Veel hulploketten binnen de Marechaussee
Een ongeluk, een reanimatie of een schietpartij. Collega’s kunnen van alles aantreffen zodra ze op een melding afgaan. In de meeste gevallen kunnen ze hier prima mee omgaan, maar soms raakt de gebeurtenis een gevoelige snaar en krijgen ze psychische klachten. Door emoties als onmacht, verdriet of angst. Maar collega’s kunnen ook stress ervaren door een reorganisatie of de drukte van dagelijkse werkzaamheden. Gelukkig kunnen collega’s op veel plekken terecht binnen onze organisatie. Een overzicht.
De ene reanimatie is de andere niet. Reanimeren waar de familie van het slachtoffer bijstaat kan bijvoorbeeld extra zwaar zijn. Of de reanimatie van een kind, terwijl je net zelf een kleine hebt gekregen. Er kunnen allerlei redenen zijn waardoor een bepaald optreden ineens dichterbij komt dan normaal en zijn sporen nalaat. Collega’s kunnen bijvoorbeeld gaan malen, slechter gaan slapen en minder goed in hun vel zitten. Ook privéomstandigheden zoals ziekte of het overlijden van een dierbare kunnen leiden tot verminderde inzetbaarheid. En zoals gezegd kan de onzekerheid van een reorganisatie ook tot grote zorgen leiden: ‘heb ik straks nog wel een baan’?
Vluchten
Niet iedereen heeft meteen door dat een ingrijpende gebeurtenis of andere stressfactoren een bepaald effect hebben. Collega’s gebruiken soms drank of drugs om niet te hoeven voelen. Of ze werken keihard door en lopen zichzelf zonder het te weten voorbij. Tot het niet meer gaat. Helaas weet niet iedereen dat er binnen onze organisatie een veelheid aan loketten bestaat waar mensen kunnen aankloppen voor hulp. Of soms durven mensen niet toe te geven dat ze hulp nodig hebben in een werkcultuur van ‘niet lullen maar poetsen’.
Hart luchten
Maar zoals gezegd is binnen Defensie en dus ook onze organisatie een uitgebreide zorgorganisatie beschikbaar om collega’s met mentale problemen te helpen. Ook laagdrempelig. Zo kent de Marechaussee de Collegiale Ondersteuningsgroep KMar, een netwerk van collega’s dat peilt hoe het met je gaat na een ingrijpende gebeurtenis en je naar de hulpverlening kan doorgeleiden bij problemen met de verwerking. Ook kun je terecht bij Geestelijke Verzorging als je even je hart wilt luchten of bijvoorbeeld voor vragen over zingeving.
Je kunt Bedrijfsmaatschappelijk Werk benaderen voor een gesprek over onderwerpen als spanningen thuis, psychische klachten of schulden. Zij hebben daarnaast een loket voor spoedeisende hulpvragen dat 24/7 bereikbaar is.
Zowel Geestelijke Verzorging als Bedrijfsmaatschappelijk Werk zijn ook voor burgermedewerkers beschikbaar. Als je een langer of intensiever behandeltraject nodig hebt, kun je via je arts terecht bij de psychologen van de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg.
Taboe
Verder kunnen collega’s met psychische klachten zich sinds enkele jaren ook wenden tot het defensiebrede platform KNAK, dat het taboe rond mentale klachten wil doorbreken, en tot de lotgenotengroep voor marechaussees, Blue Support. Zij fungeren onder andere als luisterend oor en als vraagbaak: ze helpen mensen de juiste weg te vinden binnen onze organisatie.
En ook voor ná de dienst is er een hulploket: het Veteranenloket van het Nederlands Veteraneninstituut. In tegenstelling tot wat velen denken, is dit niet alleen voor militairen die op uitzending zijn geweest.
Uitpluggen
Naast het behandelen van klachten, wordt er ook steeds meer gedaan aan de vóórkant, aan het creëren van bewustzijn over het belang van mentale kracht. Juist om te voorkómen dat mensen uitpluggen. Want waarom alleen je fysieke kracht trainen en niet ook je geestelijke? Zo zijn er op meerdere plekken in het land leefstijlcoaches aan het werk om collega’s bij te staan bij thema’s als gezond leven en mentaal in balans blijven. Deze coaches werken vanuit het programma Fit & Vitaal en stemmen hun werk af met de psychologen en bewegingswetenschappers van het programma, maar ook met de collega’s van Duurzaam Gezond Inzetbaar.
Batterij
Ook worden er binnen onze organisatie lezingen gegeven over mentale kracht, zowel op opleidingen als op de werkvloer. Zo vond er deze maand een congres plaats in Apeldoorn over mentale kracht, ‘Mentifest’ genaamd, met presentaties en workshops. Zo’n 300 collega’s kregen hier tips over mentaal in balans blijven. Met vragen als: hoe laad jij je batterij weer op? Wat geeft je veerkracht? Hoe merk je dat je wat minder lekker in je vel zit?
Naast dit congres zijn er ontzettend veel initiatieven binnen de organisatie om vitaliteit en veerkracht te bevorderen om ook gewoon de dagelijkse stress tegen te gaan en mensen te helpen omgaan met tegenslagen en veranderingen. Een burn-out voorkomen is tenslotte beter dan genezen. De algehele boodschap: als het soms even te veel is, is het helemaal niet erg om dit aan te geven en er met iemand over te praten.
Naam: Danny
Mentale klacht: posttraumatische stressstoornis
Brigade Oostgrens-Midden in Zevenaar
Eén van de collega’s die het belang van mentale gezondheid onderstreept en presentaties geeft over zijn mentale klachten is opperwachtmeester Danny. Hij kampt zelf met PTSS-klachten en deelde zijn verhaal onlangs met studenten van de Leergang Senior Medewerker op het Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee, om bewustzijn te creëren over dit onderwerp. “Eerder volgde ik zelf deze les, en die heeft mijn ogen destijds geopend”, geeft Danny aan als motivatie voor het geven van de lezing.
Danny heeft PTSS gekregen van de aanslag op Koninginnedag in 2009 in Apeldoorn, waarbij hij hulp heeft verleend aan een meisje dat geraakt was door de auto van de aanslagpleger. Na de aanslag belandde hij in een zwart gat, kreeg de diagnose burn-out en ging in behandeling bij een psycholoog. Naar tv-beelden met het meisje kon Danny jarenlang niet kijken.
Danny deelde zijn verhaal alleen kort na het incident, met slechts 2 collega’s. Vervolgens zweeg hij er jarenlang over, maar gaandeweg kreeg hij steeds meer mentale klachten. Hij had last van negatieve gedachten, een kort lontje, verbale agressiviteit, somberheid en hij ging overmatig sporten.
Enige tijd na de aanslag overleed zijn vader aan slokdarmkanker en kreeg zijn vrouw borstkanker. Jarenlang ging Danny door op de automatische piloot, vermeed hij gevoelens, stortte zich op een studie en verwaarloosde zijn naasten. Maar uiteindelijk was er geen ontkomen meer aan.
12 jaar na het incident brak hij na een presentatie van een collega over PTSS en schakelde hij hulp in. EMDR-therapie heeft hem geholpen zijn angsten letterlijk en figuurlijk onder ogen te zien met behulp van foto’s van die bewuste Koninginnedag. Uiteindelijk verminderde de impact van zijn trauma.
Meerdere collega’s met mentale problemen hebben hem benaderd voor hulp sinds hij zijn presentaties geeft. “Daar doe je het voor”, zegt Danny gedreven. “Elke collega die ik hiermee kan helpen is er een.” Hij gaf de klas als laatste mee dat het belangrijk is om over je zorgen te praten.
