Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Studio 38c | Video: sergeant-majoor Henry Westendorp
Defensie Pijpleiding Organisatie vervangt kerosineleiding bij Vlijmen
Sinds mei dit jaar legt de Defensie Pijpleiding Organisatie (DPO) zeven kilometer kerosineleiding tussen Ammerzoden aan de Maas en Vlijmen bij de snelweg A59. De laatste stap is het aansluiten op de bestaande infrastructuur. Dan kan de oude leiding uit de grond.
Bijna 70 jaar stroomde er kerosine door de huidige 6 duims (15 cm diameter) pijpleiding van Ammerzoden, onder de Maas door, langs Bokhoven naar Vlijmen en verder. Tijd voor iets nieuws dus, want de oude leiding was op en lag bovendien dicht langs woonwijken die in de afgelopen decennia bijgebouwd waren. Maar een nieuwe leiding leggen is één ding, de echte tijd gaat bij zo’n project in de voorbereiding zitten, weet projectleider Robert-Jan Niewenhuis.
Lange voorbereiding
In juli 2017 stond Niewenhuis ongeveer op dezelfde plek toen Materieelgezien hem opzocht. Toen was de leiding in de Maas bij Ammerzoden vrij komen te liggen door bodemerosie en werd tijdelijk onder een bed van zand, zinkmat en steen verborgen. In de tussenperiode werkte Niewenhuis aan de voorbereiding van de definitieve vervanging. “Overleg met landeigenaren, grondonderzoek naar bijvoorbeeld niet-ontplofte munitie en vooral wijzigingen in het bestemmingsplan kostten veel tijd”, vertelt de projectleider. “Een deel van de leiding loopt onder het natuurgebied Engelenmeer. Daar moest dus veel omtrent milieuveiligheid geregeld worden.”
Automatisch sluiten
Want, zou er een calamiteit voordoen, dan spuit kerosine met een druk van 80 bar de grond in. Die kans is overigens minimaal, en dat komt onder andere door nieuwe veiligheidsmaatregelen. “De nieuwe leidingen hebben met 25 cm doorsnede (10 duims) een grotere capaciteit. Op twee locaties komen afsluiters die lekkage herkennen en automatisch sluiten. Via een glasvezel- en kopernetwerk wordt onze controlekamer in Poortugaal geïnformeerd”, aldus Niewenhuis.
Boren en graven
De nieuwe pijpleiding is met verschillende technieken de grond in gegaan. Ouderwets graven in de polder en boren onder waterkeringen en wegen: “Met een speciale boormachine is het precieze tracé over een lengte van 1.400 meter onder het natuurgebied Engelenmeer en de snelweg A59 geboord. Daar kon de nieuwe pijp doorheen worden getrokken. De pijpleiding volgt nu ook een nieuwe route, verder weg van bebouwing. Nederland raakt natuurlijk steeds voller, maar voor de komende 40 jaar moet het goed komen”, benadrukt Niewenhuis.
De DPO, een onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie, beheert in Nederland 550 kilometer aan operationele pijpleidingen, die grotendeels onder de grond liggen. Daar gaat jaarlijks ruim vijf miljard liter kerosine doorheen. Ruim de helft gaat de grens over en circa twee miljard is bestemd voor de luchthaven Schiphol. Het restant is voor de belangrijkste klant, de Koninklijke Luchtmacht. Het pijpleidingennetwerk van Defensie maakt op zijn beurt deel uit van het Central European Pipeline System (CEPS), met 5400 kilometer aan operationele leidingen in West-Europa. Het werd halverwege de jaren 50 van de vorige eeuw door de NAVO ontwikkeld om brandstof snel naar oefenende troepen en een eventueel front te brengen. Behalve Nederland doen België, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en de Verenigde Staten mee.
