Generaal Eichelsheim gaat in zijn toespraak vooral in op de ontwikkeling van militaire toepassingen van Artificial Intelligence (AI). Hij schetst de Chinese aanpak en vraagt zich af wat wij daar tegenover stellen. ‘In deze race achterlopen is geen optie’.

Aansluitend bij het thema ‘Fog of War 2.0’ geeft generaal Eichelsheim aan dat vooral in het cyberdomein de mistgordijnen toenemen. Hij houdt het publiek voor dat China waarschijnlijk over 15 jaar beschikt over operationele wapensystemen die op basis van AI volledig autonoom kunnen functioneren binnen alle domeinen. Eichelsheim: ‘Als China vooroploopt met militaire AI, en wij niet met hen aan kop gaan, dan is dat een zorgelijke ontwikkeling. In deze race achterlopen is geen optie.’

Chinese UAV's tijdens een parade (Wiki Commons).

De generaal vertelt over vier manieren waarop China bezig is met de ontwikkeling van AI:

1. China ontwikkelt nu autonome wapensystemen die zelfstandig een doelwit kunnen aangrijpen.

2. China ontwikkelt AI-toepassingen waarmee besluitvorming kan worden ondersteund.

3. China experimenteert met zwermtechnologie, waarbij een groot aantal onbemande voertuigen als autonome zwerm opereert en zelfstandig gecoördineerd opdrachten kan uitvoeren.

4. China zet AI in voor het vergaren van inlichtingen en het automatiseren van surveillance- en verkenningsactiviteiten.

‘China is nu afhankelijk van buitenlandse halfgeleidertechnologie voor de productie van micro-elektronica. Dat is een beperkende factor.’

Hoe is China tot dit punt gekomen?

Vervolgens vertelt Eichelsheim over de manier waarop China zover is gekomen. ‘Deze ontwikkeling wordt voortgestuwd door een nationale aanpak, waarbij het bedrijfsleven en de academische gemeenschap worden ingezet voor de ontwikkeling van Chinese krijgsmacht. In het bedrijfsleven gaat het niet alleen om de traditionele defensie-industrie, maar ook om bedrijven als Alibaba en Huawei. Herkenbare namen, ook voor Nederlandse consumenten. Niet iedereen weet dat dit dual-use-bedrijven zijn. Dus bedrijven die naast civiele activiteiten, ook worden gestimuleerd hun kennis voor de ontwikkeling van militaire toepassingen te delen. Ook heeft China jaren en jaren kennis kunnen opdoen in Europese landen. We moeten als Nederland en binnen Europa en het Westen zeer waakzaam zijn om onze unieke kennis en kunde te beschermen. Helaas is er hiervan in het verleden al veel naar het buitenland gegaan.’

Wij lopen achter

Vervolgens confronteert generaal Eichelsheim de aanwezigen met het feit dat de EU tien jaar geleden koploper was in het onderzoek naar AI, maar inmiddels achterop is geraakt bij China. Wel geeft hij aan dat ook een land als China de nodige uitdagingen kent. ‘China is nu afhankelijk van buitenlandse halfgeleidertechnologie voor de productie van micro-elektronica. Dat is een beperkende factor. Exportcontrole en het tegengaan van ongewenste kennisoverdracht spelen hier een grote rol. Verder blijf ik erin geloven dat bij de ontwikkeling van militaire AI, de mens een ethische dimensie moet blijven toevoegen. Doet de tegenstander dat niet, dan is dat riskant. We moeten dan zorgen dat we op andere vlakken de snelheid kunnen inlopen. In de permanente strategische competitie waarin wij ons inmiddels bevinden – of we het willen of niet – gaat het erom wie er sneller en slimmer is dan de ander.’

‘Als China vooroploopt met militaire AI, en wij niet met hen aan kop gaan, dan is dat een zorgelijke ontwikkeling.’

De ‘OBOM’

Als analogie voor het werk van de MIVD, vertelt generaal Eichelsheim over de zogenaamde ‘OBOM’. Binnen de landmacht is dit een uiting van frustratie als de mist een schietoefening in de weg staat. De ‘Officier Belast met het Optrekken van de Mist’ moet hier dus iets aan doen. Ook MIVD’ers moeten het zicht helder maken binnen domeinen waar de vijand het moedwillig mistig maakt. Eichelsheim: ‘Nederland heeft de MIVD, haar officieren belast met het optrekken van de mist. Die door de mist heen kunnen snijden, zodat we vooruit kunnen kijken en ons voorbereiden op dreigingen, gebaseerd op feiten. Jullie kracht ligt in het kunnen onderkennen van de waarheid. Ik weet dat ik op jullie kan rekenen.’

Centrale regie en versterking J2-cel

Om beter te kunnen voorzien in de behoefte aan operationele en tactische inlichtingen van de krijgsmacht, worden sinds kort operationele eenheden deels en tijdelijk onder de MIVD geplaatst. Dat maakt generaal Eichelsheim bekend tijdens het MIVD-seminar. Deze eenheden worden ingezet voor het verzamelen en analyseren van operationele en tactische inlichtingen. In aanvulling op deze versterking van de operationele en tactische inlichtingencapaciteit, zal binnen de Directie Operaties de J2-cel worden versterkt en uitgebreid. De J staat voor joint - alle krijgsmachtdelen - en de 2 voor inlichtingen. Hiermee kan er meer sturing worden gegeven aan de operationele en tactische inlichtingenvraag vanuit de krijgsmachtdelen. Ook de capaciteit voor het verspreiden van die inlichtingen richting de operationele eenheden wordt met het inrichten van een robuuste J2 capaciteit verder versterkt. Eichelsheim: ‘Met centrale regie van de CDS in combinatie met het plaatsen van eenheden onder de MIVD, vergroten we de slagvaardigheid van het inlichtingensysteem van Defensie.’