Tekst André Twigt
Foto Phil Nijhuis
VOSS maakt zich op voor finale operationele beproeving
Militairen drukken bij herhaling op het bedieningspaneeltje van de radio. Ook proberen ze voor de zoveelste keer de clips op de pouches (opbergtasjes) uit. Werkt alles, is het veilig? Om op deze vragen antwoord te krijgen, hielden leverancier Elbit en de Defensie Materieel Organisatie (DMO) op de Vlasakkers een reeks gebruikerstesten met het Smart Vest, het belangrijkste onderdeel van het project Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS).
Van een afstandje kijkt projectmanager DMO Luc de Beer hoe het de mannen vergaat. De test van deze ochtend is ronduit zwaar, bijvoorbeeld tijdens de instap van een oefenhuis. En daarna weer wat vriendelijker tijdens een patrouille in bebost gebied. Van enige terughoudendheid is bij het panel van 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel ‘Stoottroepen’ in ieder geval geen sprake. “Zo hoort dat”, vindt De Beer.
Wintertraining
In een nagebootste operationele praktijk beoordelen de mannen hun nieuwe spullen een week lang op functionaliteit en veiligheid. “Hun commentaar gebruiken we om aansluitend het systeem tijdens een groter opgezette test, langere tijd aan de tand te voelen”, vertelt De Beer. Als vertegenwoordiger van de landmacht zou 11 Luchtmobiel het spul mee kunnen nemen naar de schietserie in Bergen-Hohne. Het Korps Mariniers denkt aan inzet tijdens de wintertraining in Noorwegen of in het oerwoud van Belize. De Object Grondverdedigingseenheden van de luchtmacht krijgt de uitrusting eveneens uitgereikt voor beveiliging van strategische objecten, zoals de vliegbases.
VOSS voegt werkelijk iets toe aan het huidige optreden
Gesloten netwerk
Draagvest, rugzak en radio vormen de kern van het totaalsysteem dat Smart Vest heet, ontworpen voor uitgestegen en/of te voet optredende infanteristen op pelotonsniveau. Tel daarbij het voertuigpakket op en je hebt een netwerk, waarmee bij de gevechtseenheden de command- & control-keten op pelotonsniveau wordt gesloten. Een gateway zorgt voor verbinding met het naast hogere (tactische) niveau. Daarmee is volgens De Beer de command & control-keten gesloten. Met het bereiken van die mijlpaal is volgens de projectmanager VOSS een systeem geworden dat werkelijk iets toevoegt aan het huidige optreden.
Aanwinst
Volgens De Beer maakte Defensie er de afgelopen jaren gewoonte van per vredesmissie uitrusting en informatievoorzieningssystemen te kopen, die vaak niet op elkaar aansloten. VOSS is daarentegen een typisch ketensysteem. Daarin is vooral de beschikbaarheid van een radio voor de individuele infanterist een regelrechte aanwinst. “Dat hij straks kan communiceren met de groepscommandant en met andere groepsleden, over grotere afstanden, is een enorme vooruitgang.”
Raptor
Om het omgevingsbewustzijn binnen het peloton te vergroten, is er de digital assistant, Raptor genaamd. Dit hulpje presenteert een digitaal beeld van het operatiegebied, compleet met alle info uit de tactische systemen op compagnies- en bataljonsniveau. Tevens geeft Raptor onafgebroken zicht op waar de ‘poppetjes’ in zijn peloton zich precies bevinden. Bij het voorkomen van vuur door eigen troepen, is deze mogelijkheid zeer belangrijk.
‘De kleuren komen overeen, de patronen niet’
Prototype testen
De Beer benadrukt dat VOSS met name bedoeld is voor de manoeuvre-bataljons van de krijgsmacht. De andere eenheden van met name landmacht en marine krijgen op termijn te maken met delen van het soldaatsysteem. Op details laat de projectmanager zich niet vastpinnen. Zoals de kaarten zijn geschud, wil hij eind volgend jaar een begin maken met het uitleveren van de eerste reeks van in totaal zo’n 5.500 systemen. “Daarin hebben we dan de punten uit de evaluatie van de nog resterende grotere proefnemingen verwerkt. We testen op dit moment een prototype dat nog op diverse punten verbeterd moeten worden voordat we het uiteindelijke Smart Vest invoeren.”
Afgooien
Over het draagcomfort is korporaal-1 Arend dik tevreden, net als over de bewegingsvrijheid en de warmte-afvoer. Voor dat laatste is de achterkant van het (type C-)vest zo klein mogelijk gehouden. Ook de quick release om het (type B-)vest pijlsnel af te gooien, werkt. De Beer: “Bij nood geef je een ruk aan het koord; het vest valt dan in delen uiteen.” Er zijn in totaal 3 verschillende typen vesten ontwikkeld. Hierin kunnen kogelwerende platen worden geplaatst. Ook is het mogelijk om een kleinere plaat aan beide zijden (bij) te plaatsen voor extra bescherming.
‘Zonder radio ben je letterlijk en figuurlijk uit het net’
Klachten
De test van de radio levert nog een paar aandachtspuntjes op. De positie ervan op het vest is onderwerp van discussie. Daarbij merkt opvolgend groepscommandant Arend op dat takken makkelijk verstrikt raken in het snoerensysteem. Daar valt nog wel wat aan te verbeteren. Tevens trok hij een connector kapot. “Lastig, want zonder radio ben je letterlijk en figuurlijk uit het net.” De Beer ziet geen problemen om hier een mouw aan te passen. Wel verklapt de projectmanager doorgaans niet altijd in te gaan op individuele klachten of wensen. “Als je dat doet, kom je niet tot een soldaatsysteem voor duizenden gebruikers.”
Smart Vest
Het Smart Vest is ‘smart’, omdat je er meerdere dingen in samenhang mee kunt doen. Niet alleen biedt het ballistische bescherming, voorzien van de radio draagt het vest bij aan command & control. In combinatie met de rugzak levert het vest comfort bij het dragen van zware lasten.
Het VOSS kent 3 typen rugzakken: een 48-uurs pack van 100 liter (incl. 2 x 10 liter zijtassen), een patrol pack van 50 (incl. 2 x 5 liter zijtassen) en de grabbag van 25 liter, voor korte missies of in geval van nood.
Software
Bouw van het VOSS komt voor rekening van het Israëlische bedrijf Elbit, dat op zijn beurt weer een aantal onderaannemers inschakelt, waaronder het Nederlandse Thales. De software voor de radio is eveneens afkomstig van Elbit, waarmee één partij verantwoordelijk is voor het gehele systeem. Updaten ervan is net zo eenvoudig als bij een doorsnee telefoon. De hardware van het huidige Raptor is gebaseerd op moderne smartphone-technologie en kan daardoor de ontwikkelingen blijven volgen.