Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie
Slimme ‘kazerne’ Ede in trek
Zo’n 400 belangstellenden namen op 1 november een kijkje op het Defensiecomplex Ede-Driesprong. Het terrein van de Fieldlab SmartBase in aanbouw was opengesteld. Dit om te laten zien wat Defensie in de Nationale Klimaatweek kan doen om in de toekomst de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen.
“En dat is heel wat”, zegt majoor Xander Beks, trajectbegeleider Programma Energietransitie Defensie. Tot groot genoegen van de bezoekers, lieten hij en collega majoor Gerben Seevinck dat zien door met de elektrisch aangedreven Easy Rider en de E-Quad verantwoord door het modderige terrein te scheuren.
Experimenteren
Deze quad en scooter kunnen deel gaan uitmaken van de militaire basis van de toekomst, die in Ede wordt opgebouwd. Defensie, kennisinstituten en het bedrijfsleven krijgen daar de gelegenheid om in een veilige omgeving te experimenteren. De soms wat versnipperde afdelingen bij Defensie kunnen daar hun kennis en initiatieven delen om een energie-neutrale basis van de toekomst te bouwen.
Ecosysteem
Het is bepaald geen gemakkelijke klus, weet kolonel Alain Schoonderbeek, commandant Innovatie Landmacht. “We werken hier aan zowel energietransitie als aan circulair bouwen. Dat vraagt veel energie van onze zijde: voor ons blijft de uitvoerbaarheid van onze taken en de veiligheid van onze militairen op één staan.”
De samenwerking in het zogenoemde gouden ecosysteem moet de ontwikkeling van innovatieve oplossingen versnellen, zegt hij. “Samen innoveren we met meer kracht, meer impact en krijgen we de innovatieve oplossingen die we morgen nodig hebben in het landoptreden.”
Begin november vond het strategisch overleg plaats van DMO met TNO, NLR en MARIN op de locatie van de MINDBase in Rotterdam. De vier directeuren hebben eerst met elkaar de koers van iedere organisatie besproken voor de komend jaren.
Het bleek dat dat mooi met elkaar in lijn ligt. Daarna is aandacht besteed aan de voortgang van de samenwerkingsovereenkomst die dit jaar op 29 april is getekend. De evaluatie van de overeenkomst laat zien dat de samenwerking op veel punten goed gaat maar dat er verdere ontwikkeling mogelijk is op het gebied van internationale samenwerking en het benutten van elkaars expertise. Besloten is dat JIVC bij deze overeenkomst aansluit.
Verder is gesproken over het jaarplan voor kennistoepassing en de roadmaps voor de diverse materieelsoorten, de MINDBase waar alle vier de organisaties in participeren en de ambassadeurs die met creatieve ideeën kansen voor verdere samenwerking naar voren brengen. Afgesproken is om het ecosysteem-landschap in kaart te brengen om inzicht te krijgen in waar en hoe we elkaar en anderen vinden om mee samen te werken. Speciale aandacht ging uit naar de onderlinge uitwisseling van medewerkers; daarmee leren de organisaties elkaar steeds beter kennen en krijgen de medewerkers de kans om zich verder te ontwikkelen. Dat geldt overigens ook voor de gezamenlijke opleidingen en on-boarding programma’s. Ten slotte is gesproken over de bouw van de concurrent design facility (CDF) op de locatie van TNO in Soesterberg waar alle vier de partijen in zullen participeren. Al met al een geslaagd overleg.
Defensie ontbindt contract met Mercedes-Benz
Mercedes-Benz Nederland gaat geen 12kN Air Assault voertuigen leveren aan Defensie. Beide partijen waren in oktober 2018 overeengekomen dat de autobouwer 515 voertuigen zou leveren, met name voor 11 Luchtmobiele Brigade. Mercedes-Benz kan het contract echter niet nakomen. Defensie heeft de overeenkomst daarom ontbonden. Dat meldt minister Henk Kamp vandaag aan de Kamer.
Het project had al te kampen met vertraging. Mercedes-Benz zou volgens het contract voertuigen ontwikkelen die zowel in een Chinook passen, als er onder zijn te hangen. Daarnaast moesten de voertuigen voldoende lading kunnen dragen en ook voldoende beschermd zijn tegen bijvoorbeeld artilleriedreiging. Deze complexe combinatie van factoren bleek niet haalbaar voor de leverancier.
eide partijen waren in de afgelopen periode in gesprek over een oplossing. Deze was binnen de gemaakte financiële afspraken echter niet mogelijk.
Laatste kans
Defensie heeft Mercedes-Benz vorige maand een laatste kans geboden om te bevestigen dat zij alsnog voertuigen zal leveren conform de gestelde eisen en de overeengekomen prijs. De gevraagde bevestiging bleef echter achterwege. De overeenkomst is daarom ontbonden.
De bedoeling was dat Mercedes-Benz vanaf dit jaar 515 nieuwe voertuigen zou leveren. Deze zouden in verschillende varianten komen: gevechtsvoertuig, logistiek voertuig en een versie voor het vervoer van gewonden. Ook zou Mercedes-Benz de voertuigen samen met Defensie gaan onderhouden.
