Tekst Jack Oosthoek
Foto Wouter Kingma
‘Ik ga zo hard als ik kan’
Opwinding in de buurt van het vredige Zuid-Duitse Pfullendorf. Op een oefenterrein van de Bundeswehr bestormen leerlingen van de Voortgezette Commando Opleiding (VCO) een huizenblok met vijand. Bevelen, mitrailleurvuur, geschreeuw. De tegenstander delft het onderspit. Weer een klus geklaard. In juni ontvangen de leerlingen het VCO-certificaat en mogen ze zich commando speciale operaties noemen.
Wat gebeurt er in Duitsland?
De VCO-periode in Duitsland duurt enkele weken, waarbij herhaling een belangrijke rol speelt. In de eerste week trainen de deelnemers in Special Reconnaissance, het heimelijk inwinnen van inlichtingen over vijand. De oefening start met een parachutesprong, gevolgd door een observatieoefening van 4 dagen. In de laatste 3 dagen van de ‘Duitsland-module’ beoefenen de leerlingen Direct Action waarbij ze met helikopters te maken krijgen. Zowel Direct Action als Special Reconnaissance zijn hoofdtaken van het KCT.
Onvoorzien
De militairen beoefenen in het trainingsdorp Dinohausen het snelle en offensieve werk, ofwel Direct Action. Daarbij leren ze onder meer informatie te verzamelen over een object. Wie zitten erin? Welke bedreigingen kunnen we verwachten? Aan de klus komen normaliter helikopters te pas, maar door onvoorziene omstandigheden nu even niet. Als alternatief worden de VCO’ers in een snelle actie met een bus in Dinohausen gedropt. Overigens komen de heli’s later bij oefeningen in het in het noordelijk deel van het oefenterrein gelegen Calw wel als gepland in actie. Hoofd Instructiepeloton Commando-opleidingen kapitein Rob relativeert de programmawijziging: “Een noodplan is een goede oefening. Je leert anticiperen op een noodsituatie.”
‘Een noodplan is een goede oefening’
‘Konden jullie het goed volgen?’
Ook de leerlingen nemen de programmawijziging voor lief. Geen gezeur. Focus! Dáár draait het om in de VCO, het (verplichte) vervolg op de Elementaire Commando Opleiding (ECO) waarin de rekruten de basisvaardigheden van het commandobestaan krijgen bijgebracht. Als onderdeel van het Direct Action-programma manoeuvreren de VCO’ers behoedzaam langs de gevels naar de voordeur van het eerste doel. Onder dekking van de invallende duisternis zuiveren ze de 3 huizen van vijand. “Konden jullie het goed volgen?”, vraagt sergeant Diego in de debriefing. Ja, luidt het antwoord. Diego heeft een tip. “Maak altijd tempo en bewaar de rust. Mannen, het is fijn werken met jullie.”
Eerste luitenant Daan
“Ik kom waar ik wil zijn”
VCO-deelnemer Daan wilde commando worden om fysiek en mentaal op het hoogste niveau te kunnen presteren. “Ik wilde niet constant kantoorwerk doen, maar alles uit mijn leven en loopbaan halen. Tot nu toe heb ik er geen spijt van.” Vooral de lengte van de ECO viel hem zwaar, weet Daan. “Het gaat allemaal maar dóór, alles bij elkaar een enorme mentale belasting. Je hebt nauwelijks weekend. Op een gegeven moment ben je op, maar ik overwoog nooit te stoppen. Dat doe je niet als je echt wil. Ook de VCO is een mooie ervaring. Ik kom waar ik wil zijn: een wereldwijd inzetbare commando worden.”
Sergeant Diego
“Ik ga zo hard als ik kan”
Diego was al actief dienend militair toen hij solliciteerde bij het KCT. “Ik vond dat ik bij m’n vorige eenheid als individu en militair stilstond en wilde beter worden. Kortom, ik wilde meer, wat in de VCO goed uit de verf komt. Ik zou een film kunnen maken van alle mooie momenten die ik heb meegemaakt. Als ik de VCO haal ben ik tevreden over mezelf. Ik ga zo hard als ik kan en als het vervolgens niet lukt: so be it. Het werkt sowieso motiverend om te werken met mensen die er 100 procent voor gaan. Je hebt aan een half woord genoeg om elkaar te begrijpen. De VCO is een mooie ervaring.”
