Tekst KAP Jaap Wolting
Foto KAP (r) Evert-Jan Daniels
Luxemburg lift mee op ervaring in ‘t Harde
107 Aerial Systems Battery van het Joint Intelligence Surveillance Target & Acquisition Reconnaissance Commando (JISTARC) ruilt de ScanEagle in voor een nog geavanceerder vliegtuig: de X-300 Integrator. Dit onbemande toestel vliegt langer, hoger en verder. Bijkomend voordeel: er is – in de meest letterlijke zin van het woord – ruimte voor verbetering.
‘Er is ruimte voor de sensoren van de toekomst’
Eerlijk is eerlijk, het klinkt lachwekkend. Beweren dat iets waar niets zit, toegevoegde waarde heeft. Maar in een continu veranderende wereld waarin winnen of verliezen vaak afhangt van up-to-date inlichtingen, biedt leegte waarachtig mogelijkheden. “Door de ongevulde plek in z’n binnenste heeft dit hypermoderne Unmanned Aerial System (UAS, in de volksmond: drone, red.) ruimte voor de sensoren van de toekomst”, aldus majoor Danny, commandant 107 ASBt. “In samenwerking met het kenniscentrum van het JISTARC en DMO zijn we hier nu al naar op zoek. Doordat de X-300 modulair is opgebouwd en langer kan worden gemaakt, hoeven we geen concessies te doen voor wat betreft de stabiliteit.” Welke ontwikkelingen er ook aan zitten te komen, ‘drone van de toekomst’ is voor de Integrator dus meer dan een hippe kreet.
De ScanEagle is dood, leve de Integrator
Zoals gezegd vervangt de Integrator de ScanEagle. Het takenpakket voor de opvolger blijft echter hetzelfde; inlichtingen verzamelen door het maken van foto’s en video vanaf een vliegend platform. De ScanEagle was op, na jarenlang veelvuldig te zijn ingezet. Hij verwierf binnen Defensie vooral bekendheid vanwege de duizenden vlieguren boven Mali (VN-missie Minusma) en voor de kust van Somalië (NAVO-antipiraterijmissies Ocean Shield en Atalanta). Daarnaast vloog het toestel boven Nederland om politie en justitie te ondersteunen.
Operationele gereedheid
107 ASBt heeft 3 complete systemen (ieder beschikkend over 2 vliegtuigen) aangeschaft. Voordat de AVO’s (Air Vehicle Operators) hun eerste missie vliegen, zullen ze eerst veel trainingsuren moeten maken. Uiteraard gaan niet alleen de vliegers met de X-300 aan de slag, maar evengoed de collega’s die de beelden interpreteren, de rapportages maken en de eenheid aansturen. De verwachting is dat het eerste peloton in 2021 fully operational capable is. Een jaar later volgt de complete batterij.
Rekening houden met klimaat
Net als de ScanEagle zal extreme hitte de progressieve X-300 niet stoppen. “Ook kou kan ‘ie hebben”, zegt majoor Danny. “Echter houden we dan wel rekening met de luchtvochtigheid, want zoals voor elk vliegtuig is het onwenselijk dat er icing ontstaat.” Bij heftige wind en neerslag blijft het toestel wél aan de grond.
Meerdere opties
De Integrator beschikt over een hypermoderne camera, dag/nacht en infrarood, die de analisten voorziet van scherpe beelden. In eerste aanleg is de X-300 bedoeld ter ondersteuning van landmachteenheden, maar de UAS kan vanaf een schip ook de marine ondersteunen. Het enige wat hij nodig heeft is een goede crew en een lanceer- en opvanginstallatie.
‘Luxemburgse vliegtuigen worden ingeschreven in Nederlands register’
Internationale militaire samenwerking
De aanschaf van de Integrator leidde tot een intensievere samenwerking met Luxemburg. Dat land koopt namelijk ook 2 systemen, maar waar 107 ASBt al jarenlang vliegend voorwaarts gaat, is Luxemburg ‘the new kid on the block’. Majoor Danny: “Ze liften graag mee op de ervaring en kennis die er in ’t Harde al is. Hun vliegtuigen, die in 2020 worden uitgeleverd, worden zelfs in het Nederlandse register ingeschreven.
Dat betekent dat ‘107’ zowel verantwoordelijk is voor de instandhouding van de Luxemburgse UAS-capaciteit als de opleidingen die nodig zijn. En schaft Nederland nieuwe sensoren aan voor de Integrators, zullen de Luxemburgers dat voor hún toestellen ook doen. De geavanceerde X-300 blijkt – naast een waardevol onbemand vliegtuig – niets minder dan een onvervalste koppelaar.