Nieuwe oplossing
Doordat de huidige deal van de baan is, moet Defensie een nieuwe oplossing zoeken. De luchtmobiele brigade moet voertuigen krijgen, die aansluiten op de operationele behoefte.
Defensie gaat hiervoor in gesprek met Duitsland. Een samenwerking waarbij Nederland aansluit bij een Duits programma levert mogelijk niet alleen schaalvoordeel op, maar versterkt ook de interoperabiliteit. Desondanks gaat het langer duren voor de nieuwe voertuigen er zijn. Ze worden niet voor 2027 verwacht.
In de tussenliggende periode moet de Luchtmobiele Brigade over voertuigen kunnen blijven beschikken. Defensie onderzoekt hiervoor de mogelijkheden en geeft voor het eind van het jaar meer duidelijkheid over een interim-oplossing.
Extra geld voor Defensie in 2022
Defensie krijgt er vanaf volgend jaar structureel € 428 miljoen bij en eenmalig € 13,5 miljoen. Het incidentele bedrag is bedoeld om activiteiten in te halen die vanwege COVID niet door konden gaan. Denk aan oefeningen. In totaal heeft Defensie in 2022 12,9 miljard te besteden. Dit is begin november besproken tijdens de behandeling van de begroting 2022 van Defensie in de Tweede Kamer met de stemmingen vastgesteld.
Van de € 428 miljoen investeert Defensie € 60 miljoen in extra munitie voor opleiden en trainen. Verder gaat er € 20 miljoen naar zorg voor veteranen en wordt er € 15 miljoen besteed aan het versterken van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
Verduurzaming vastgoed
Met het oog op de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 is er voor verduurzaming van vastgoed op Defensielocaties € 92 miljoen beschikbaar. Hiervan is € 71 miljoen bedoeld voor zonnepanelen, de rest voor duurzaamheidsmaatregelen gebouwen (energiebesparing) voor de jaren 2022-2024.
Geld van uitgespaarde stroomkosten gaat in een fonds. Hieruit worden kosten betaald voor CO2-reducerende maatregen bij Defensie. Die stelt het ministerie vast in samenwerking met het Rijksvastgoedbedrijf en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ook niet uitgegeven geld vanwege energiebesparende maatregelen gaan in het fonds voor CO2-reductie.
De € 92 miljoen gaat in de begrotingskas (€ 18 miljoen is voor 2022, € 37 miljoen voor 2023 en € 37 miljoen voor 2024). Verder is € 120 miljoen bedoeld om onderhoudsachterstanden in militair materieel weg te werken en € 75 miljoen voor onderhoud van kazernes en andere gebouwen. In ICT wordt € 95 miljoen geïnvesteerd. De overige € 10 miljoen wordt nog verdeeld.
Komende kabinetsperiode 4 miljard nodig
Van het bruto binnenlands product (bbp) gaat er nu 1,5 procent naar Defensie. De komende jaren wordt dat nog minder. Van de 30 NAVO-bondgenoten staat Nederland wat de Defensie-uitgaven betreft in 2024 naar verwachting op plaats 26. Door het gebrek aan financiën heeft Defensie over de hele linie problemen: met de IT, de betaling van het personeel, met de gereedstelling van militaire eenheden en met de broodnodige cyberactiviteiten om de verdediging tegen digitale aanvallen op orde te krijgen. Er is dan ook dringend meer geld nodig. Met de komende kabinetsperiode ruim € 4 miljard per jaar extra, gaat er 1,8 procent van het bbp naar Defensie. Daarmee zou Nederland in vergelijking met de NAVO-bondgenoten op het gemiddelde uitkomen. Er is structureel € 5 miljard meer nodig om toe te groeien naar de 2 procent bbp NAVO-norm.
Nieuwe schuilcontainer voor veilig testen munitie
Op 9 november nam het Kenniscentrum Wapensystemen en Munitie (KCW&M) een nieuwe schuilcontainer in gebruik. De container beschermt personeel tijdens proeven met en testen van munitie. Generaal Dobbenberg was aanwezig bij de officiële overdracht op de Legerplaats in Oldebroek.
De schuilcontainer is de afgelopen periode uitvoerig getest. Er is gebruik gemaakt van verschillende materialen, zoals staal en pantserglas. Voor de realisatie werkte de KCW&M samen met de afdeling Techniek van Materieellogistiek Commando Land (Matlogco) en de Elektronische Centrale Werkplaats (ECW) in Dongen. De schuilcontainer wordt ook gebruikt voor opleidingen van de Explosieven OpruimingsDienst Defensie (EODD).
Langer dan verwacht
Het begin van het project gaat terug naar 2014. Toen werd voor het eerst de behoefte uitgesproken voor een schuilcontainer. Door verschillende oorzaken liet het materiaal langer op zich wachten. Onder andere door verandering in de behoefte, het beschikbare budget en de personele capaciteit. De KCW&M is ontzettend blij dat de schuilcontainer is afgeleverd. Het is een belangrijke aanvulling op de huidige veiligheidssystemen.
