‘Samen optrekken naar sterk Defensie’

Voorzitter NIDV aan vooravond jaarlijks symposium

De Nederlandse Defensie- en veiligheidsindustrie komt 30 november weer bijeen voor het jaarlijkse NIDV-symposium. Het betekent meteen het eerste officiële optreden van de nieuwe voorzitter van de Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid. Op 1 oktober nam oud-minister van Defensie Hans Hillen het stokje over van Karla Peijs. “De bijna onstuitbare neergang uit de voorgaande 25 jaar is gestopt. Het is mooi om iets positiefs voor Defensie te kunnen doen.”

Hans Hillen (70) is dus min of meer terug bij het departement dat tijdens zijn ministerschap (Rutte-1) te maken kreeg met keiharde bezuinigingen. “Er waren inhoudelijk geen goede argumenten om zo zwaar te korten. Er is veel mis moeten gaan om dat duidelijk te maken. Vergis je niet, ik heb als minister natuurlijk geprobeerd in het kabinet en in het land de discussie aan te wakkeren dat veiligheid niet gratis is. De prioriteit lag echter bij financiën, om de begroting op orde te krijgen. De economie zat in een dal en we hadden met de problemen in Griekenland te maken. Het is dan gemakkelijk om geld weg te halen bij Defensie; dat kan snel en gaat vrijwel geruisloos. Als je 5 euro verplaatst binnen de zorg is het land te klein, een miljard weghalen bij Defensie en je hoort niemand.”

Innovaties

De ommekeer is sinds kort dan toch ingezet. Het Defensie-budget gaat de komende jaren met in totaal anderhalf miljard euro per jaar omhoog. Volgens Hillen niet genoeg, alleen al om te kunnen voldoen aan de Navo-norm van 2% van het Bruto Nationaal Product. “En is er nog meer nodig om onze veiligheid zo goed mogelijk te garanderen. Los van de broodnodige innovaties, kijk alleen al naar de vervangingsprojecten die de DMO te verwerken krijgt: fregatten, mijnenjagers, onderzeeboten. Ik pleit ook voor meer F-35’s. En dan heb ik de landmacht nog niet eens genoemd.”

Nu is het de tijd voor Defensie om, in samenwerking met de industrie, een inhaalslag te maken. “We moeten proberen van de nood een deugd te maken. Terwijl  de Nederlandse krijgsmacht achterop raakte, is intussen de technologie spectaculair geïnnoveerd. Begin deze eeuw waren drones en cyberoorlog nog onbekende begrippen. We kunnen nu dus niet alleen bijspijkeren, maar moeten ook wezenlijk moderniseren. Straks kan Nederland weer over een moderne krijgsmacht beschikken.”

Onvoorspelbaar

De Defensiebegroting mag dan ruimer worden, het betekent nog niet dat de leden van de NIDV daarom nu massa’s personeel aannemen en de machines vernieuwen. Logisch, vindt Hillen. “De investeringen van Defensie zijn tot nu toe onvoorspelbaar. Er dient dus meer continuïteit in te komen, meer zekerheid voor de industrie. Waarom zou je de aanschaf van bijvoorbeeld voertuigen niet spreiden, zodat je altijd verzekerd bent van de modernste technieken. En DMO hoeft het ook niet altijd te kopen: waarom niet leasen? De modernste spullen geef je dan aan degenen die ze het hardste nodig hebben.”

Niet alleen

Wie dat kunnen zijn? Cyber gaat de komende jaren een steeds grotere rol spelen. “Het haalt het kinetisch geweld in. Het ontregelen van de tegenstander zonder fysiek geweld is aantrekkelijk. Bovendien, een grootschalig conflict tussen landen kan altijd - onderschat het nooit -, maar de meeste aandacht gaat nu naar lokale conflicten en terrorisme. We moeten van alle markten thuis zijn.”

Die verandering kan Nederland niet alleen doorzetten en Defensie-minister Bijleveld heeft deze maand de eerste stappen gezet naar een vergaande Europese Defensiesamenwerking. Hillen en de directeur NIDV, luchtmachtkolonel buiten dienst Ron Nulkes, juichen dat van harte toe. In eerste instantie zijn zij  ervoor de Nederlandse industrie “in alle openheid” zoveel mogelijk erbij te betrekken. “We hebben uitstekende contacten met gelijke organisaties als de NIDV in omringende landen. Er is ook een Europese koepel ASD, de Aerospace and Defence Industries Association of Europe, waarbinnen we overleggen”, aldus Nulkes.

Potlood

“Je moet je dan zo weinig mogelijk laten hinderen door Europese wetgeving over aanbesteding”, vult Hillen aan. “Bij een aantal van die bepalingen moeten we ons eens gaan afvragen: waarvoor zijn ze in het leven geroepen. Toch niet om handelsstromen tegen te houden? Het vraagt ook een andere benadering door Defensie zelf. Een vergaande (internationale) samenwerking betekent dat je kennis en ervaring moet uitwisselen. Twee kanten op. Dat is nogal wat voor een organisatie die bij wijze van spreken het liefst het potlood nog als NATO-secret bestempelt.”