Klein oefenvenijn

Anti Submarine Warfare-oefendoel vervangt dure onderzeeboot in oefeningen

Het opsporen van vijandelijke onderzeeboten is een belangrijke taak van zowel fregatten als helikopters van de Koninklijke Marine. Het trainen van personeel is echter kostbaar. De trainingstijd met onderzeeboten is beperkt en bovendien kostbaar. Een nieuw Anti Submarine Warfare-oefendoel rekent af met die problemen.

Ruim 2 meter lang meet het oranje oefendoel dat zich onder water voordoet als een daadwerkelijke onderzeeboot van enkele tientallen meters lang. Een onderzeebootjager krijgt een levensecht beeld op de sonarapparatuur. Het doel reageert realistisch op uitgezonden pings. Vier jaar geleden vroeg kapitein-luitenant ter zee Björn Kerstens om een dergelijk oefendoel. “Fantastisch dat ze er nu zijn”, vertelt de commandant van Zr.Ms. Van Amstel vlak voordat het schip begint aan een vaarperiode van 3 maanden.

Nut en noodzaak

De marine wachtte lang op de oefendoelen voor anti-onderzeeboottraining. Het systeem is bedoeld om goedkope, realistische en toegankelijke training overal ter wereld mogelijk te maken voor de operators van de lage frequentie LFAPS-sonar op de Van Amstel en Van Speijk en de HELRAS-sonar van de NH90-maritieme helikopters. “De drone simuleert tijdens een training een onderzeeboot. Ze zijn in verhouding goedkoop, draagbaar, herbruikbaar en geven binnen hun randkaders een realistische akoestische respons", vertelt kapitein-luitenant ter zee Paul Dröge, hoofd Bureau Onderwater Gevechtstechnologie. “Handig neveneffect is dat de oefendoelen achteraf inzage bieden in hun prestatie, waardoor de crew hun training kan analyseren.”

In Den Helder werden operators getraind door medewerkers van de Franse fabrikant RTsys.

Race tegen de klok

De vaarperiode van Zr.Ms. Van Amstel werd als harde deadline voor het project gesteld. De Factory Acceptance Test (FAT) en Sea Acceptance Test (SAT) moesten succesvol zijn afgerond, de operators getraind in het programmeren, het onderhoud, het inzetten en ophalen van de onderwaterdrone. De drone moest operationeel afgeleverd worden voor het vertrek. “Het was spannend of het ging lukken”, vertelt Stefan Schut, medewerker onderwatergevechtstechnologie bij de DMO en technisch adviseur voor dit project. “De geschiedenis wijst uit dat er altijd wel wat onverwachts gebeurt tijdens een aanschaftraject. Gelukkig is vorig jaar een dergelijk systeem door de DMO en TNO getest en zijn talloze bugs en issues opgelost.”

Kortcyclische testplannen

FAT’s en SAT’s lijken routineklussen, maar daar gaat een grondige voorbereiding aan vooraf. “Een goede verstandhouding met de fabrikant is hierbij essentieel”, benadrukt Schut. “In dit geval waren de doorlooptijden van de reviewronden extreem kort cyclisch. In één maand voor de eigenlijke testen zijn er drie reviewrondes geweest van zowel de testplannen als de trainingsplannen, waarbij ook het zomerverlof van veel mensen aan beide kanten voor logistieke uitdagingen zorgde.”

Bekijk een animatie van het ASW-oefendoel op Youtube.