Adieu Weert

Bakermat onderofficier naar Ermelo

Oefenterrein Weerterbergen, de Kruispeelloods en De IJzeren Man. Voor de onderofficier van de landmacht ‘beruchte’ begrippen. Na dik 60 jaar verdwijnt de Koninklijke Militaire School (KMS) uit Weert en daarmee ook de geschiedenis van generaties aan kaderleden. De bakermat van de onderofficier ligt nu in Ermelo.

De sluiting van de Van Hornekazerne half december ging gepaard met het nodige ceremonieel. Zo werd het vaandel dat de gemeente Weert in 1973 aan de school schonk, teruggegeven aan de commandant KMS, kolonel Ton Nijkamp. Diverse (oud)-militairen, inwoners en een peloton leerlingen waren getuige van de sluiting. In zijn afsluitende woorden benadrukte Nijkamp de goede band met de Limburgse stad. 

‘Onnodige sluiting’

Burgemeester Jos Heijmans sprak van een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Weert. “Veel inwoners zijn er niet blij mee. Het is in mijn ogen nog steeds onnodig dat deze kazerne sluit.” Wel was de burgemeester te spreken over de inzet van de huidige commandant om de kazerne te behouden en te moderniseren. Als dank kreeg Nijkamp de erepenning van de gemeente Weert.

Een aantal werknemers ziet de verhuizing met lede ogen aan. Adjudant Wiljan van Vijfeijken is één van hen. De Brabander heeft een lange staat van dienst in Weert en is het nooit eens geweest met de sluiting. “Na al die jaren doet het mij zeker wat. Op de appèlplaats heb ik nog mijn rode erekoord gekregen. Maar je verandert er niets meer aan. Het was de laatste grote kazerne van de landmacht in het zuidoosten. Ik verwacht dat het aantal Limburgers bij Defensie nu nog verder terugloopt. Zelf ga ik niet mee naar de nieuwe locatie. Ik mag het restant van mijn functie afmaken in Oirschot.”

Op de verhuizing naar Ermelo reageren de huidige cursisten wisselend. Sommigen worden benadeeld en moeten nu een flinke reistijd overbruggen, andere leerlingen komen juist dichter bij huis te werken. 

Gat voor de middenstand

Niet alleen de gemeente is verbolgen over het vertrek van de militairen, ook de plaatselijke middenstand loopt een grote groep klanten mis. De manager van de lokale supermarkt zag de 'jongens van de kazerne' regelmatig in zijn winkel. “Meestal zo rond 17.00 uur. Dan kwamen ze voor sigaretten of een kraslot. Maar ook voor een broodje of een maaltijd waren ze hier aan het juiste adres. Dat de kazerne verdwijnt, is voor ons natuurlijk jammer.” Inmiddels is de manager gewend aan de afwezigheid van uniformen. “Vanaf de zomer liep het al terug.”

Bij de pizzeria om de hoek zien ze eveneens de omzet dalen. Volgens bedrijfsleider Gölkan Yildiz reden zijn scooters regelmatig langs de hoofdpoort om een bestelling af te leveren. “Ik ga geen bedragen noemen, maar we lopen nu wel omzet mis. Dat is balen en het is nog maar afwachten wat er voor in de plaats komt. Voorlopig staat het terrein leeg. In het najaar zagen we nog een opleving in de bestellingen, waarschijnlijk in verband met de verhuizing. Maar nu is het stil. Ik heb het afgelopen jaar veel mensen horen klagen over de sluiting. Met name de oudere inwoners, die zijn al zo lang verbonden met de KMS.”

Kansen zien

Met de Generaal Spoorkazerne/Jan van Schaffelaerkazerne als thuisbasis begint een nieuw hoofdstuk. Nijkamp heeft er vertrouwen in dat de school zijn eigen domein krijgt op het Veluwse complex. Herkenbare voorwerpen uit Weert, zoals de karakteristieke boog boven de hoofdpoort en het monument, gaan op termijn mee naar de nieuwe locatie. Het vertrek uit Weert biedt ook kansen meent de kolonel. “Ermelo ligt simpelweg centraler. Dat is een pre ten opzichte van nieuwe cursisten. Nu laten ervaren manschappen een doorstroom nog wel eens schieten omdat ze geen zin hebben om helemaal naar Limburg af te reizen.” 

Britse invloed

De gebouwen op de Van Hornekazerne dateren van vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Na de bevrijding werden er Britse militairen gelegerd, vandaar gebouwen als Cardiff, Manchester en Glasgow. In 1952 werd de toenmalige Onderofficiersschool (OOS) gevestigd in Weert. Vanaf 1961 werd de school ongedoopt tot KMS. De inventaris van het museum van de Limburgse Jagers is verhuisd naar Oirschot. Het is nog niet bekend wat er met het kazerneterrein gaat gebeuren. De gemeente is met geïnteresseerden in gesprek over mogelijke invulling daarvan.

Voor meer oude foto’s van kazernes zie: www.legerplaats.nl