04

Dit artikel hoort bij: Landmacht 10

Excalibur deelt rake klappen uit

Tekst Evert Brouwer
Foto Martijn Beekman en Evert-Jan Daniëls

Artillerie voert lange dracht precisiemunitie in

Het ‘droog’ oefenen met een hele vuursteunketen klinkt misschien een beetje als de pang-pangverhalen in een landelijk ochtendblad. Niets is minder waar. Panterserhouwitsers, coördinatie- en vuurleidingscentra en Fire Support Teams moeten goed op elkaar zijn ingespeeld voor de komst van Excalibur. Het 155 millimeter lange dracht precisieprojectiel doet binnenkort zijn intrede bij de artillerie.

Producent Raytheon levert eind dit jaar de eerste 100 Excalibur-granaten aan Defensie. Daarmee kan de Nederlandse artillerie onder alle (weers)omstandigheden precisiegeleide munitie met de pantserhouwitser verschieten.

Maar hoe verschiet je het nieuwe projectiel zonder grote wijzigingen te maken in het bestaande vuursteunsysteem? Dat was de uitdaging voor het projectteam. In het afgelopen jaar deed het team een aantal systeemaanpassingen en ontwikkelde een werkwijze die zoveel mogelijk aansluit bij het normale optreden.

Op een parkeerplaats draaien de eenheden van het Vuursteuncommando proef met Excalibur.

Interface

De oefening had tot doel deze systeemaanpassingen en de ontwikkelde werkwijze te testen. Specialisten van DMO bouwden een interface tussen het vuurleidingsyteem AFSIS (Advanced Fire Support Information System) en de Amerikaanse software die bij Excalibur geleverd wordt. Het testen van deze interface – die wordt opgeleverd bij AFSIS 4.1 - en de ontwikkelde procedures verliep succesvol.

Vanwege de nauwe samenwerking met de landmachteenheden was ook een Amerikaanse delegatie van het new equipment training team aanwezig. “Ik ben enorm onder de indruk van jullie houwitser, maar nog meer hoe snel dit wordt opgepakt”, zegt luitenant-kolonel Dana Hampton van de US Army.

Hij en zijn team werkten ook nauw samen met de softwarespecialisten van de DMO. “We zijn zeer tevreden”, meldt ook projectmanager Casper van Beurden van het Joint IV Commando. “De eerste versie van onze interface werkt goed. Dat bleek al tijdens de tests in ons laboratorium. Nu zien we ook dat het in het veld werkt. Er is nog wel een aantal bugs opgedoken. Daarmee gaan we aan de slag en dan leveren we de definitieve versie.”

De nieuwe interface verbindt de Nederlandse AFSIS-software en de Amerikaanse Excalibur-software
Overste Dana Hampton: “Indrukwekkend hoe snel dit wordt opgepakt.”

Effectief

“We hebben hier een paar dagen lang alle spelers op de plaat. Zo kunnen we niet alleen de software testen, maar ook onze procedures. Een training zoals deze is heel effectief”, legt majoor Kim Schreuder van het Vuursteuncommando uit.

“Om de gehele keten effectief te kunnen inzetten, is train as you fight straks natuurlijk van groot belang. Nu speelt simulatie nog een grote rol. Zo kunnen we de systemen uitstekend testen. Als afronding van de invoer van Excalibur kijken we natuurlijk uit naar mogelijkheden voor live firing als systeemtest.”

Vlucht

Kolonel Rob Jeulink kijkt reikhalzend uit naar de intrede van Excalibur bij het Vuursteuncommando. “Met deze granaat neemt de artillerie letterlijk een vlucht naar voren. De invoering van precisiemunitie maakt deel uit van het veranderingsproces dat de artillerie momenteel doormaakt. Van een oppervlaktewapen dat veel voorbereiding vergde, gaan we naar een precies, genetwerkt en interoperabel wapensysteem. In korte reactietijd kunnen we daarmee ook doelen aangrijpen op grote afstand. Daarmee krijgt de Nederlandse krijgsmacht een essentiële versterking van de joint vuursteun, waarmee je zo nodig de luchtstrijdkrachten kunt ontlasten.”

Een aantal bijzonderheden van Excalibur:

  • De collateral damage , nevenschade, is gering door de hoge mate van precisie.
  • Gebruik van Excalibur verkleint de veiligheidsafstanden tot eigen troepen.
  • Het projectiel is inzetbaar op lange afstanden tot wel 50 kilometer.
  • Excalibur eindigt zijn traject met een top-down attack en is daardoor uitermate geschikt voor gebruik op bijvoorbeeld gebouwen, in bergachtig terrein en boscomplexen.
  • Excalibur detoneert niet als het inslagpunt verder ligt dan 30 meter van het doelcoördinaat.

Getest

Nederland is na Zweden het tweede land in Europa dat deze bijzondere munitie aanschaft. Het projectiel is sinds 2007 al meer dan 700 keer operationeel ingezet door de Amerikanen. De goede werking is aangetoond. Als eerste stap van het invoertraject is de munitie getest op gebruik in de pantserhouwitser. Hiervoor heeft Nederland succesvol samengewerkt met de leverancier, de Amerikaanse artillerie en het Duitse Krauss-Maffei Wegmann, de producent van de PzH.

Een Nederlandse PzH aan het werk in Afghanistan in 2009. Foto: sergeant-majoor Gerben van Es.