Tekst Leo de Rooij
Foto SM Maartje Roos
Medezeggenschap vertolkt stem personeel
Wie een actievoerder op de barricades verwacht, komt bij korporaal-1 Theo de Jong van een koude kermis thuis. “De commandant heeft zeggenschap, wij hebben médezeggenschap. Mijn taak is om de stem van collega’s te laten horen aan de overlegtafel, in de medezeggenschap gaat het ook om de belangen van de organisatie. Zonder personeel geen organisatie en zonder organisatie geen personeel! Het is dus zoeken naar het juiste evenwicht.”
Ook jouw stem
Iedere zelfstandige eenheid heeft een eigen Medezeggenschapscommissie (MC) en iedere brigade een Gezamenlijke Medezeggenschapscommissie (GMC). Meedenken, meepraten en meebeslissen over een defensieonderdeel (zoals landmacht en luchtmacht) gebeurt in de defensie-onderdeels MC (DMC).
De Centrale Medezeggenschapscommissie bespreekt zaken die de gehele defensieorganisatie aangaan.
Korporaal-1 Theo de Jong is sinds kort voorzitter van de DMC CLAS. Daarnaast neemt hij zitting in de GMC van het OOCL én de MC van het Bevoorradings- en Transport Commando. De Jong praat dus mee op alle niveaus en geeft daarmee veel landmachtcollega’s een stem.
Medezeggenschap is hot. Niet voor niets schonk luitenant-generaal Leo Beulen er tijdens de CLAS-Infodagen aandacht aan. Er komt veel op de landmacht af, waarbij de Doorontwikkeling Krijgsmacht (DOKM) een prominente plaats op de agenda inneemt. Werving en behoud van personeel zijn speerpunten en daarbij is ‘de Medezeggenschap’ een belangrijke gesprekspartner. Overeenstemming met de MC is namelijk vereist om reorganisaties te kunnen doorvoeren.
Stem geven
Dat realiseert De Jong zich terdege. “Mijn missie is om vanuit rechtvaardigheidsgevoel een stem te geven aan mijn collega’s. Ik vertegenwoordig de belangen van het personeel, en daarmee een goed functionerende organisatie. Tevreden personeel zorgt voor een beter functionerende organisatie. Vroeger keek ik alleen vanuit mijn eigen perspectief en wilde mijn gelijk halen. Ik heb geleerd dat er meerdere perspectieven zijn. Door proberen te begrijpen kun je veel meer bereiken; eerst begrijpen om begrepen te worden.”
Vrijwilligers gevraagd
Hij geeft een aansprekend praktijkvoorbeeld. Als de commandant een transportpeloton aanwijst om in het weekend voor de NATO Response Force te gaan rijden, geeft dat veel onrust. Op zo’n korte termijn kunnen werkende partners geen vrij meer nemen, zijn er problemen met kinderopvang, kunnen afspraken nauwelijks worden veranderd. Op advies van de medezeggenschap wordt er binnen de compagnie om vrijwilligers gevraagd, en wat blijkt...? Genoeg vrijwilligers om de klus te klaren.
Goede antenne
“Dit voorbeeld geeft precies aan waar het om draait”, weet De Jong. “Het begint met een goede antenne om signalen van het personeel op te vangen. Vervolgens – met de opdracht in het achterhoofd – zoeken naar een voor beide partijen acceptabel alternatief. En uiteindelijk is iedereen tevreden: de opdracht van de commandant wordt vervuld, de vrijwilligers krijgen een toelage en de chauffeurs, die op een vrij weekend rekenden, hebben dat ook. Mooi toch?”
“Onze ‘can do-mentaliteit’ is natuurlijk een kwaliteit, maar tegelijk ook een valkuil. Het kleiner maken van je ambitie kan soms een hoop ergernissen schelen. Maar dat moet wel iemand durven roepen!”
Medezeggenschap, waar ga je over?
Alle MC-bevoegdheden staan in het Besluit Medezeggenschap Defensie. Denk hierbij aan initiatiefrecht, informatierecht en overeenstemmingsvereiste, die helpen een MC te voorzien van de juiste informatie om advies te geven over een voorgenomen maatregel.
In sommige gevallen moet er zelfs overeenstemming zijn over een maatregel vóór deze mag worden uitgevoerd: arbeids- en dienstvoorwaarden, algemeen personeelsbeleid, veiligheid, gezondheid en welzijn in verband met arbeid, woon- en leefklimaat, organisatie en werkwijze, en technische en economische dienstuitvoering.
Binnen elk defensieonderdeel kunnen het Hoofd Diensteenheid en de MC voor advies terecht bij de coördinator medezeggenschap. Bij de landmacht is dat Dir P&O/advies in Utrecht.
