Desert Falcon ontleedt dreigingen Mali

1 bron is geen bron

Dorpsoudsten, imams, artsen, burgemeesters, commandanten en herders. Via allerlei gesprekspartners proberen Nederlandse verkenners in Mali een duidelijk beeld te krijgen van de omgeving. Hoe is de veiligheid? Wat vinden mensen van de VN-vredesmissie Minusma? Een meerdaagse patrouille van Task Group Desert Falcon-3 voerde eind vorig jaar door een gebied dat de militairen een week eerder ook al aandeden, om te verifiëren of hun eerste indrukken kloppen. Want: 1 bron is geen bron.

Wachtmeester-1 Tony loopt in het mulle zand op een dorpje af ten noordoosten van standplaats Gao. Aan de rand van een watertje knaagt een uitgemergelde dromedaris aan een nagenoeg kale boom, een veeg teken van de vruchtbaarheid in het gebied. Enkele in lange gewaden gehulde burgers spreiden gastvrij een kleed uit op de grond voor de Nederlandse verkenner van 42 Brigade Verkenningseskadron. Te midden van lemen gebouwtjes introduceert Tony zichzelf: “We are Dutch Minusma.”

De veiligheidssituatie verschilt per dorp, en de lappendeken van strijdende partijen is complex. Onafhankelijkheidsstrijders, milities die de regering steunen, jihadisten, criminelen en neutrale milities. Elke groep vergt een eigen aanpak. Rondom Gao zijn mensen tamelijk open en benaderbaar, maar hoe verder naar het noorden, hoe afstandelijker. “Pas bij mijn derde poging kwam een gesprek op gang”, aldus wachtmeester-1 Stephan. Maar niets vertellen is ook veelzeggend, weten de ervaren interviewers.

In het gebied vlak boven standplaats Gao wonen vooral Toearegs. “Burgers zijn hier tamelijk veilig door de aanwezigheid van gewapende groepen die hen beschermen”, meent Stephan. Ook soldaat-1 Niels van 11 Geniecompagnie Luchtmobiel ervaart de sfeer in deze regio als ontspannen. Hij waakt over de veiligheid van de gespreksvoerders. “Velen zien Minusma als neutraal, dat scheelt. Mensen zijn redelijk open. Soms zijn ze gesloten, maar niet vijandig.”

Onderweg naar de dorpen doorkruist het uitgebreide verkenningspeloton enorme vlaktes: van zandheuvels tot eindeloze graslanden. Her en der duikt een nomadentent op met een gezin en een handjevol geiten. “Hello my friend!”, zwaait sergeant-1 Jelco vanaf het dak van de EODD-Bushmaster naar kinderen die enthousiast komen aanrennen. Gezeten op zijn zwartleren ‘troon’ heeft hij een meesterlijk uitzicht over de Afrikaanse steppe.

Hoewel de vlaktes verlaten lijken, gebeurt er van alles dat het daglicht niet kan verdragen. De eeuwenoude handelsroutes naar het noorden – dwars door de woestijn – zijn het toneel van drugs-, wapen- en mensenhandel. Een ‘heterdaadje’ is echter lastig. Op strategische punten langs de route staan mannen op heuveltoppen met een mobieltje paraat, ‘spotters’: ze geven door welke richting het verkenningspeloton opgaat.

Machinegeweer op pick-up

De Nederlanders voeren onder meer gesprekken met gewapende partijen die het vredesakkoord met de Malinese regering ondertekenden. Zij moeten sinds kort beschikken over een door Minusma ondertekend bewijs van hun wapenarsenaal, bewapening en verplaatsingen. “Als ze een zwaar machinegeweer op een pick-up installeren, moeten ze daarvoor toestemming hebben”, weet Stephan. “Is dat niet het geval, dan kunnen wij die in beslag nemen."

AK-47 over de schouder

Een oudere man vist een kreukelig formulier uit zijn gewaad, dat de Nederlanders nauwkeurig bestuderen. Hij knikt begripvol als hij over de regeling hoort en toont vervolgens de bewapening van het gehucht. Een slungelige jongen komt aangelopen met een AK-47 die losjes over zijn schouder bungelt. De oudere man mompelt vanachter zijn sjaal in Tamasheq (een van de talen die ze in Mali spreken, red.) dat wapens hard nodig zijn voor hun eigen bescherming, tegen veediefstal of overvallen op voertuigen. Desondanks besluit hij toeschietelijk: “Geen probleem. We zullen eraan voldoen.”

Info van meerdere bronnen

Notulist wachtmeester-1 Rinaldo schrijft alles nauwkeurig op en debrieft de luitenant bij terugkomst op het Link Up Point. Met een aanzienlijke hoeveelheid nieuwe informatie besluit het verkenningspeloton van de Long Range Reconnaissance Patrol Taskgroup (LRRPTG)-3 na een kleine week een van zijn laatste grote operaties voor hun uitrotatie.

Het peloton zette ook drones en een Duitse UAV in om informatie te vergaren. Met al deze gegevens kan Minusma toekomstige operaties opbouwen voor het herstel van de veiligheid en de stabiliteit. Wachtmeester-1 Stephan blikt tevreden terug: “We hebben dezelfde vragen kunnen stellen als vorige week, maar aan andere mensen. Hierdoor komt onze info van meerdere bronnen en is dus bruikbaarder.”