Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto SM Mike de Graaf, Phil Nijhuis, Valerie Kuypers, SM Aaron Zwaal, SM Gerben van Es, SGT Jasper Verolme

Nieuwe beleidsvisie voor onderofficieren

De Beleidsvisie lezen? Dat kan hier (alleen bereikbaar via intranet.)

Een handvat van, voor en door onderofficieren. De nieuwe Beleidsvisie Onderofficieren Koninklijke Landmacht is uit. “Ik hoop dat 'ie hard verslijt.”

“Of je nu bij combat support of combat service support werkt, in een manoeuvre-eenheid of bij een Opleidings- en Trainingscommando zit: de onderofficier geldt altijd als de leider, de vakman en de instructeur. Dit document…”, zegt Landmachtadjudant Ad Koevoets glimlachend, “… is voor ons allemaal.”

Landmachtadjudant Ad Koevoets. De beleidsvisie voor onderofficieren is één van zijn laatste wapenfeiten. Dit jaar gaat hij met FLO.

In zijn handen de nieuwe Beleidsvisie voor onderofficieren, specifiek gericht op de Koninklijke Landmacht. De aanleiding? De Beleidsvisie Onderofficieren Krijgsmacht is in 2019 vernieuwd. “Daar hebben we op gewacht om aansluitend de eigen versie van de landmacht uit 2016 te updaten”, vertelt Koevoets. “Noodzakelijk, want elk OPCO heeft zijn eigen DNA. Neem bijvoorbeeld een onderofficier bij de luchtmacht: die zijn er vaak ter ondersteuning van de inzet van de vlieger en diens materieel. Dat is een heel ander domein dan dat van de landmachtonderofficier. Ons domein is het gereedstellen van personeel voor onze eerste hoofdtaak. De groepscommandanten klaren de klus met hun team, waarbij de onderofficier zich aanpast en ervoor zorgt dat het werkt met datgene wat er is, in de omstandigheden zoals ze zijn. Dat vraagt om een vertaalslag van de Beleidsvisie Onderofficieren Krijgsmacht naar de landmachtmilitair.”

“De onderofficier vertaalt niet enkel de commanders intent naar de werkvloer, maar ziet ook hoe de boodschap daar aankomt. Een onderofficier geeft de commandant hierop gevraagd en ongevraagd advies.”

Geen puzzeltekst

Maandenlang timmerde een schrijfteam onder leiding van adjudant (b.d.) Aart Groenendijk aan de transformatie van het document van ‘paars’ naar ‘groen’. Het resultaat is een handzaam boekje van 32 pagina’s dat in de broekzak past. Wie er doorheen bladert, ziet niet enkel de geijkte ‘peppie’ plaatjes, maar ook veel beeld uit alle wapens- en dienstvakken die de landmacht kent.

‘Geen wollige teksten die je drie keer moet lezen’

Een compleet beeld geven en tegelijkertijd toegankelijk zijn: dat waren de uitgangspunten voor de nieuwe visie, vertelt Koevoets. “Geen wollige teksten die je drie keer moet lezen om ze te snappen. Iedereen die door het boekje gaat, moet inzicht krijgen in wat er van hen wordt verwacht.” Daarom kreeg het schrijfteam de hulp van zes klankbordgroepen, bestaande uit onderofficieren in alle rangen afkomstig uit de gehele breedte van de landmacht. “Telkens als zij vroegen: wat staat hier? Dan wisten wij al genoeg.”

Achter in de beleidsvisie is er het vertrouwde competentiewoordenboek. “Misschien wat ouderwets”, zegt Koevoets, “toch blijft hij bruikbaar. Per rang zie je de vereiste competenties. Handig bij het beoordelen van een collega en een goed handvat voor personeel: zo zie je waar je staat.”

Nieuwe wereld, andere organisatie

Op naar de inhoud. Verwacht geen wereldschokkende berichten. Logischerwijs zijn het domein, de rol en positie van de onderofficier onveranderd. Die zit nog altijd in het hart van de uitvoering, als ruggengraat van de KL. Aan hen het aangeleerde toe te passen, (jongere) collega’s te begeleiden, de kwaliteit op niveau 1 en 2 te bewaken, te coördineren, de commandant te adviseren en de tradities te handhaven.

De wereld waarin die onderofficier beweegt, verandert echter wél. “Sinds de uitbraak van oorlog op het Europese continent schuift de focus van Defensie meer en meer naar de eerste hoofdtaak: het beschermen van ons grondgebied en dat van onze bondgenoten. Dit heeft direct effect op de inzet van de landmachter.” Denk aan de eFP Litouwen, het DGLC dat afgelopen jaar naar Slowakije toog of de Rode Baretten die direct na de inval van Rusland in Oekraïne in Roemenië stonden. Daarnaast levert de krijgsmacht materiaal aan Oekraïne en leiden onze militairen hun mensen op.

Landmachters van 41 Pantsergeniebataljon trainen in Litouwen.

Naast een veranderende manier van optreden is er de organisatie die beweegt. Daarom is er in de nieuwe beleidsvisie aandacht voor de onderofficier-specialisten, zoals rij-instructeurs, medici en muzikanten, alsook de onderofficier-reservisten. Het beoogde resultaat is een flexibeler en schaalbaarder optreden.

Levend

Een beleidsvisie. Het klinkt dan misschien wat abstract, toch is dit document niet bedoeld om in de kast te liggen of in een hoekje stof te vangen. “Het is een handvat voor iedere onderofficier. Tegelijkertijd hoop ik dat de visie discussie oproept. Dit is dus wat er van ons wordt verwacht. Dóén we dat en lúkt het ons ook die taak te volbrengen?”

Begeleiden, bewaken en adviseren. “Afhankelijk van de rang en de werkzaamheden verschilt waar de focus op ligt, maar het is de onderofficier die deze taken heeft. Dat maakt hen onmisbaar voor de landmacht en daarmee de krijgsmacht.”

Het is een levend document, zegt Koevoets dan ook. “Zodra zo’n boekje bij de drukker ligt, is het enigszins verouderd. Daarbij wil je compleet zijn, maar ook weer geen boekwerk van honderd pagina’s maken. Daarom vind je overal in de beleidsvisie QR-codes. Soms om verdieping te geven, zoals een link naar de Defensievisie 2035, waarin uitleg wordt gegeven hoe de krijgsmacht van de toekomst er uit gaat zien. Daarnaast wordt de Beleidsvisie Onderofficieren Landmacht zelf ook online geüpdatet. Door de visie regelmatig te actualiseren zorgen we dat die past bij de situatie van nu.”

Voor Koevoets is de beleidsvisie een van zijn laatste wapenfeiten. Na 41 jaar actieve dienst gaat de Landmachtadjudant komende zomer met FLO. Trots bladert hij door het boekje: “Ik hoop dat 'ie hard verslijt en dat collega’s er dagelijks iets aan hebben.”