Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
De tijd vliegt, beseft adjudant Danny van de brigade Politie & Beveiliging. Het is alweer 1,5 jaar geleden dat Extinction Rebellion, Greenpeace en andere organisaties een grote klimaatdemonstratie organiseerden op Schiphol. Nou gebeurt dat wel vaker, maar de opzet en uitvoering van deze actie was wel heel anders.
Een groep actievoerders startte op het plein voor Schiphol Plaza en verplaatste zich daarna richting de in aanbouw zijnde A-pier om daar hun stem te laten horen. Wat later bleek uit te monden in een sit down-actie. Tegelijkertijd verplaatsten enkele kilometers verderop, aan de andere kant van Schiphol, een grote groep demonstranten zich van het Amsterdamse Bos richting Schiphol-Oost. Naar het K-platform waar de privé- en zakenjets staan. “Dat waren wel 1.000 mensen, echt een grote groep”, zegt Danny, die op die dag, 5 november 2022, Officier van Dienst Politie was. Aan hem en een andere collega Officier van Dienst de taak om alles in goede banen te leiden: “Dit hadden we niet eerder meegemaakt. We moesten snel handelen om de orde en veiligheid te herstellen.”
Even terug naar het begin. Wanneer ging je je voorbereiden op deze actie?
“Daar waren we al vanaf september 2022 mee bezig. De actiegroepen hadden aangegeven op die dag te willen gaan demonstreren. Ook hadden ze laten weten het voornemen te hebben het luchthaventerrein van Schiphol te betreden. Maar ja, ze zeggen niet waar natuurlijk. Samen met een collega was ik aangewezen om deze inzet te draaien. Met de aanwezige intell die we hadden zijn we gaan bepalen wat onze inzet deze dag moest zijn en wat we nodig hadden qua middelen en personeel. Een van de belangrijkste vragen was: hoeveel actievoerders kunnen we verwachten? Daar kunnen we dan onze capaciteit op afstemmen.”
En dan breekt dé dag aan…
“Mijn collega en ik stonden bij de groep actievoerders op het Jan Dellaertplein voor Schiphol Plaza. Daar was het al snel druk. Het verliep wel rustig. Ook toen de groep actievoerders zich naar de nieuwe A-pier verplaatste. Ondertussen moesten we veel in de gaten houden. Zo waren er berichten dat er mensen met bootjes voornemens waren een sloot in te gaan bij de Polderbaan. Actievoerders zouden dan het vliegverkeer kunnen verstoren. We hoorden ook vrij onverwacht dat er veel demonstranten in het Amsterdamse Bos waren en die groep liep op een gegeven moment naar het K-platform. Van de luchtvaartpolitie daar hoorden we kort daarna dat ze mensen op het platform zagen lopen en zelfs fietsen.”
‘Ondertussen moesten we veel in de gaten houden’
Er is veel tegelijk aan de hand. Wat doet dat met je stresslevel?
“Met zoveel ‘brandhaardjes’, sta je wel op scherp natuurlijk. We waren niet berekend op zoveel demonstranten. Dus moesten we flexibel zijn. Ik heb een sectie van de Landelijke Bijstand Organisatie met spoed die kant op gestuurd toen we hoorden dat er demonstranten naar Schiphol-Oost liepen. Zij hebben nog geprobeerd om de demonstranten tegen te houden, maar het waren er gewoon te veel. Mijn collega en ik zijn toen opgesplitst. Hij is bij de sit down gebleven en ik ben naar Schiphol-Oost gereden”
Wat trof je daar aan?
“Actievoerders hadden zich goed voorbereid. Ze hadden een vrachtwagen gehuurd, die geprepareerd was en vol gestopt met fietsen. Deze vrachtwagen was tegen een hek gezet om zo toegang te krijgen tot Airside. Bij een ander hek hadden de actievoerders middels een haakse slijper het hek eruit gehaald en daar waren ze doorheen gegaan. Tientallen activisten hadden zich vastgeketend aan de vliegtuigen die daar stonden. Anderen fietsten over het platform of liepen rond. Mijn prioriteit op dat moment als Officier van Dienst was om te zorgen dat er orde in de chaos kwam, dat mensen niet de taxi- of landingsbaan op liepen of fietsten. Dat is levensgevaarlijk. Verder zorgde ik ervoor dat er door onze collega’s veilig gewerkt kon worden en dat ondertussen de luchthavenprocessen van Schiphol door konden gaan.”
‘Anderen fietsten over het platform’
Wat heb je toen als eerste gedaan?
“Zorgen dat we snel zoveel mogelijk versterking van collega’s kregen. We kwamen in eerste instantie mensen tekort, dus zijn er in totaal meer dan 70 collega’s van de brigade Grensbewaking, Politie & Beveiliging en collega’s van het eskadron Hoog Risico Beveiliging ingeschakeld. Een deel heb ik opgesteld tussen de actievoerders en de nabij gelegen taxi- en landingsbaan voor hun en onze veiligheid.”
Hoe ging de samenwerking met zoveel collega’s uit verschillende eenheden?
“Dat ging heel goed, daar ben ik trots op. In zo’n situatie ben ik directief, want er moet snel worden opgetreden. Dan geef ik opdrachten aan de verschillende ploegcommandanten. Zij maken een plan welke ik goed- of afkeur. We moesten mensen aanhouden en orde herstellen, dus zijn collega’s achter de demonstranten aangegaan. Dan zie je wel hoe flexibel onze organisatie is. Sommige collega’s hebben zelfs een dubbele dienst gedraaid om te ondersteunen”.
Had je eerder zoiets meegemaakt?
"Ik heb in het verleden de voorbereidingen gedaan van de boerenprotesten. Zij hadden aangekondigd met tractoren naar Schiphol te komen en de toegangswegen te blokkeren. Toen zijn we ons ook goed gaan voorbereiden en hebben veel capaciteit opgetrommeld. Maar uiteindelijk kwamen de boeren niet.”
‘Bijna 14 uur achter elkaar gewerkt’
Welke les heb je uit 5 november getrokken?
“Ik heb bijna 14 uur achter elkaar gewerkt. Dan ben je wel goed gaar, kan ik je zeggen. We hebben natuurlijk uitgebreid geëvalueerd en er zijn verschillende lessen getrokken. Deze lessen heeft de organisatie nu al vaker toegepast. Denk bijvoorbeeld aan de recente klimaatprotesten op vliegveld Eindhoven. Daar was onze organisatie prima op ingespeeld.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl
