De verstandhouding tussen de MIVD en AIVD is de laatste twee jaar sterk gegroeid. Het besluit om samen vooruit te kijken en data met elkaar te delen heeft hier sterk aan bijgedragen, maar de kern van de samenwerking is volgens generaal Swillens gebaseerd op vertrouwen. In een tweegesprek tussen de aanvoerders van beide diensten spat de onderlinge genegenheid ervan af.
Akerboom: ‘Met de MIVD kun je heel goed samenwerken, dat is wel gebleken de afgelopen tijd. Om een heel concreet voorbeeld te geven: tot voor kort zaten we drie keer per week ’s ochtends gebroederlijk naast elkaar om samen een briefing te krijgen over wat er aan de hand is bij de inval in Oekraïne. Volgens mij is dit een unicum.’
Swillens: ‘Ik denk dat de kern van de samenwerking gebaseerd is op vertrouwen. Twee jaar geleden hebben we een fundamenteel besluit genomen om samen strategisch vooruit te kijken en om de data van de MIVD en de AIVD samen te voegen. Dat was een ongelofelijk wezenlijk besluit is, nog veel meer dan het besluit om meer samen te werken op locatie. Ongeveer 40% van onze eenheden zijn gezamenlijke eenheden, dat weten veel mensen niet. Een goed voorbeeld is de Joint Sigint Cyberunit. Dat werkt alleen als je dat doet op basis van vertrouwen. Af en toe hebben we echt wel die stevige fricties die je in ieder goed huwelijk hebt, maar dat wordt dan ook besproken. Dat is cruciaal. Wat ook helpt is dat de hoeveelheid werk gigantisch is. Er is zo ontzettend veel aan de hand, dat we niet de luxe hebben om ruzie te maken.’
Swillens: ‘Af en toe hebben we stevige fricties die je in ieder goed huwelijk hebt, maar dat wordt dan ook besproken’
Akerboom: ‘We hebben daarbij ook keihard de steun van anderen nodig. Ik denk dat in toekomst ook bedrijven, wetenschappers en misschien wel journalisten, onderdeel gaan uitmaken van onze ‘trusted community’. We kunnen het ons niet meer veroorloven om in ons eentje te handelen.’
Swillens: ‘Ja, ik denk dat het onvoorspelbaar belangrijk is dat we de ‘trusted channels’ gaan ‘empoweren’ en meer transparant opereren. Tenzij het onze modus operandi betreft of onze bronbescherming. We hebben gemerkt dat als jij informatie zelf als eerste naar buiten brengt, het voor een tegenstander al veel ingewikkelder wordt om daar tegenover te komen. Daarnaast moeten Nederlandse bedrijven die key-technology ontwikkelen nog veel meer delen over de kwetsbaarheden van hun technologie. Het delen van die kennis is cruciaal voor onze veiligheid. ’
Akerboom: ‘Wij willen niet worden als degene die we bestrijden’
Akerboom: ‘Als het gaat om innovatie, dan moeten ook de AIVD en MIVD betrokken zijn. We moeten daar zijn om mee te ontwikkelen, om zowel de kansen als bedreigingen te zien van nieuwe technologieën.’
Swillens: “70% van onze Defensiegeheimen zit bij de industrie, bijvoorbeeld bij grote radarbedrijven. Vijf jaar geleden werkten we nog met 10-15 mensen aan de beveiliging van deze geheimen, maar dat aantal is enorm gegroeid. Dat is niet alleen goed voor die bedrijven, maar levert ons ook inzicht op in de actoren die deze bedrijven aanvallen.’
Akerboom: ‘Ik zie dat het gebied tussen oorlog en vrede heel groot geworden is. Dat is voor een democratie als Nederland best ingewikkeld. De Chinezen hebben bijvoorbeeld geen Wiv. Wij willen ook niet worden als degene die we bestrijden en daarvoor hebben wij een wetgever nodig om toezicht te houden. Maar het liefste wel op een dynamische manier, die aansluit bij de praktijk.’
