Tekst Andre Twigt
Foto Herman Zonderland/adjudant Richard Frigge en sergeant Henry Westendorp (video). Animatie: MCD
DPO herstelt blootliggende brandstofleiding in de Maas
Mocht brandstofleiding KB6 worden aangevaren of kapotgetrokken, dan zijn de gevolgen voor het milieu én voor de inzetbaarheid van vliegbases tot ver in België verstrekkend. Daarom was de Defensie Pijpleiding Organisatie (DPO) er als de kippen bij de bedekking van deze operationele levensader onder de Maas bij Ammerzoden en Bokhoven te herstellen.
In een ‘goed gebruikt’ schaftkeetje nabij de waterkant geeft projectleider Robert-Jan Niewenhuis openheid van zaken. Aan de noordkant (Ammerzoden) is de situatie het ergst. Moet de leiding volgens de normen van Rijkswaterstaat minimaal anderhalve meter onder de rivierbodem liggen, door erosie ligt die nu bloot aan de oppervlakte. Daarbij is de KB6 op dat punt ook nog eens over 10 meter onderspoeld geraakt en ligt-ie gedeeltelijk los van de rivierbodem. Aan de zuidkant is de situatie minder spannend. De leiding ligt echter wel vlak onder de bodem. “Ook dat is dus niet conform de voorschriften”, slaat Niewenhuis de spijker op de kop.
Stortsteen
De remedie om weer in de pas te lopen met wat de overheid voorschrijft, is volgens de weg- en waterbouwdeskundige voor beide zijden dezelfde. Eerst wordt naast en bovenop de leiding circa 1.000 kubieke meter zand aangebracht. Daarmee vult men aan de noordkant tegelijk het gat onder de leiding. Om ervoor te zorgen dat de stroming het zand niet weer meevoert, komt er een zinkmat bovenop. Dit ding wordt met behulp van GPS exact boven het dekkingsmanco gepositioneerd en afgezonken. Hiervoor brengt een aannemer op de mat circa 1.500 ton stortsteen aan. “Deze constructie is voor de komende 20 jaar een perfecte oplossing om erosie tegen te gaan”, aldus Niewenhuis.
Capaciteit
Toch hoeft de tijdelijke maatregel volgens de specialist maar een krappe 3 jaar mee te gaan. “Tegen die tijd gaan we de leiding van 6 inch (plusminus 16 cm) vervangen door een grotere van 10 (25 cm). Mede door de gestegen vraag en aanbod moet de capaciteit omhoog. ”
Volgens Niewenhuis is binnen het 650 kilometer lange militaire netwerk in Nederland de leiding op het tracé Klaphek – Best het dunst. Ammerzoden – Best maakt deel hiervan uit. “Aan deze bottleneck gaan we op korte termijn dus wat doen.”
80 bar
Binnen een week moet de ingehuurde firma Van de Herik uit Sliedrecht alle risico’s hebben verholpen. “Waar we bij onderspoeling bang voor zijn, is dat een schip precies op die plek zijn anker uitgooit en de leiding kapottrekt of tegen de kant vaart en de boel beschadigt”, aldus opzichter DPO Theo de Bresser. “Mocht dat gebeuren, dan hebben we een uitdaging. De kerosine wordt met een werkdruk van 80 bar door de KB6 geperst. Lekkage levert geheid een ‘spuiter’ op van vele tientallen meters. Om risico’s zo goed als uit te sluiten, zijn we er snel bij de bedekking te herstellen.”
Regen
Hoewel op woensdag 12 juli de regen met bakken uit de hemel komt, gaan de werkzaamheden nabij beide waterkanten gewoon door. Aan de zuidkant (Bokhoven) is een kraan nog bezig zand aan te brengen. Aan de noordkant zijn de mannen van Van de Herik al vergevorderd. Alles ligt klaar om de 20 bij 50 meter grote zinkmat gecontroleerd en precies op de juiste plaats aan te brengen. Voor het benodigde drijfvermogen werd een rasterwerk van gevlochten wilgentakken aangebracht. Deze voorziening werkt super. De sleepboot trekt het ponton ‘Herik 22’ met de mat het water op. Na wat passen, meten en ‘nog eens kijken’ wordt die losgekoppeld van het ponton.
Een zware stalen balk zorgt ervoor dat de zinkmat naar de rivierbodem zakt. Daarna begint het lossen van het basalt. Met een mooie ‘zwiep’ weet de kraanmachinist iedere lading over een deel van de mat te verspreiden. Niewenhuis en De Bresser kijken toe. Ze hebben er vertrouwen in. “Die mannen doen dit niet voor het eerst”, weet Niewenhuis. Morgen krijgt het deel aan de zuidkant dezelfde afwerking en zit het karwei er op. Eind goed, al goed.
