05

Dit artikel hoort bij: Landmacht 02

Mijn Uitrusting – teamleader SOF EOD

Tekst KAP Jaap Wolting
Foto Herman Zonderland

Iedereen heeft zijn eigen uitrusting. Enig idee wat collega’s met zich meezeulen? Welke ‘gereedschappen’ voor hen onmisbaar zijn? Maandelijks vertelt een landmachter over de essentiële benodigdheden waarmee hij zijn opdrachten uitvoert. Deze keer teamleader Special Operations Forces Explosieven Opruimingsdienst sergeant-majoor Kristian*.

Als het nodig is kan het Korps Commandotroepen direct een beroep doen op een breed scala aan ondersteunende specialisten, in Roosendaal ondergebracht bij de SOF Support Compagnie. Dog-handlers, verbindelaren, medici, logistiek… en ervaren militairen van de Technische Dienst met veel kennis op EOD-gebied. Al dragen ze niet de kenmerkende groene baret, ze halen een hoop eisen waar een commando ook aan voldoet. Deze routiniers zijn voor de commandant KCT een waardevolle aanvulling op z’n toolbox. Hieronder laten we zien welke gereedschappen de teamleader SOF EOD nodig heeft om zijn missie te laten slagen.

Een militair zit gebukt naast een deur

Uitleg van de nummers in de afbeelding

First Look Investigation Robot

Robotje op rupsbanden, om verkenningen mee uit te voeren of een explosieve lading bij een object te droppen. Hij is – letterlijk – werpbaar en robuust, voert observaties uit en onderzoekt gevaarlijke materialen terwijl de teamleader SOF EOD zelf uit de gevarenzone blijft. Hij geeft niet alleen visuele maar ook auditieve feedback. Voor kleine obstakels draait hij zijn hand niet om en met behulp van zijn 2 ‘armen’ komt hij zelfstandig overeind als hij om wat voor reden dan ook wordt omgedraaid.

Ceia CMD3

Met deze metaaldetector spoort de teamleader SOF EOD onder meer mijnen, geïmproviseerde explosieven en wapens op die onder de grond verstopt liggen. Vooraf stelt hij het apparaat af op de natuurlijke mineralen in de ondergrond. De detector slaat dan alleen aan op afwijkende delfstoffen. Voor elke soort geleidend materiaal heeft de scanner een aparte toon, en de Ceia werkt ook nog eens met kleurindicatie. Voor de betere geluidsdiscipline is er een koptelefoon beschikbaar.

DCTX

Klein afvuursysteem om ladingen bedraad of middels shocktube (denk aan een dunne tuinslang met kruit erin) te kunnen afzetten. Als gebruiker kun je met deze handzame ontsteker explosies initiëren terwijl je zelf honderden meters verderop zit. De DCTX weegt niet veel, kan een stootje hebben en is vanwege zijn formaat makkelijk mee te nemen.

Röntgenset

Systeem bestaande uit een X-ray generator, een digitale plaat voor de projectie en een tablet om het resultaat te bekijken. Röntgen is voor de teamleader SOF EOD noodzakelijk om inzage te krijgen in een geïmproviseerd explosief. Hierdoor is hij in staat om bepaalde dreigingen uit te sluiten en vast te stellen waar hij nou precies mee te maken heeft. Het kunnen onderkennen en lezen van elektronische circuits helpt de specialist bij het maken van een gedegen aanvalsplan.

Pigstick

Deze solide, stalen buis kan met een waterschot diverse types geïmproviseerde explosieven uit elkaar rijten. Het injecteert circa 100 ml water met hoge snelheid, om op die manier de verschillende componenten van een IED te scheiden. De Pigstick vuurt, idealiter vanaf een veilige locatie, op afstand met behulp van een vuurlijn. Eigenlijk is het niets meer dan een uiterst krachtig, geavanceerd waterpistool.

TruDefender & First Defender

Deze uiterst nauwkeurige apparaten kijken met Raman-laser (First Defender) of infrarood (TruDefender) naar atoombindingen om daarmee de vingerafdruk van een aangetroffen stof te bepalen. Voorbeelden zijn TriNitroTolueen (TNT), AmmoniumNitraatALuminium (ANAL), mosterdgas of alcohol. Omdat de First Defender met Raman-laser werkt (lees: daar komt warmte bij vrij) is het daarmee dus oppassen waar je ‘m voor in zet.

Manual Neutralization Techniques Set (1 van 2)

Breed scala aan gereedschappen in een goedgevulde rugzak, van schroefboormachine tot en met Dremel-multitool. Deze gereedschappen zijn benodigd om – met behulp van fingerspitzengefühl – toegang te krijgen tot een IED.

Manual Neutralization Techniques Set (2 van 2)

Als de teamleader SOF EOD toegang heeft verkregen tot een IED wil hij hem tevens doormeten en idealiter onschadelijk maken. Het woord manual verraadt al dat bij de Manual Neutralization Techniques Set geen röntgen, robot of afvuurmechanisme komt kijken. Als de specialist aan de slag gaat met deze set, is het echt handwerk. Je ziet op de foto onder meer een multimeter, kabelsetje en een stroomtang. Hiermee kan hij checken of er een spanning door een kabel loopt, en hij kan dat stroompje vervolgens ook dwarszitten of zelfs loskoppelen.

Een militair van voren gefotografeerd

Sergeant-majoor Kristian*

Teamleader Special Operations Forces Explosieven Opruimingsdienst

SOF Support Compagnie, Korps Commandotroepen

“Binnen mijn specialisme is dit het summum. Op dit niveau het vak van EOD'er uit mogen voeren is heel erg bijzonder. Zo heeft het KCT legio opties om op locatie te komen. Boot, vliegtuig, pantserbak, helikopter, quad; alles kan. Dat alleen al zorgde ervoor dat ik aardig uit mijn comfort zone stapte toen ik een paar jaar geleden in Roosendaal begon. Maar nu ik er door mijn expertise voor kan zorgen dat de operators hun werk kunnen doen… dat is gaaf, hoor. Ik kan advies geven over een bepaalde IED-dreiging in het terrein, of letterlijk een doorgang creëren zodat de rest van het team door kan stoten.

Als je met de teams mee bent, willen ze niet dat je ze tot last bent. Ergo, je moet zelfredzaam zijn. Wil je hier meespelen, moet je onder meer weer leren leven uit je rugzak en moeten je schietvaardigheid en ZHKH-niveau omhoog. Voor ik echt lekker was ingedribbeld, was het eerst maximaal bijspijkeren. Ik kom van FIT1, maar dat moest wel even naar FIT6. Ze verwachten hier dat, als we met spoed de locatie los moeten laten, ik dan ook weet wat ik moet doen en waar ik heen moet. Niet dat ze me onder de arm moeten meenemen.

Uiteraard was het wennen. De ritmiek is compleet anders dan bij welke andere eenheid van de landmacht ook. Kijk je heel specifiek naar de EODD in Soesterberg, dan is die natuurlijk heel erg op Nederland gericht, terwijl KCT veel meer naar buiten gericht is. In Roosendaal ben ik veel meer een teamplayer. In Soesterberg was ik dat ook wel, maar daar sparde je met 2, maximaal 3 collega’s. En als ik daar opgeroepen werd was mijn probleem het hoofddoel – een duizendponder in de binnenstad van Rotterdam bijvoorbeeld – terwijl dat nu absoluut niet het geval is. De missie halen, daar draait het om. Ik ben maar een klein schakeltje in dat geheel."

* in verband met zijn functie bij het KCT is de naam Kristian gefingeerd.