De Apaches in Mali maakten eind mei letterlijk een vliegende start.
Nog maar koud binnen op het Nederlandse kamp Castor in Gao of de
gevechtshelikopters escorteerden de hoogste baas van VN-vredesmissie MINUSMA
Bert Koenders naar het onrustige Kidal. Daarmee lieten ze zien zich snel aan de
omstandigheden te kunnen aanpassen. Commandant Helikopterdetachement
luitenant-kolonel Pier Schipmölder over de kracht van de Apache in een
inlichtingenmissie.
Midden in de terreinoriëntatie en testvluchten rond Gao kreeg Schipmölder
opdracht een Mi-8 transporthelikopter met daarin de delegatie en enkele
commando’s te begeleiden. De situatie in Kidal was op dat moment dermate
dreigend dat de Verenigde Naties met spierballenvertoon escalatie van het
conflict wilden voorkomen. “Dit was meteen een stevige test”, oordeelt de
overste achteraf. “Voor ons, omdat we het gebied nog niet kenden en voor de
‘Hip’ omdat deze kist eigenlijk nooit ’s nachts vliegt en al helemaal niet samen
met gevechtshelikopters.” Toch zullen dergelijke speciale opdrachten zeker niet
dagelijks voorkomen. Primair zijn de Apaches in Mali voor het uitvoeren van
verkenningen.
Snelheid
Naar de komst van de Nederlandse Apaches werd al een tijd reikhalzend
uitgekeken. Getuige de snelle inzet na binnenkomst zijn ze ook erg welkom.
Binnen MINUSMA (Multidimensional Integrated Stabilisation Mission) is een grote
behoefte aan informatie, omdat het efficiënt inzetten van troepen daarvan
afhankelijk is. De toestellen hebben met hun geavanceerde sensoren zoals een
infrarood- en videocamera en warmtebeeldapparatuur, een groot aandeel in het
verzamelen van inlichtingen voor de missie. “Snel een groot gebied in kaart
brengen, is onze kracht”, zegt Schipmölder. “Onze verkenningen bestaan uit het
verifiëren van binnenkomende intell of het verzamelen van informatie. Daarnaast
behoort het escorteren van eenheden en het leveren van vuursteun voor
grondtroepen natuurlijk ook tot de taken.”
“Snel een groot gebied in kaart brengen is onze kracht”
Brede taak
De eerste interpretatie van de beelden maakt de vlieger in de cockpit. Daarna
gaan de foto’s en beelden (soms wel 12 uur opname, red.) naar analisten. “We
kijken naar alle domeinen, dus ook naar sociale patronen en infrastructuur in
een gebied. Het idee bestaat misschien dat we non-stop achter terroristen
aanzitten, maar dat is niet ons mandaat. We kunnen het zéker, maar onze
verkenningstaak is veel breder.”
De 4 Apaches vallen rechtstreeks onder de militaire commandant van MINUSMA.
Deze force commander en dus de Verenigde Naties wijst taken toe aan de eenheid.
De prioriteitsstelling en tasking doet een speciaal plannings- en
liaison-element op het hoofdkwartier in Bamako. “Voor ons is de setting zeker
anders dan bijvoorbeeld in Afghanistan. We dragen niet voor niets de blauwe
baret. De verschillen zitten vooral in VN-procedures.”
Radertjes
De Apache blijft een uitermate schaarse sensor in het missiegebied. Het niet
goed tasken, levert dan ook waardeloze inlichtingen op meent Schipmölder. “Onze
informatie alleen is niet voldoende. Het succes van de missie wordt juist
bepaald door de mix van sensoren (commando’s, analisten, ScanEagle, red.) die
Nederland heeft. Het is mooi om te zien hoe landmachtcollega’s weer met onze
informatie aan de slag gaan. Zo zijn we allemaal radertjes in die
inlichtingenketen.”
“Onze setting is anders dan in Afghanistan – we dragen niet voor niets de blauwe baret”
Aftimmeren
Achter de schermen gaat de opbouw van het heliplatform op Gao onverminderd
door. De infrastructuur op het kamp wordt deze maanden aangepast om in oktober
ook de Chinooks te kunnen stallen.
Met de huidige gevechtshelikopters is ongeveer 60 man ondersteunend personeel
mee, onder wie technici en een 37-koppig detachement Force Protection. Van veel
vliegen komt het voor Schipmölder zelf alleen niet. Als eerste commandant is hij
druk met contact leggen met buitenlandse partners en de zaken procedureel goed
aftimmeren. ‘Mijn doel is zorgen dat het hier lekker loopt en dat onze opvolgers
in een gespreid bedje komen. Maar als het even kan, probeer ik wel een missie te
vliegen. Boven de woestijn in een Apache...niets is mooier.'
