11

Dit artikel hoort bij: Landmacht 10

Meer vermogen voor e-mobility

Tekst KAP Jaap Wolting
Foto MCD, DMO, Frisian Motors, DS Raider

Luchtmobiel en KCT centraal in testfase

Innoveren staat tegenwoordig met stip bovenaan in elk operationeel manifest. Defensie start het ene na het andere innovatieve project. Het CLAS heeft er zelfs een speciale afdeling voor in het leven geroepen: Concept Development & Experimentation (CD&E). In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze sectie initieert. Ditmaal: bemande elektrische mobiliteit. 

Brandstofmotoren hebben negatieve kenmerken die elektrische aandrijving niet kent, zoals stank, motorgeluid en de uitstoot van schadelijke gassen.

Om haar effectiviteit en weerbaarheid te vergroten wil de krijgsmacht de energieafhankelijkheid in operaties terugdringen. 11 Luchtmobiele Brigade richt zich momenteel op snellere ontplooiing van heli-inzet met een grotere range en verminderde fysieke belasting. De brigade wenst de tactische grondmobiliteit uit te breiden met kleine, wendbare voertuigen. Het Korps Commandotroepen wil experimenteren met kleine, snelle, stille en hoog wendbare terreinvaardige tactische voertuigen en motoren die onder verschillende dreigingen en omstandigheden kunnen worden ingezet, om te onderzoeken of dat in een toekomstig mobility concept past. Logisch dus, dat juist bovenstaande 2 eenheden centraal staan in dit bijzondere traject.

Dat energiebehoefte militaire inzet beïnvloedt, is al meer dan 100 jaar bekend. Brandstofschaarste kan het voortzettingsvermogen beperken, vereist regelmatig grote, gevaarlijke, dure logistieke inspanningen en kan de snelheid van operaties begrenzen. Daarnaast hebben brandstofmotoren negatieve kenmerken die elektrische aandrijving niet kent. Enkele voorbeelden: stank, motorgeluid, uitstoot schadelijke gassen en toerenafhankelijk motorkoppel. Door het gebruik van e-mobility te beproeven, komen bij zowel KCT als 11LMB ideeën, wensen en eisen bovendrijven. Met die inzichten kan de landmacht bepalen welke stappen de organisatie moet zetten om de inzet daadwerkelijk te borgen.

Na de proef moet duidelijk zijn of de testvoertuigen ook door de lucht kunnen worden vervoerd, zoals op deze foto gebeurt met 2 quads die met een Chinook van Gao naar een plaatsje in de buurt van Kidal vlogen.

Producten van de plank

Majoor-reservist Gerben Seevinck is als innovatieliaison bij het CLAS nauw betrokken bij het onderwerp. Volgens hem gaat dit CD&E-traject na maanden overleg nu echt een boeiende fase in: “Defensie, de kennisindustrie en andere betrokken partijen slaan de handen ineen. De intentie van de deelnemers is om een aantal off the shelf voertuigen aan te schaffen voor de testen. 11LMB en KCT staan centraal en geven uitvoering aan het experiment. Welke transportmiddelen er precies meedoen aan de proef is nog niet zeker. Er zijn meerdere opties. Denk daarbij aan de Israëlische DS Raider (voertuig voor de enkele man), de Leffert van Frisian Motors (meerpersoons voertuig), elektrische motoren van KTM en de hybride quad van de DMO-Innovatheek.”

Van links naar rechts: de Leffert, de hybride quad van de DMO-Innovatheek en de DS Raider.

Inzet binnen tactisch optreden

Operationele eenheden zijn een noodzakelijke randvoorwaarde voor realistische experimenten. In Schaarsbergen en Roosendaal is die commitment aanwezig. Daarnaast kunnen zowel KCT als luchtmobiel gebruik maken van oefenterreinen in binnen- en buitenland. Vanwege efficiency zullen de deelnemers zoveel mogelijk experimenteren tijdens activiteiten uit de bestaande jaarprogramma’s. De focus in de testen ligt op rijtechniek, de gevolgen van zo’n ander voertuig binnen de bestaande wijzen van optreden, voertuigtechniek en onderhoud.
Hoeveel meer of minder lading kun je meenemen? Welke andere persoonlijke beschermingsmiddelen zijn er nodig? Biedt e-mobility voordelen of juist beperkingen voor de huidige wijzen van optreden? Kunnen de voertuigen mee in helikopters en vliegtuigen? Hoe is het voertuig beschermd tegen storing en aangrijpen door de vijand? Allemaal vragen die hopelijk in januari 2020 beantwoord zijn. Dan moet namelijk duidelijk zijn of en op welke wijze bemande e-mobility kan worden ingezet binnen het tactische optreden.

Wat is CD&E?

Concept Development & Experimentation; het is een hele mond vol. Simpel gezegd komt het erop neer dat deze afdeling snel innovaties ontwikkelt voor CLAS-eenheden. Dit doet ze onder meer samen met de kennisindustrie en -partners buiten Defensie. Innovaties worden versneld gedetecteerd en de organisatie ingebracht. Geen lange lijnen en niet dood experimenteren. Dat is CD&E!