Tekst KAP Joris van Duin
Foto SM Aaron Zwaal
Tankertraining draait op volle toeren
Zes weken lang, zes dagen per week en twaalf uur per dag. Voor Nederlandse militairen die in Duitsland Oekraïense tankbemanningen opleiden, is de training een behoorlijk intense periode. De Nederlandse opleidingscoördinator en twee Oekraïners vertellen over hun ervaringen. “Na zes weken ga jij weer naar het veilige Nederland en zij naar de oorlog in Oekraïne. Dat moet je een plaatsje kunnen geven.”
Tankertraining
Nederland levert sinds april instructeurs voor het opleiden van Oekraïense tankbemanningen. Zij worden getraind om de Leopard 1A5 te bedienen. Hiervan doneren Nederland, Duitsland en Denemarken er tenminste honderd. De training duurt zes weken. De eerste drie draaien vooral om techniek. Tijdens de laatste drie staat tactiek centraal en maken de bemanningen al schietend en manoeuvrerend meters op het oefenterrein. 414 Tankbataljon draaide de eerste acht rotaties. Omdat zij nu opwerken naar hun uitzending in Litouwen, vliegen nu ‘oudgedienden’ om beurten in. Zij hebben in het (verre) verleden ervaring opgedaan met de Leopard 2A4. Die lijkt het meeste op de 1A5. Denemarken en Duitsland zijn de kartrekkers achter de tankertraining. Inmiddels hebben honderden Oekraïners de opleiding voltooid.
Adjudant Dave
In Nederland: OT&E’er Niveau 4 bij het Land Training Centre.
Tijdens EUMAM Duitsland: Opleidingscoördinator Leopard 1A5.
“Dit is de negende lichting Oekraïners die ik voorbij zie komen. Soms denk ik: hoe gaat het met die gasten? Als ik een Leopard 1A5 in filmpjes op YouTube of Telegram zie, weet ik dat ik die mannen voor mijn neus heb gehad. Want ik heb alle rotaties Oekraïners gedraaid. Ik hoop dan dat het goed met ze gaat.
De trainers werken zes weken lang, zes dagen per week, twaalf uur per dag. Je raakt emotioneel verbonden met die mannen. Dat is ook logisch, want we smeden van vier mensen en een stuk ijzer een hecht team. Daar hoor jij als trainer bij. Na de training ga jij weer naar het veilige Nederland en zij naar de oorlog in Oekraïne. Dat is heftig. Je moet het een plaatsje kunnen geven.
'Na de training ga jij weer naar het veilige Nederland en zij naar de oorlog in Oekraïne'
In mijn carrière bij Defensie heb ik altijd geprobeerd iets te doen dat zo dicht mogelijk bij zinvol en zingeving in de buurt komt. Of dat nou in Litouwen was om de NAVO-grens te beschermen of in Bosnië en Afghanistan om daar peacekeeping and enforcing uit te voeren. Daarom greep ik dit project ook met beide handen aan. Dit is voor het 'echie'. Ik probeer dertig jaar ervaring mee te geven aan mannen die een maand later misschien aan het front vechten.
Elke dag vraag ik me daarom af: heb ik vandaag alles gegeven wat mogelijk was? Als het antwoord ja is, kan ik een biertje drinken en even televisie kijken. Zo niet, dan trek ik mijn jas en kisten weer aan en ga ik terug. Zo kan ik mezelf in de spiegel aankijken en tevreden zijn. Dan hoef ik mezelf over tien jaar ook niet af te vragen of ik er alles aan heb gedaan. Zelfs als die mannen in het ergste geval sneuvelen.
Ondanks dat je een band met de Oekraïners opbouwt, moet het wel gezond blijven. Dit is namelijk ook ‘gewoon’ werk. Soms moet je het zo zien. Het voelt dan ook niet raar om na de trainingsperiode afscheid te nemen van elkaar. Dat voelt dan zelfs best wel heel erg oké. Dan zeg ik: ‘Kerel, maak er het beste van.’ Ik hoop dat ze krijgsmansgeluk krijgen. Zoals Nederland dat bijvoorbeeld soms had in Afghanistan. Dat je in een penibele situatie belandt en denkt: 'Daar kom ik goed weg.'”
Yuri & Andrej
In Oekraïne: Gemobiliseerd en militair-vrijwilliger
Tijdens EUMAM Duitsland: Schietinstructeur Leopard 1A5 in opleiding
Yuri: “Acht maanden geleden ben ik gemobiliseerd. Daarvoor was ik glaszetter, nu ben ik een ‘gewone soldaat’. In eerste instantie doorliep ik de basisopleiding tot militair en daarna ben ik bij een tankbataljon geplaatst.
Het is de tweede keer dat Andrej en ik hier zijn. Eerder deden we de crew training voor de Leopard 1A5. Toen zei men: we willen dat je de opleiding tot schietinstructeur volgt, dus zijn we hier opnieuw. Als ik deze opleiding achter de rug heb ga ik in Oekraïne zelf schutters opleiden.”
Andrej: “Dit is de vierde keer dat ik voor het Oekraïense leger de wapens oppak. De eerste keer was in 2007, toen als dienstplichtige. In 2014, het jaar dat Rusland de Krim binnenviel en Donetsk innam, ben ik als vrijwilliger gaan vechten. Het is al tien jaar oorlog, dat vergeten sommige mensen weleens.
Toen Rusland ons land twee jaar geleden opnieuw binnenviel, zat ik in Tsjechië. Twee dagen later was ik in de havenstad Odessa en meldde ik me weer als vrijwilliger aan. We beschermden daar de regio. Dan is deze tankopleiding toch heel andere koek.”
Yuri: “Deze training is heel specialistisch. Je leert ontzettend veel over het instrumentarium in de tank. Hopelijk kunnen we die kennis gauw met veel mensen delen.
De sfeer is goed en de instructeurs weten precies hoe alles werkt. Hopelijk helpt dit mee om sneller een einde te maken aan de oorlog. Om die Russen te verjagen, zodat we snel weer een normaal leven kunnen leiden.”
