Tekst KAP Jaap Wolting
Foto Jarno Kraayvanger, Dave de Vaal, SM Aaron Zwaal, archief Mediacentrum Defensie

Tanks naar Oekraïne

Duitsland heeft eind januari aangekondigd Leopard 2A6-gevechtstanks aan Oekraïne te leveren. Nederland maakt deel uit van een groep landen die in deze cruciale fase van de oorlog alles op alles zet om Oekraïne te voorzien van westerse gevechtstanks en bekijkt verschillende opties om hier aan bij te dragen.

Een van de mogelijkheden is het financieel ondersteunen van de aanschaf van westerse gevechtstanks. Ook via opleiding en training van Oekraïense tankbemanningen zou Nederland kunnen bijdragen. Nederland is hierover in overleg met verschillende landen, waaronder Duitsland. Nederland en Duitsland werken nauw samen in het landdomein. Het kabinet hecht eraan dat in de overwegingen de eventuele effecten op de operationele gereedheid, het kennisbehoud van Nederlandse militairen op de Leopard 2 en de voorziene enhanced Forward Presence-inzet van het Duits-Nederlandse tankbataljon nadrukkelijk worden meegewogen.

Assen krijgt compacte, vernieuwde kazerne

De Johan Willem Frisokazerne in Assen blijft de thuisbasis van 13 Infanteriebataljon. Ook de Koninklijke Militaire Kapel en ondersteunende diensten blijven er gehuisvest. School Noord verhuist naar de Johannes Postkazerne in Havelte. Defensie gaat fors investeren in het vastgoed op beide Noord-Nederlandse locaties.

Het kazerneterrein in Assen wordt aanzienlijk verkleind. Defensie verlaat de monumentale panden en draagt die over aan het Rijksvastgoedbedrijf. De resterende locatie wordt vernieuwd en verduurzaamd.

45 Painfbat verruilt de Johannes Postkazerne voor een nader te bepalen locatie in het midden van het land, dichtbij de Randstad. Het bataljon is momenteel een van de slechtst gevulde eenheden van de landmacht. De verhuizing moet daar verbetering in brengen.

De geneeskundige eenheid van 43 Gemechaniseerde Brigade in Havelte wordt uitgebreid. Ook komt er een forward support detachement om de transportcapaciteit te versterken. Dit vergroot de logistieke zelfstandigheid van 43 Gemechaniseerde Brigade. Daarnaast wordt de JPK vernieuwd en verduurzaamd.

Defensie berust in de zaak ‘Chora’

Defensie heeft besloten om te berusten in het vonnis van de rechtbank in de zaak ‘Chora’. De rechter oordeelde op 23 november 2022 dat de Staat een schadevergoeding moet betalen. Die is voor slachtoffers van het bombardement van een Afghaanse quala tijdens de slag om Chora in 2007.

Dit is de uitkomst van een complexe maar zorgvuldige afweging, aldus minister Ollongren. “De slag om Chora heeft bij veel veteranen diepe sporen achtergelaten. Onze militairen hebben tijdens de slag onder zware omstandigheden gestreden tegen de Taliban”, benadrukt de minister. “Zij hebben onder grote dreiging en met gevaar voor eigen leven gehandeld om de Taliban te stoppen en hen uit het gebied te verdrijven, juist ook met als doel de burgerbevolking te beschermen.”

Extra compagnie voor KCT

Het Korps Commandotroepen is sinds eind december een eenheid rijker. In een recordtijd van drie maanden wisten ze in Roosendaal 102 Compagnie op te richten.

Normaliter kost het bijna een jaar om een nieuwe compagnie het levenslicht te laten zien. Sinds 1 januari is de nieuwe eenheid bezig met het operationeel inzetbaar krijgen van personeel, voorzien van alle benodigde kwalificaties, middelen en faciliteiten. Het versterken van de commando’s is een van de maatregelen die de Defensienota 2022 voorschrijft.

Vernieuwd kokkerellen

In Nederland, Duitsland en op kazernes in de West worden de keukens ingrijpend aangepakt. In totaal gaat het om tachtig locaties waar veilige, efficiënte en toekomstbestendige keukens worden gecreëerd.

Keukenverbouwingsprogramma ‘Basis op orde’ startte op 1 januari jongstleden. Als eerste zijn onder meer de Ermelose Generaal Spoorkazerne en de Haagse Beatrixkazerne aan de beurt. Bij de aanpassingsronde worden zoveel mogelijk duurzaamheidsmaatregelen doorgevoerd, zoals het toepassen van slimme, energiezuinige, elektrische apparatuur en ledverlichting.

