Tekst RITM Djenna Perreijn
Foto SGT Hille Hillinga | video: SM Eva Klijn

‘Afghanen steeds mondiger’

Nederland levert met 100 militairen nog altijd een flinke bijdrage aan het trainen, adviseren en assisteren van het Afghaanse veiligheidsapparaat. Maar om die adviseurs te ondersteunen, is meer nodig. Vele schakels van Kabul tot Mazar-e-Sharif vormen de ketting die het mogelijk maakt dat Resolute Support succesvol is.

ADVISEURS

10 Nederlandse adviseurs trainen, adviseren en assisteren het Afghaanse veiligheidsapparaat. Sergeant-majoor Paul (39) is een van hen. Hij helpt geen vaste counterpart, maar staat in de klas op een Afghaanse kazerne vlakbij Mazar-e-Sharif. “Tijdens het adviseren merkten we dat er gebrek aan opleiding was: kaartlezen, Engelse taal, computerles. Volgens het train-de-trainer-concept leid ik instructeurs op die hun kennis weer doorgeven aan nieuwe instructeurs.” In plaats van voor, staat Paul nu achterin de klas. “Ik spring bij als de instructeur of leerlingen hulp nodig hebben. Ik merk dat de Afghanen mondiger worden, ze durven zich zelfs naar mij uit te spreken als een instructeur niet goed presteert. Dat is mooi.”

Karin werkt als adviseur vanuit Kabul. “We helpen de Afghanen het ministerie van Binnenlandse Zaken vanaf de grond op te bouwen. Waar wij in Nederland vaak werken met langetermijnplanningen en uitgebreide orders, gebruiken de Afghanen soms slechts 2 A4’tjes om bijvoorbeeld materialen voor de verkiezingen door het land te verspreiden. Voor ons is dat wennen, voor de Afghanen vanzelfsprekend. Zij zijn gewend om vooral praktisch te denken. Onder de top is nog veel analfabetisme. Het heeft dus geen zin om uitgebreide bijlagen te schrijven. 

Ons advies is vrijblijvend. We vragen waarom ze bepaalde keuzes maken en of ze ook aan alternatieven hebben gedacht. We willen de Afghanen in de juiste richting helpen, maar ze wel in hun waarde laten. Het is onvoorstelbaar hoe snel ze progressie boeken. Als je ziet hoe lang wij in Nederland over bijvoorbeeld reorganisaties doen, kunnen we best wat van de Afghanen leren.” 

Sergeant-majoor Paul helpt dames uit het Afghaanse leger bij het maken van kaartleesopdrachten. Het is 1 van de cursussen die door RS is opgezet volgens het train-de-trainer-concept. 23 dames haalden hun certificaat.

FORCE PROTECTION

Zonder Force Protection (FP) gaat niemand de poort uit. Het werk van de adviseurs is onmogelijk zonder goedgetrainde beveiligers. De Nederlandse compagniestaf geeft leiding aan de FP-compagnieën. “We werken samen met collega's uit alle 38 deelnemende landen”, vertelt pelotonscommandant Adriaan. “In Kunduz ligt de dreiging hoger, daar gaan 2 Guardian Angels per adviseur mee. Voor ze veilig gebied verlaten, krijgt de adviseur een briefing over wat te doen als er gevaar dreigt. Een adviseur moet altijd de instructies van een Guardian Angel opvolgen, hoe groot het verschil in rang of leeftijd ook is. Zo komt het weleens voor dat een 21-jarige soldaat een majoor verplicht tot het laden van het lange wapen. Dat gaat niet altijd van harte. Net als het dragen van het scherfvest. Maar de Guardian Angels zijn daar goed in opgeleid, ze zijn volhardend in de uitvoering en houden voet bij stuk.”

Een andere taak van de FP is de Ground Defence Area (GDA). “’s Nachts en overdag patrouilleren we met voertuigen rond Camp Marmal”, vertelt compagniescommandant kapitein Rick. “Sinds 2015 is er geen indirect fire meer ingeslagen, maar dat kan zomaar veranderen. Met de GDA laten we zien dat we 24/7 in het gebied zijn.”

NATIONAL SUPPORT ELEMENT

Zonder logistieke ondersteuning gebeurt er helemaal niets vanaf Dutch Mountain, het Nederlandse terrein op Camp Marmal. De 20 militairen van het NSE werken voor elk onderdeel, van de FP tot de medische afdeling. “Als wij onze zaken goed voor elkaar hebben, bieden we iedereen steun”, vertelt kapitein Thomas, NSE-commandant. “Iedereen kan zich focussen op zijn organieke taak als wij de randvoorwaarden scheppen – personeelszaken, bevoorrading, communicatie, infrastructuur en elektra. De ene dag regelen we de verlichting bij het buitenbarretje, de andere dag rijden we met uitrusting en onmisbare zaken zoals water mee naar een Afghaanse kazerne. Ik probeer iedereen in ons team de kans te geven zulke trips te maken. Op Dutch Mountain zijn we een constante factor. De meeste bewoners van het Nederlandse kamp gaan dagelijks op pad, maar wij blijven hier en zijn altijd aanspreekbaar. Gastheer zijn is een dankbare job.” 

Dankzij de logistieke dienst staat het Nederlandse kamp er netjes bij.

ROLE-2

Het Nederlands chirurgisch team is sinds een paar maanden voor het eerst bemand door Nederlanders. Bij trauma’s kunnen alle militairen op Camp Marmal terecht bij een 8-koppig team. Veel zware operaties komen er niet meer voor. “Het is binnen de poort best rustig; gelukkig maar natuurlijk. De meeste klachten gaan over diarree, sportblessures en ernstige zonverbrandingen”, vertelt chirurg luitenant-kolonel Mike.”

Tijdens een oefening op het IED-laantje is een bom ontploft. Chirurg Mike steekt de handen uit de mouwen in de operatiekamer als er een melding binnenkomt van een gewonde.

Weten hoe de Role-2 oefent in Mazar-e-Sharif? Bekijk de clip!

Kolonel Edwin Lookermans.

STAF

“Wie hier een uitzending draait, kan in een paar maanden een verschil maken”, geeft kolonel Edwin Lookermans zijn mensen mee. Naast chief J4 op het noordelijke RS-hoofdkwartier in Mazar-e-Sharif is hij als SNR hoofd van het Nederlandse contingent. “We zien langzaam vooruitgang in het land. Het grote verschil tussen Resolute Support en ISAF is dat Afghanen nu zelf verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid. De komende jaren hebben de Afghanen daar nog wel de hulp van de internationale gemeenschap bij nodig.” 

In oktober zijn er voor het eerst in 4 jaar weer verkiezingen. “Een gekozen regering geeft het bestuur legitimiteit. De verkiezingen zijn een belangrijke graadmeter voor de veiligheid. De eerste uitdaging is de kiezersregistratie. 10 miljoen mensen moeten nog een identiteitsbewijs uitgereikt krijgen om in oktober naar het stembureau te gaan. Het is belangrijk dat de bevolking het vertrouwen krijgt dat de overheid de veiligheid kan waarborgen, zodat zij hun stem durven uitbrengen.”