Tekst RITM Bianca Brasser
Foto SM Hille Hillinga
Lessons learned na Trident Juncture
Met onder meer missies in Mali, Irak en Afghanistan had Nederland de afgelopen decennia een keuze in haar militaire inzet. Maar wat als de oorlog ons kiest? Als een NAVO-land wordt aangevallen, móéten we meedoen. Dat scenario werd geoefend tijdens Trident Juncture in Noorwegen. Een strijd met klassieke middelen. Staal op staal. Wat zijn de ‘lessons learned’ na deze grootste oefening sinds de Koude Oorlog?
45 Pantserinfanteriebataljon van 43 Gemechaniseerde Brigade deed samen met ondersteunende eenheden (zoals herstel, geneeskundig en genie) mee aan Trident Juncture. Dit versterkte bataljon staat tevens vanaf volgende maand als 45 Battlegroup paraat voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF), de snelle NAVO-flitsmacht. Wordt in 2019 een NAVO-land aangevallen, rukken zij direct uit met de Duitsers en Noren om de vijand terug te dringen.
Bataljonscommandant 45 Battlegroup, luitenant-kolonel Remco van Ingen, spreekt liever van ‘lessons relearned’. “Deze oefening heeft ons weer laten zien wat tactisch gezien de enorme waarde is van uitgestegen infanterie. Wij proberen in Nederland en Duitsland altijd zoveel mogelijk met een CV90 te doen. Maar in Noorwegen waren situaties niet op te lossen met onze pantsers. En dan moet je eruit.”
Belang uitgestegen infanterie
Een korte terreinschets van het Noorse landschap waar de grote 3-daagse multinationale tegenaanval tijdens Trident Juncture plaatsvond: een vallei met een lange weg. Tevens de enige weg in de wijde omgeving. Links bergen, rechts bergen. En daardoor nergens de mogelijkheid om de gevechtskracht van de voertuigen te ontplooien.
Het Nederlandse bataljon – bestaande uit zo’n 100 voertuigen – verplaatste zich in een grote file, als een lange slang, over deze weg. Onze CV90’s voorop. “En dan staat daar opeens de vijand in een Leopard 2, met een mijnhindernis, op je te wachten”, blikt Van Ingen terug. “Als CV90 ben je kansloos. Alleen uitgestegen infanterie met antitankwapens kan dan nog wat doen.”
Zware tegenstander
Een onaangename verrassing voor de bataljonscommandant. Hij was in de veronderstelling het op te moeten nemen tegen een lichter Zweeds bataljon met Patria’s. In plaats daarvan treft hij een bataljon dat voor de helft is gevuld met tanks. “In combinatie met het terrein ben je dan aangewezen op veel meer uitgestegen gevechtsacties”, zegt Van Ingen. “Je moet dus slimme plannen bedenken en tactische besluiten nemen. Tijdens de laatste aanval hebben we bijvoorbeeld de nacht gebruikt om infanteristen achter de vijand te krijgen. Bij het aanbreken van de dag begon de aanval met pantsers aan de voorkant, maar vielen onze militairen te voet in de rug aan.”
‘De voertuigen zijn na 8 uur knokken 8 kilometer verder’
Langzaam voorwaarts
Het zwaartepunt bij het uitgestegen deel van de brigade neerleggen heeft ook een nadeel, zo werd tijdens Trident Juncture opnieuw duidelijk. “Het tempo wordt bepaald door de lopende soldaat”, vat Van Ingen samen. “Vechtend komt dat neer op 1 kilometer per uur. Dat betekent dus dat de slang voertuigen na 8 uur knokken 8 kilometer verder is. Daar moet je mentaal rekening mee houden. Het gaat allemaal niet heel snel.”
Bruglegger
Meer lessen tijdens Trident Juncture lagen op het gebied van tijd en ruimte. Oftewel: hoe lang duurt iets, over welke afstand, in de praktijk? “Neem het leggen van een brug”, zegt Van Ingen. “Er is er in het scenario eentje opgeblazen, hoeveel invloed heeft dat op het tempo van de hele eenheid? We rijden in een lange file, met achterin onze brugleggende tank. Die moet eerst naar voren. Vervolgens moet elk voertuig over de nieuwe brug gegidst worden. Dat zijn interessante dingen voor mij als commandant om in het echt te ervaren.”
‘Met 200 vacatures is de ‘gereedschapskist’ niet volledig gevuld’
VJTF
Met Trident Juncture is ook een einde gekomen aan het internationale opwerktraject voor de VJTF. Op de vraag of 45 Battlegroup nu klaar is voor deze taak, kan Van Ingen echter niet direct ‘ja’ antwoorden. De vulling van zijn bataljon baart hem zorgen. “Commandanten zijn goed getraind en in staat mooie plannen te maken, maar ze hebben ‘gereedschap’ nodig om deze uit te voeren. Met 200 vacatures binnen het bataljon, een derde van mijn bestand, is de ‘gereedschapskist’ nu niet volledig gevuld”, stelt hij. “Als er een Derde Wereldoorlog dreigt, wordt dit uiteraard opgelost met andere eenheden. Maar voor mij als commandant staat dit vullingsprobleem in de weg om nu volmondig te roepen dat ‘we er klaar voor zijn’.”