Zelfredzaamheid weegt zwaar
Ren je rot-programma
In de 220 dagen durende VCO komen alle facetten van het commando-leven aan bod. Een medische training, helikopters, schieten, rijopleiding, parachutespringen, verkenningsopleiding, bergtraining in de Alpen, motorbootvaren, werken met satellietcommunicatie. En zo meer... Het is – zacht uitgedrukt – een ‘ren je rot’-programma. “In vergelijking met de ECO leer je het vak van speciale operaties in de VCO écht”, vertelt Rob. Daarbij ligt de nadruk op snelheid en op het cognitieve aspect: laten zien dat je in staat bent om de leerstof in hoog tempo op te pikken, vervolgt hij. Ook zelfredzaamheid weegt zwaar. “Een commando moet in staat zijn om zichzelf in alle omstandigheden staande te houden”, aldus Rob.
‘Hier zit je onder de radar’
Duitse tegenhanger
Bij gebrek aan voldoende trainings- en oefenruimte in ons land speelt het programma zich grotendeels in het buitenland af. Zo vindt de periode van Direct Action, de Special Reconnaisance Module en de schiettraining en -oefening in Duitsland plaats. “Je kunt er dagenlang in dunbevolkt gebied oefenen zonder iemand tegen te komen. Je oefent er als het ware onder de radar. Het voordeel van werken in Duitsland is ook dat we contact kunnen maken met onze Duitse tegenhanger, het Kommando Spezialkräfte (KSK). Daar worden we beiden beter. Zo maakten we tijdens een training van een offensieve operatie gebruik van terrein van het KSK. Heli’s van het Hubschraubergeschwader 64 ondersteunden ons daarbij.”
‘We kunnen nog kandidaten gebruiken’
Zwaarste en langste
Wie de finish haalt ontvangt het misschien belangrijkste certificaat binnen het KCT. “Je bent niet alleen commando maar – nog beter – commando speciale operaties, ook wel operator genoemd. De VCO halen is de kroon op het werk en een start van je operationele periode binnen het KCT”, zegt Rob. Volgens de kapitein behoort de VCO mogelijk tot de zwaarste en langste opleidingen binnen de landmacht. Misschien is het wel dé zwaarste. “Je leert dóór te gaan waar anderen stoppen. Opgeven is geen optie. Afvallers zijn er sporadisch. We kunnen trouwens nog kandidaten gebruiken. Zoals gezegd leer je het vak in de VCO écht”, aldus Rob, zelf ‘groene baret’ tot in de vezels. “Ik ging erbij om fysiek en mentaal het beste in mezelf boven te halen.”
‘De uitreiking is een emotionele belevenis’
Commando-opleiding is er voor iedereen
De elementaire commando-opleiding (ECO) staat open voor zowel ‘spijkerbroeken’ als actief dienende militairen. Voordat burgers naar het KCT gaan, doorlopen ze een basis militaire opleiding van 10 weken bij 11 Luchtmobiele Brigade. Vervolgens worden ze, net als de militairen, in het KCT-bolwerk de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal klaargestoomd voor de ECO. Ongeveer 75 procent van de cursisten valt af, 60 tot 70 procent op eigen verzoek. Een klein deel haakt om medische redenen af, daarnaast kan het kader cursisten ‘ontheffen’. Bijvoorbeeld wanneer iemand niet voldoet aan de 5 kernwaarden van het KCT: moed, beleid, trouw, eer en trots. “We kijken bijvoorbeeld streng naar integriteit. Een commando moet alleen op missie kunnen en volledig te vertrouwen zijn”, aldus Rob. Wie de eindstreep haalt ontvangt de groene baret. “De uitreiking is een emotionele belevenis. Vanaf dan hoor je erbij”, zegt Rob die waarschuwt voor spookverhalen over de ECO. De opleiding is in zijn ogen niet onmenselijk en onhaalbaar. “Maar het is vooraf wel verstandig om te beseffen waar je aan begint.”
