Tekst Evert Brouwer
Foto Herman Zonderland

Het lijkt een gewone Mercedesbus, de Tesla-M. Binnenin draait echter een geheel nieuw concept waarmee mensenlevens gered kunnen worden. De naam Test Lane Analyse-Mobiel is er een beetje met de haren bijgesleept. Eigenlijk is het platform vernoemd naar de Servisch-Amerikaanse uitvinder Nikola Tesla. Het heeft als taak om de invloed van de bodem en de directe omgeving op het gedrag van elektromagnetische golven te meten. Met andere woorden: hoe zorg je ervoor dat 'jamming' van een signaal optimaal werkt.

Het wie, wat, hoe en waarom in 6 verhalen.

x
Adjudant Hans (l) krijgt de sleutel van de Tesla-M uit handen van kolonel Arie Smits, commandant DEC-CIED

Majoor Rob en adjudant Hans, Defensie Expertisecentrum Counter IED

Klopt de theorie wel met de praktijk? Dat vroegen majoor Rob en adjudant Hans zich af. "Als je autosleutel de deur op 20 meter afstand ontgrendelt, op 15 meter niet en op 10 weer wel, klopt er iets niet. Het is van belang te weten waardoor een signaal de ene keer wel en de andere keer niet goed werkt. Bij ons gaat het dan om het 'jammen' van een signaal, zodat een geïmproviseerd explosief niet afgaat. Je wilt er toch zeker van zijn dat je collega’s in een veilige zone rijden. Uit de internationale contacten bleek dat coalitiepartners in Afghanistan en Mali met dezelfde problemen kampten. Wat bleek? Een signaal reageert anders bij een zandbodem dan bijvoorbeeld klei. We hebben hier in 't Harde al verschillende waarden gemeten op een stuk grond waarin een ijzeren hek lag. Uiteindelijk willen we alle risico's met behulp van deze Tesla-M zien uit te bannen."

x
Kolonel Menno Kersbergen

Kolonel Menno Kersbergen (DMO)

 “Dit project heeft als een tierelier gelopen. De ambities van Rob en Hans waren weliswaar groter dan mijn budget, maar ze hebben DMO en alle betrokkenen in hun enthousiasme meegenomen. Dat geldt voor alle betrokken medewerkers. Als projectmanager heb ik de diverse partijen bij elkaar gebracht. Het blijkt een geweldige combinatie, want het werkt. Het DEC-CIED moet gelijke tred zien te houden met de inventiviteit van kwaadwillenden. Er is een enorme ontwikkeling op het gebied van 'jamming' sinds  de eerste missie naar Afghanistan. Toen kochten we spul van de plank. Onderhoud was lastig in verband met onbekendheid. In de tweede fase is er nieuw materiaal besteld waarmee we beter uit de voeten konden. Nu gaan we nog een stap verder door met robots, genie en bushmaster een route veilig te houden. De Tesla-M is daarin een schakel, maar wel een belangrijke.”

Huib van Rossum legt uit hoe de Tesla-M werkt.

Huib van Rossum, TNO

Projectmanager Kersbergen legde zijn oor te luister bij TNO, waar heel wat expertise bestaat. Het valt niet mee voor een theoreticus als Huib als een wet uit de natuurkunde niet werkt. Dan wil hij de oorzaak weten. "De meetresultaten fluctueren bij de effectiviteit van de jammingsignalen. Dat is niet goed verklaarbaar en daarvoor moet je dus gedegen onderzoek uitvoeren. Met de Tesla-M kan dat. De resultaten die we krijgen, stemmen ons hoopvol. Het gaat ons er niet om dat we een signaal volledig uit de lucht halen. We moeten ervoor zorgen dat er precies zoveel uitgehaald wordt, dat het explosief niet van afstand tot ontploffing kan worden gebracht.”

John van Suijlekom (l) en Eric Vissers van LCW Dongen.

Ton Vink, Eric Vissers en John van Suijlekom (LCW Dongen)

Van de tekentafel ging het naar het Logistiek Centrum Dongen. “Wij werken bij de luchtmacht al langer met jammers. We zijn ook de enige werkplaats die ze inbouwt. Voor ons was het in die zin niet bijzonder, het is een aaneenschakeling van projecten waarmee we bezig zijn. Het was wel heel mooi om hieraan samen met TNO te werken en de metingen in ‘t Harde te volgen.”

Joep (r) en Jos van Geffen.

Joep en Jos van Geffen (Van Geffen Machinefabriek, Tilburg)

De kastjes, computers en beeldschermen staan klaar, nu nog een auto er omheen.

“We hebben meer met Defensie gewerkt, onder meer in de Fennek en de Bushmaster. We wisten wel een beetje hoe de hazen daar lopen. We hebben dus een Mercedes helemaal gestript. In overleg met TNO en LCW hebben we besproken hoe een en ander erin moest komen. Het past allemaal precies.”

Hans, Niels en Harald kijken naar de eerste testmetingen in ’t Harde

Sergeanten-majoor Niels en Harald en nogmaals adjudant Hans

“De voortekenen zijn dat hij precies doet waarvoor de Tesla-M is bedoeld. In september is er in Europa een oefening in counter-IED en dan moet de Tesla-M zich bewijzen.”