Tekst Saminna van den Bulk
Foto René Verleg

Landmacht creëert nieuw dienstvak

Oorlogsvoering van de toekomst. Daarvoor richtte het CLAS recent Communication & Engagement op. Een nieuwe functionaliteit waarin experts op het gebied van communicatie samenkomen.

Kwalitatief goed personeel vinden op communicatiegebied, mét ervaring op zak? Een aardige opgave, concludeerden Staf CLAS en 1CMI-Co de afgelopen jaren. “Dat terwijl communicatie in de dynamische wereld om ons heen steeds belangrijker wordt”, vertelt majoor Steffie Groothedde (Kenniscentrum 1CMI-Co). Toenemende agressie uit Rusland, een wildgroei aan digitale informatie, fake news… “Reden voor Staf CLAS om te investeren, informatie in te zetten als wapen.”

‘We zoomen in op menselijk gedrag’

Onderzoeken en beïnvloeden

Zo ontstond de nieuwe functionaliteit Communication & Engagement (C&E)Binnen C&E worden de krachten van Psychologische Oorlogsvoering (PsyOps), Civiel-Militaire Coöperatie (CIMIC) en Public Affairs (PA) gebundeld. Samen richten zij zich op communicatie in de breedste zin van het woord. “We zoomen in op menselijk gedrag. We maken wetenschappelijke analyses, bijvoorbeeld om een goed beeld te krijgen van wat er speelt in een missiegebied”, legt Groothedde uit.

Neem IED’s in Afghanistan, zegt Groothedde. “Je wilt graag dat de bevolking het meldt als ze zien dat terroristen een bom plaatsen. Maar dat gebeurt niet altijd. Wij kunnen onderzoeken waarom ze geen contact met ons zoeken.” 

Hierdoor krijgt een commandant een completer plaatje van wat er in het gebied speelt. Daar blijft het niet bij. De communicatieprofessionals kijken ook hoe ze dit gedrag kunnen beïnvloeden. Kortom: “Hoe zorg je er door middel van communicatie voor dat mensen wél gaan melden?”

11 militairen rondden in april de Vaktechnische Opleiding van C&E af. De opleiding duurde 10 weken, een mix van theorie en praktijk. Tijdens de eindoefening kregen de militairen een fictief scenario in Litouwen voor de kiezen. Op de rechterfoto: 2 militairen in gesprek met een – zogenaamde – Litouwse taxichauffeuse.

Ander gedrag

Ook in eigen land kijkt C&E naar gedragsaanpassing, vertelt de majoor. “Neem de werving van nieuw personeel. Waarom slaat een filmpje wel of niet aan? Waarom kiezen mensen er juist wel of niet voor om te solliciteren bij Defensie? Wij kijken hoe we daarop kunnen inspelen.”

Vaktechnische Opleiding

C&E bestaat nu uit 132 functies. In april rondden de eerste 11 ‘studenten’ de Vaktechnische Opleiding (VTO) van C&E af. Onder hen: Ilse, Marco en Rob. Zij vertellen over hun werk binnen de nieuwe functionaliteit.

Ritmeester Marco Gunther, 1CMI-Co

“Wij zoeken de samenwerking met organisaties en contacten die relevant kunnen zijn in een missiegebied. Provincie, gemeente, de plaatselijke politie, NGO’s en de bevolking. Aan de ene kant proberen wij kennis te krijgen van het gebied. Wie zijn er, welke belangen spelen er? Tegelijkertijd kijken we naar wat de consequenties zijn van onze aanwezigheid in het gebied. 

Dit alles doen we veelal door gesprekken. Daarvoor heb je inlevingsvermogen nodig, moet je verschillende gesprekstechnieken beheersen en openstaan voor andere culturen. Door middel van communicatievaardigheden probeer je belangrijke informatie voor de militaire missie te vinden en uit te wisselen.”

Eerste luitenant Rob Harrewijn, PsyOps

“Psychologische operaties, mijn werk. Ik ben commandant van het Tactical PsyOps Team. We haken aan bij eenheden en adviseren de commandant. Ons doel is om een psychologisch effect te brengen in de houding tegenover militairen in een missiegebied. Door middel van gesprekken analyseren we de culturele achtergrond van mensen, zoeken we naar de problemen die in hun leven spelen. We bouwen een relatie met ze op, maar kijken ook of we bijvoorbeeld een negatieve houding kunnen beïnvloeden. Wij gaan niet met wapens het gevecht aan, maar voeren een gesprek. Door informatie op te halen en uit te wisselen kun je een missie veiliger laten verlopen.”

Tweede luitenant Ilse Vrijman, Public Affairs

“Bij Public Affairs kijken we hoe je mensen het beste kunt bereiken met een bepaalde boodschap. In die zin zijn we een spreekbuis van de generaal. Intern, binnen onze organisatie. Wat speelt er binnen Defensie? Hoe kunnen we ons personeel het best benaderen om iets te communiceren? Maar ik kijk ook naar de boodschap die we extern uitdragen. In bijvoorbeeld Facebookberichten over oefeningen van de landmacht. 
CIMIC en PsyOps zijn er vooral gericht op hoe mensen jou zien. Binnen PA kijken we naar de boodschap die je naar buiten brengt. Bij C&E versterken we elkaar.”

Nieuw personeel

1CMI-Co rondt in juni een reorganisatie af. Dan komen er naar verloop van tijd 35 nieuwe functies bij voor kwaliteitspersoneel binnen C&E. Er komen onder meer vacatures voor gedragsonderzoekers en PsyOps-personeelin verschillende rangen. Daarnaast komen er functies voor reservisten bij. Lijkt werken binnen C&E je interessant? Stuur dan een e-mail naar: s.groothedde@mindef.nl.