KCT mee met Afghanen

Shana ba shana

Ze zijn net 6 weken operationeel: het B-squadron van ATF (Afghan Territorial Force) 888, beter bekend als Triple 8. Een speciale eenheid bestaande uit Afghaanse politiemannen. Hun taak: high risk arrest. Ofwel: Taliban-strijders en criminelen oppakken. Hoe ze dat doen, leren ze van operators van het Korps Commandotroepen (KCT) in het noorden van Afghanistan. Zij trainen de Afghanen én gaan mee tijdens hun operaties. Shana ba shana; schouder aan schouder. 

“Zie je zo waar deze foto genomen is?” Een Nederlandse operator wijst op het fototoestel van zijn Afghaanse collega. Samen met een 40-tal Afghanen en een handjevol Nederlanders bevinden ze zich in een afgelegen huis in de bergen rondom Mazar-e-Sharif. In een naastgelegen kamer zitten 3 Afghanen op hun knieën op de vloer, de polsen vastgebonden met tiewraps.

Een paar uur eerder in deze nacht verplaatste Triple 8 zich samen met de KCT’ers te voet naar dit object, de locatie waar hun verdachten verblijven. Na het arresteren van de ‘Taliban-strijders’ is het nu zaak zoveel mogelijk bewijs te verzamelen tegen de 3 verdachten. De Afghaanse politieman met het fototoestel kijkt nog eens kritisch naar zijn net genomen beeld. Hij zet een paar stappen naar achter en drukt opnieuw af. Tot tevredenheid van de Nederlandse adviseur. “Nu zie je dat de foto in dit huis genomen is.” 

Oefening versus operatie

Bewijslast verzamelen en locatie, objecten en documenten koppelen aan de verdachten; Sensitive Site Exploitation (SSE) is 1 van de lessen die de Nederlanders geven aan de Afghanen. En ook bij alle fases die aan dit moment voorafgingen, zijn de commando’s betrokken. Van het plannen en het verplaatsen tot de daadwerkelijke inval en de afwikkeling. Bovengenoemd scenario speelt zich af tijdens een oefening, maar is volgens operator sergeant-1 Stephan wel een realistische. “Precies dit is wat we hier doen tijdens operaties.” En ook dan gaan de Nederlanders mee met de Afghanen.

“We zijn altijd op zichtafstand”, legt Stephan uit. “De Afghanen voeren uit, wij geven ter plekke advies en we evalueren na afloop. Je kan in een training nog zo goed zijn, maar als je tijdens een operatie slecht presteert, is dat je niveau.” En er is volgens de operator nog een belangrijke reden om mee te gaan in de actie: de vertrouwensband. “Als je bij trainingen verkondigt hoe iets moet en bij de operatie zegt: ‘zoek het zelf maar uit’, mis je de connectie met elkaar. Trainen doen we samen. De operatie ook.”
Met 1 duidelijk onderscheid tussen de Afghanen en de Nederlanders: de rol van laatstgenoemde is adviserend. Alleen als hun eigen veiligheid of dat van Triple 8 in gevaar komt, grijpen ze in.

SOAT

De commando’s van 104 Commandotroepencompagnie zijn sinds eind januari in Mazar-e-Sharif. Samen met Duitse special forces vormen zij het Special Operations Advisory Team (SOAT). Dit is een nieuwe bijdrage aan de NAVO-missie Resolute Support (zie kader). De Nederlanders trainen, adviseren, assisteren en begeleiden het B-squadron van ATF 888. Het A-squadron valt onder de hoede van de Duitsers. Dit jaar krijgen beiden er nog een squadron bij.

Bekijk in deze video hoe de KCT’ers in Afghanistan werken.

Video tijdelijk niet beschikbaar i.v.m. privacyoverwegingen.

ATF 888 bestaat uit Afghanen uit verschillende politie-eenheden. Zij volgen eerst een half jaar een basis politieopleiding, gevolgd door 4 maanden specialistische training voordat ze bij het SOAT komen. “Ze zijn te vergelijken met een arrestatieteam”, zegt operator, korporaal-1 Joey. ”Voor de Afghaanse politie is deze eenheid het hoogst haalbare. Een prestigeplek. En dat merk je aan hun inzet. Deze mannen willen graag iets doen voor hun land. Ze hebben een Afghaanse trots die hen drijft.”

Jonge eenheid

Over het niveau van de jonge eenheid is de operator iets terughoudender. “Ze komen net uit de opleiding, dus ze missen nog ervaring.” Stephan vult aan: “Vooruitdenken ontbreekt. Ze weten wat ze moeten doen, maar als er tijdens de operatie iets onverwachts gebeurt, loopt het vast. Dan geven wij advies.” De Afghaanse eenheid vergelijken met het niveau van het KCT moet je volgens de commando’s dan ook niet doen. “Wij zijn veel breder opgeleid, maar dat is voor een eenheid als Triple 8 niet nodig. Hun taak is eigenlijk heel simpel: ze moeten een cordon wegzetten en, als de verdachten zich niet overgeven, een compound binnenvallen en de personen arresteren. Daar kunnen ze heel goed in worden, maar het heeft even tijd nodig.”

De eerste weken werd vooral getraind, maar inmiddels zijn er wekelijks 1 of 2 operaties. “De ene keer worden er 3 personen opgepakt, een andere keer 14”, zegt Stephan. “Voornamelijk Talibanleden, maar bijvoorbeeld ook drugscriminelen en veroordeelden.” Kortom: iedereen waarvoor een nationaal arrestatiebevel is, kan door deze eenheid worden gearresteerd. Informatie over een target komt vanuit de Afghaanse inlichtingen, waarbij ook een Nederlandse en Duitse adviseur betrokken is.

Toekomst

Uiteindelijk is het aan de Afghanen zelf om volledig zelfstandigte opereren. “Wanneer dat zover is, is moeilijk te voorspellen”, zegt Stephan. Als voorbeeld noemt hij de Noorse en Britse militairen die ruim 10 jaar geleden al begonnen met het trainen van speciale politie-eenheden van de Afghanen. “Het niveau van die Afghaanse special police forces ligt nu hoog, maar er gaan nog steeds Noorse en Britse adviseurs mee met hun operaties.” 

Nederland heeft zijn bijdrage van special forces aan het SOAT beloofd tot eind 2021. Volgende maand neemt NLMARSOF de taak van het KCT over. Daarna komen er weer eenheden van het KCT (103 en 105 Commandotroepencompagnie). Juni 2020 is het opnieuw aan 104 om Triple 8 naar een nog hoger niveau te brengen.