons dan dezelfde mogelijkheden als het joint helmet mounted cueing system. Het mooiste is in die grijze driewieler stappen, samen met jonge vliegers en zien hoe zij hun rugzak met ervaring, kennis en kunde vullen. Nederland mag trots zijn op wat wij hier met de ATF ME doen.”

Tekst: Arno Marchand
Foto’s: sergeant 1 Eva Klijn