Met de beste fysiek naar het inzetgebied

Special Forces Readiness Health Programme Invictus

Op het witte doek deed Rambo het hartstikke goed. Maar of hij zich bij echte Special Forces-operaties staande had gehouden, blijft de vraag. Kijkend naar wat operators tegenwoordig moeten doen en kunnen, raakte de wetenschap ervan overtuigd dat spierbundels en duurvermogen alleen niet het ideale profiel voor een commando opleveren. Qua werk en qua fysiek is hij een generalist. Onder de naam Invictus gebruikt een groepje specialisten op de Engelbrecht van Nassaukazerne deze conclusie als uitgangspunt voor een lijvig onderzoek. 

Fieldlab manager dr. Gerard Rietjens is de drijvende kracht achter het voluit Special Forces Readiness Health Programme Invictus. Het programma onderzoekt hoe de commando van begin tot einde dienstverband gezond en beter inzetbaar blijft. Dat moet, want zowel fysiek als mentaal zijn de eisen flink opgeschroefd. Vreemde oorden en sterk wisselende omgevingsfactoren vereisen op onder meer kracht, uithoudingsvermogen, snelheid, mobiliteit, stabiliteit een meer toegepaste fysiek. Op dat gebied wil commandant  KCT de onderste steen boven hebben. Het meten van de lichamelijke gesteldheid om vervolgens een ideaal profiel vast te stellen, vormde hiervoor de wetenschappelijke onderbouwing.  Gaandeweg verschoof de focus meer naar persoonlijke benadering, preventie, herstel en bewustwording. “Dat cijfermatige fundament heb je nodig om te bepalen wat die optimale fysiek en duurzaamheid precies inhouden en hoe je die bereikt”, vult Rietjens aan. "Daarbij blijf je variabelen houden. Per strijdtoneel kunnen de eisen aan de fysiek verschillen. Het maakt veel uit of je dagen bij grote hitte door geaccidenteerd terrein verplaatst of langdurig een heimelijke observatiepost betrekt.” 

Geen trends

Waarom Defensie zich het welzijn van de commando zo aantrekt, is zo klaar als een klontje. Afgezien van zijn hoge prijskaartje en dat je er niet makkelijk een blik van opentrekt, volbrengt dit strategische ‘middel’ zijn missie grotendeels door inzet van lijf en leden. Niet zo vreemd die regelmatig aan een check te onderwerpen. Zoals na grote krachtsinspanningen, korte, hevige acties of langdurige inzetten. Maar ook na zware trainingen ter voorbereiding op missies. “Na die check kan de persoon op basis van een persoonlijk advies aan zijn herstel werken”, vervolgt Rietjens. “Ons streven op termijn is iedere parate commando van instroom tot einde contract te monitoren, mede met het oog op dat ‘ie nadien ook nog over een goede gezondheid beschikt.”                                                                                                                    

De wetenschapper – verbonden aan Afdeling TrainingsGeneeskunde en TrainingsFysiologie van het Commando Landstrijdkrachten  - benadrukt  dat Invictus absoluut niets te maken heeft met het opleiden van commando. Het is een programma dat de man in het veld bijvoorbeeld helpt een goed schot af te geven doordat hij de juiste stabiliteit bezit. “Daarbij heeft Invictus die wetenschappelijke basis. We sturen dus niet op trends. Slaat de halve wereld aan op zoiets als cross trainen? Dat wil niet zeggen dat een commando daarvan veel beter wordt.”

Goede spoor

Rietjens betoogt dat Nederland niet als enige zijn special forces gedurende hun looptijd nauwkeurig fysiek volgt. Bij de U.S. Army, het Canadese en Noorse leger draaien al langer programma’s gericht op het vergroten van de duurzaamheid. “Voor ons zijn die een bevestiging dat we op het goede spoor zitten.” Na vijf jaar een doordacht programma te hebben gevoerd, mag Nederland als kleine speler met de grote jongens meedoen. “Op sommige vlakken zijn we internationaal  voorloper.”

Nu het belang van een toegepaste fysiek - en hoe die te bereiken – op hoofdlijnen duidelijk is, moet er ook aan dat gewenste profiel worden gewerkt. Geen probleem. Want hoewel de commandopopulatie van Roosendaal nog niet massaal door de geplande tweejaarlijkse screening is gegaan, wordt op basis van kennis en ervaring wel al à la Invictus getraind. Pas wanneer  alle broodnodige personeel is aangetrokken, het fysieke profiel van iedereen bekend is en per individu vaststaat wat er moet gebeuren een optimale fysiek te bereiken, draait de toko pas echt. Dan zijn ook de risico’s voor blessures in kaart gebracht. Om die te onderkennen en te behandelen, maakt fysiotherapeut kapitein Dick Ernest deel uit van Invictus. “Wat de probleemgebieden zijn? Die verschillen nogal. Tijdens de opleiding zie je vaak kwetsuren aan knie en onderbeen. Eenmaal  operationeel  operator ligt de nadruk op behandeling van problemen aan ellenboog, lage rug, schouder, heup.” 

Natuurgetrouw

Commandant LO Sportgroep EVN (Engelbrecht van Nassaukazerne) kapitein René Dekkers zijn domein is de sportruimte, waar het nieuwe trainen centraal staat. De traditioneel aanwezige touwbanen en klimrekken hebben plaatsgemaakt voor toegepaste apparatuur als de skill mill. Bedoeld om natuurgetrouw de power walk te beoefenen. De demontabele Tactical Gym Box is een opstelling waarmee je ook in het inzetgebied diverse ‘eigen gewicht-oefeningen’ doet. Daarnaast staan er in de ruimte veel meer trainingstoestellen om de fysiek indachtig Invictus uit te bouwen of te herstellen.                                                                                                                                                                                                              Dekkers vindt het goed dat Invictus eveneens inspeelt op de bewustwording van de commando duurzaam met zijn lichaam om te gaan. Daarvoor moet hij weten waarvoor iedere oefening is. “Juist dan realiseer je je hoe je bij het trainen fouten kan voorkomen. Gedurende zijn gehele diensttijd zal de groene baret met het programma te maken hebben; van keuring tot eervol ontslag. 

Gratis

Invictus biedt niet alleen ruimte aan de fysieke, fysiologische aanpak. Ook holistische elementen, waarin het evenwicht tussen lichaam en geest centraal staat, maken er op termijn deel van uit. Momenteel loopt een onderzoek om rekoefeningen, ademhalingstechnieken en visualisaties afkomstig uit de spirituele ontwikkelingsleer Yoga te implementeren. Klinkt dat allemaal wat zweverig, het KCT staat nu eenmaal open voor de invloed van mentale aspecten op iemands algehele uithoudingsvermogen. Rietjens: “Waar het om draait, is dat Invictus constant in beweging is en we in principe alles bekijken om de duurzaamheid verder te verbeteren.”

In Oirschot en Schaarsbergen draaien inmiddels afgeleide programma’s. “Dit is nooit het doel geweest”, benadrukt Rietjens. Maar ook andere eenheden kunnen baat hebben bij Invictus. Verschil maken in duurzaamheid kan al met kleine aanpassingen. In Roosendaal draait op dit moment een door het Korps gesteund initiatief om – indien voorradig -  gratis fruit te verstrekken. Dat lijkt niet meer dan een leuke geste. Maar voorlopig is de gehele fruitconsumptie op de kazerne met een factor 2 toegenomen. Rietjens: “Soms heb je helemaal geen wetenschap nodig om gezond bezig te zijn.” 

*Invictus heeft geen enkele associatie met de jaarlijks gehouden Invictus Games, de paralympische spelen voor militairen.