Achter de schermen

...bij het Maritiem Informatie Knooppunt Caribisch gebied

Op het eerste oog ziet Arjan er totaal niet uit als een collega van de Koninklijke Marechaussee. Op de marinebasis Parera op het (bijna) altijd zonnige Curaçao draagt hij een donkere pantalon en lichtblauw overhemd met korte mouwen; het tenue van de Kustwacht Caribisch Gebied. Ook draagt hij alle bijhorende badges en insignes. Maar wie goed oplet, ziet op zijn schouders 3 goud geborduurde sterren op een ondergrond van diepdonkerblauw. Arjan is een kapitein van de Marechaussee en de enige die permanent is geplaatst bij de Kustwacht Carib. Hij werkt daar volledig geïntegreerd, vandaar dat hij dat uniform draagt.

Arjan heeft sinds 3,5 jaar de leiding over het Maritiem Informatie Knooppunt (MIK). Hij en zijn team, waar ook KMar-collega’s deel van uitmaken, bestuderen en analyseren de illegale praktijken van drugs- en mensensmokkelaars die naar de omringende (ei)landen willen of langs Curaçao naar andere afzetmarkten varen. Populaire ‘goederen’ zijn marihuana, cocaïne, vuurwapens, geld en ongedocumenteerde personen. “Wij werken met politiegegevens en daarom zit ik hier. Dat mogen alleen opsporingsambtenaren”, zegt Arjan. “Het MIK werkt letterlijk achter de schermen, wij komen normaal gesproken niet in beeld.”

Scroll naar beneden om meer te weten te komen over het Maritiem Informatie Knooppunt Caribisch gebied.

Tekst: kapitein Arjen de Boer | Foto’s: Jeroen Liebers (Studio 38C)

2 werelden

In het MIK brengt Arjan 2 werelden samen. Die van het politiewerk en de maritieme wereld. Na ruim 39 jaar bij de Marechaussee en jarenlang recherchewerk kent Arjan de politietaal als geen ander. Zo is hij een goede link tussen de Kustwacht en de lokale politie op het eiland. “Maar bij mijn eerste briefing bij de Kustwacht begreep ik hooguit 10% van wat daar werd gezegd. Dat is een andere wereld. Ze praten niet in kilometers maar in mijlen, de snelheid gaat in knopen. Dat heb ik moeten leren”, zegt de kapitein. “Je moet elkaar kunnen verstaan om de criminaliteit in dit gebied aan te kunnen pakken.”

De Kustwacht heeft 4 Lokale Informatie Knooppunten (LIK): op Curaçao, Aruba, Sint Maarten en vliegveld Hato. “Zij zijn vooral bezig met de waan van de dag. Wat gebeurt er nu en wat moeten we doen”, vertelt Arjan. “Het MIK gebruikt hun informatie en andere bronnen om de samenhang tussen incidenten te onderzoeken. Wie zitten er achter een bepaalde smokkelroute? Het is de bedoeling genoeg informatie te verzamelen om een rechercheonderzoek te starten.”

Informatiegestuurd werken

Vorig jaar nam het stationsschip van de Koninklijke Marine een recordhoeveelheid drugs in beslag. Zo’n 35.000 kilo, waarvan een groot gedeelte onder de vlag van de Kustwacht Caribisch Gebied. Die flinke piek is voor een groot deel te danken aan informatiegestuurd werken. “Vroeger ging de Kustwacht op patrouille en voer rond totdat ze iets illegaals tegenkwamen. Maar dat is niet effectief”, weet de kapitein. Het is beter om op basis van bepaalde informatie iets te onderzoeken en met een gericht plan op pad te gaan. Het MIK levert de informatie om daar te zijn waar het ertoe doet. Onder andere door radarbeelden te bestuderen. Zo is te zien welke koers schepen varen en om wat voor schepen het gaat. Maar kleine vissersschepen en snelle bootjes zenden die informatie niet uit. Terwijl juist dit soort vaartuigen betrokken kunnen zijn bij smokkel.

(Internationale) samenwerking

Zonder partners kunnen Arjan en het MIK niet veel. Dat begint al op het eiland waar ze nauwe banden onderhouden met bijvoorbeeld de Divisie Georganiseerde Criminaliteit van het Korps Politie Curaçao met embedded personeel uit andere diensten zoals de KMar en het Recherche Samenwerkingsteam (RST), en de Criminele Inlichtingen Eenheid, een samenwerking tussen de KMar en Kustwacht. Die organisaties beschikken over informatie die mogelijk in de puzzels past die het MIK legt. “Het toverwoord is vertrouwen”, zegt de kapitein. “In deze cultuur praten mensen niet zomaar met een functionaris, dat zegt ze niet zoveel. Het gaat ze om de persoon, dus heb ik flink in die relaties geïnvesteerd. Nu bellen ze mij ook uit zichzelf als er belangrijke informatie is.”

Het MIK werkt verder nauw samen met collega’s van landen zoals Frankrijk en de Verenigde Staten. Beide hebben belangen in het Caribisch gebied en willen de criminaliteit indammen. Ze kunnen de hulp van het MIK goed gebruiken, en andersom ook. Bijzonder is dat er goede banden zijn met de marine van Colombia, een land dat bekendstaat om zijn cocaïneproductie. Venezuela is een opvallende noot in dit rijtje. “Maar ook daar is sinds kort wat contact”, vertelt Arjan. “Veel smokkelaars vertrekken vanaf de Venezolaanse kust. Details daarover zijn voor het MIK natuurlijk enorm relevant om een completer beeld te krijgen en onderzoeken op te starten.”

Groeibriljant

“Zonder het MIK is er geen Kustwacht”, zegt Arjan. Althans, geen Kustwacht die met gerichte informatie, gerichte onderzoeken doet. Zo zal de rol van het MIK, dat inmiddels zo’n 12 jaar bestaat, naar verwachting de komende jaren toenemen. “Nu heb ik 12 medewerkers, maar dat gaan er meer worden”, zegt hij wijzend op het uitgetekend organogram op het whiteboard achter hem. “Verder zijn we met de internationale partners bezig om de informatie te stroomlijnen om onze inlichtingenwerk op een hoger plan te brengen.” Het staat symbool voor het groeiende belang van goede intell, van concrete informatie waarmee kustwachters op het water of in de lucht aan de slag kunnen. “Veel onderzoeken beginnen nu eenmaal hier, bij het MIK.” Dat maakt deze locatie en functie zo interessant, zegt Arjan. Dan een knipoog: “Ik woon inmiddels al jaren op Curaçao, maar houd niet van zon, zee en strand. Tsja, dan moet het wel het werk zijn.”