Bijzonder eremetaal uitgereikt

Voor de inzet tijdens de evacuatie-operatie van augustus 2021 hebben 133 militairen en medewerkers van de ambassade een Herinneringsmedaille Internationale Missies met de gesp NEO (Non-combattant Evacuation Operation) ontvangen. Dit gebeurde in december in de Schouwburg te Roosendaal.

Op 15 augustus 2021 viel de Afghaanse hoofdstad Kabul in handen van de Taliban. In de chaos en paniek die volgden, werden honderden Afghanen geëvacueerd. Nederland haalde met een C-17 en twee C-130’s mensen op vanaf Kabul Airport. Dat gebeurde met hulp van commando’s, mariniers, een marechausseedetachement en in nauwe samenwerking met Buitenlandse Zaken. Zij werden ondersteund vanuit Islamabad. Drie commando’s zorgden voor een doorbraak, met de ontdekking van een poort aan de zuidzijde. Eén van hen was korporaal-1 Simmie Poetsema. Hij stierf deze zomer tijdens een noodlottig schietincident in de Verenigde Staten.  Zijn familie nam de medaille in ontvangst. Staatssecretaris Christophe van der Maat: “Simmie heeft veel voor het korps, zijn kameraden en deze missie betekend. Eigenlijk kun je zeggen dat deze operatie op Simmie’s lijf was geschreven. We vergeten hem niet.”

Duizenden klappers voor EODD

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) heeft vorig jaar bijna 2.200 granaten, zelfgemaakte explosieven, vliegtuigbommen en zeemijnen vernietigd.

Alleen al in de omgeving van Vliegbasis Deelen ruimde de dienst 34 vliegtuigbommen en meer dan 570 granaten. Verder is er nog geen trendbreuk vast te stellen voor wat betreft het aantal zelfgemaakte explosieven. Van deze Improvised Explosive Devices maakten de militaire specialisten er afgelopen jaren gemiddeld zo’n 230 onschadelijk. Dat gold ook weer voor 2022. Criminelen maken geïmproviseerde bommen onder meer om pinautomaten op te blazen.

1GNC in the lead

Zou de oorlog op de Oostflank escaleren en een NAVO-bondgenoot aangevallen worden, kan de NATO Response Force (NRF) geactiveerd worden. Het 1e Duits-Nederlandse Legerkorps (1GNC) uit Münster is dan verantwoordelijk voor de landcomponent, met luitenant-generaal Nico Tak aan het roer.

Halverwege januari nam de opperofficier het bevel over. “Bij activatie geven wij leiding aan maximaal vijftig- tot tachtigduizend militairen. Afhankelijk van wat de lidstaten beschikbaar stellen”, aldus Tak. De Nederlandse generaal wacht een zware verantwoordelijkheid want activatie van de NRF is niet ondenkbaar. “We moeten wegblijven van de gedachte dat een NAVO-bondgenoot toch niet wordt aangevallen. Dat wensdenken hebben we echt té lang gedaan.”

Superkazerne in Zeewolde

Een nieuwe militaire kazerne die mogelijk in Flevoland komt, moet plaats bieden aan 7.000 militairen en 1.300 opleidingsplaatsen. Dat zei commissaris van de Koning Leen Verbeek tijdens zijn nieuwjaarstoespraak.

De bouw is nog lang niet definitief, al gaf staatssecretaris Christophe van der Maat vorig jaar wel aan dat hij de locatie in de poldergemeente het meest geschikt vindt. Er is flink wat ruimte nodig en de landmacht heeft al laten weten een gebied van 500 hectare nodig te hebben voor gebouwen en een oefenterrein. Van der Maat sprak eerder over een ‘superkazerne’, waar verschillende onderdelen van de krijgsmacht samenkomen. Op het beoogde terrein zijn op dit moment meerdere agrarische bedrijven gevestigd. Het kabinet hakt dit jaar de knoop door.

Vaandelopschriften in de verf

De uitreiking van de vaandelopschriften (vorige zomer in Den Haag) is vastgelegd in een kunstwerk. Paul Kerrebijn maakte het schilderij in opdracht van Defensie.

Het resultaat is een in olieverf vastgelegd historisch tafereel, dat een prominente plek krijgt op het ministerie. Tijdens Nationale Veteranendag op 25 juni ontvingen achttien regimenten, korpsen en eenheden van de krijgsmacht een zogenoemde cravate. Een lint aan het vaandel voor onderscheidend, dapper optreden in eenheidsverband in Afghanistan.