‘Behoefte aan beveiliging snel toegenomen’
De Koninklijke Marechaussee richt een nieuwe eenheid op die specifiek gericht is op persoonsbeveiliging binnenland. Deze eenheid gaat personen als ministers, officieren van justitie, advocaten en rechters beveiligen in Nederland. De eenheid wordt indien nodig ook ingezet in het buitenland behalve in hoog risicogebieden waar de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) actief is. Het aantal personen in Nederland dat beveiliging nodig heeft, is snel gegroeid, waardoor het stelsel Bewaken en Beveiligen onder zware druk staat. “We willen voorkomen dat we straks nee moeten verkopen, omdat het uitoefenen van belangrijke functies van essentieel belang is voor het functioneren van de democratische rechtsstaat”, aldus projectleider kolonel Clement van Zalm.
De behoefte aan extra persoonsbeveiliging in het binnenland heeft meerdere oorzaken. Van Zalm: “Naast de klassieke dreiging uit terroristische hoek manifesteert de dreiging vanuit criminele samenwerkingsverbanden zich nadrukkelijker.” Ook de toegenomen onrust in de samenleving rond corona en boerenprotesten speelt een rol, net als de algehele verharding in de maatschappij.
Meer capaciteit
De uitvoering van de persoonsbeveiliging binnenland lag primair bij de Dienst Koninklijke Diplomatieke Beveiliging (DKDB) van de Nationale Politie, die in sommige gevallen bijstand kreeg van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten. De druk op deze eenheden is groot gezien het aantal personen dat beveiligd moet worden. Om beter toegerust te zijn op de toekomst, richt de KMar dus een eigen eenheid op, waarmee er meer capaciteit beschikbaar komt voor persoonsbegeleiding en persoonsbeveiliging.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft miljoenen euro’s uitgetrokken voor de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie, de NCTV en de Marechaussee om het stelsel Bewaken en Beveiligen verder te versterken.
De nieuwe eenheid van de Marechaussee moet een jaar na de toekenning van de gelden personen in de beveiliging kunnen nemen en zal uit ongeveer 250 mensen bestaan. In de tussentijd wordt er hard gewerkt om de organisatie, die een samenwerkingsverband met Defensie wordt, op te tuigen.
5 lichtingen
De eerste lichting Persoonsbeveiligers Binnenland zal in januari de opleiding ingaan. Vorige week vond de eerste voorlichtingsbijeenkomst plaats om belangstellenden te informeren. De interesse blijkt groot. “Binnen 30 uur waren er 120 reacties”, zegt majoor Sandra Vester, voorzitter Operationele Planningsgroep (OPG). Vanwege de beperkte tijd wordt de eerste lichting gevuld met mensen uit de Marechaussee zelf. “Voor de tweede lichting zijn we in gesprek met de overige krijgsmachtdelen”, zegt Van Zalm. Die lichting start in april met de opleiding.
Het doel is om in 2024 en 2025 in totaal 5 lichtingen klaar te stomen voor deze verantwoordelijke taak. De opleiding wordt door de BSB gegeven in de omgeving van Utrecht. De opleiding tot persoonsbeveiliger bestond al; het is sinds jaar en dag een element van de BSB-opleiding. Maar deze PB-opleiding is specifiek toegesneden op de nieuwe eenheid en zal 12 weken duren.
Kogelwerende vesten
Er is de komende tijd veel werk aan de winkel. Naast het vinden van nieuwe mensen voor de operatie, de staf en de ondersteuning, wordt er ook gezocht naar een locatie voor de nieuwe eenheid. Het materieel voor de opleiding - zoals wapens, schietbanen en uitrusting - is inmiddels geregeld, vertelt majoor Vester. Verder moet er alvast het nodige georganiseerd worden voor de operatie, zoals verbindingsmiddelen, kogelwerende vesten en voertuigen, zodat de nieuwe lichting na de opleiding meteen aan de slag kan. Genoeg te doen dus. “Het wordt waarschijnlijk niet een hele lange kerstvakantie”, beaamt kolonel Van Zalm lachend.
Impact
Ook eerste luitenant Onno Pouw, hoofd Opleidingen van de BSB, bevestigt dat er veel vaart in de organisatie zit. “Ik heb nog niet eerder meegemaakt dat een eenheid zo snel wordt opgericht, maar het gaat zeker lukken.” Snel, maar ook zorgvuldig, benadrukt Vester, want het is een taak met een grote verantwoordelijkheid.
Omdat de eerste lichting volledig wordt gevuld met collega’s uit de Marechaussee, zal deze nieuwe eenheid in eerste instantie impact hebben op de huidige operatie. “Binnen het Landelijk Tactisch Commando (LTC) worden de verdringingseffecten op de overige KMar-taakvelden in kaart gebracht om te komen tot een advies”, verduidelijkt Vester. De meeste aanmeldingen voor een PB-functie komen vanuit Bewaken en Beveiligen, maar ook collega’s uit andere domeinen hebben gereageerd.
Samenwerking
In de organisatiestructuur van de Marechaussee wordt de eenheid opgehangen onder C-LTC. Het personeel dat van de opleiding komt valt voorlopig in de uitvoering van zijn taken onder het eskadron Hoog Risico Beveiliging (HRB), tot de nieuwe eenheid in staat is haar personeel zelf aan te sturen.
De eenheid Persoonsbeveiliging Binnenland blijft organisatorisch duidelijk gescheiden van de HRB en de BSB, en heeft haar eigen taken, maar onderlinge samenwerking ligt voor de hand.
De BSB verzorgt de persoonsbeveiliging in het buitenland, met name in hoog risicogebieden, zoals in missiegebieden en op ambassades. De HRB voert momenteel onder meer de persoonsbegeleiding uit, de (hoog risico-) objectbeveiliging, strategische waardetransporten en de beveiliging van De Nederlandsche Bank. En de nieuwe eenheid PB richt zich zoals gezegd op de beveiliging van personen in Nederland en indien nodig in het buitenland.
De laatste keer dat er binnen de Marechaussee een nieuwe eenheid werd opgericht, was in 2015. Toen werd de HRB gecreëerd naar aanleiding van de terroristische aanslagen in onder meer Brussel en Parijs.
Wachtmeester Marie* van de HRB heeft gesolliciteerd
“Ik werk nu bij de Te Bewaken personen (TBP) van de HRB. Ik ben Operationeel Verantwoordelijk Leidinggevende (OVL) en plaatsvervangend groepscommandant in de rang van wachtmeester. Vanaf deze rang kun je reageren op de functie.
Ik heb onlangs mijn motivatiebrief en cv opgestuurd. Nu is het een kwestie van afwachten. Binnen de TBP zijn mijn teamleiders ervan op de hoogte en zij steunen mijn ambitie.
Voor mij zou het een mooie stap zijn van persoonsbegeleiding naar persoonsbeveiliging. Ik zou me graag willen ontwikkelen binnen dit vakgebied naar persoonsbeveiliger in het hogere geweldssegment. In de opleiding leer je nieuwe procedures en zit je dichter op de Te Bewaken Persoon.
Het mooie van persoonsbegeleiding en -beveiliging is dat je door het hele land inzetbaar bent. Elke opdracht is anders en je ziet veel. Tegelijkertijd heb je een belangrijke taak die veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Ik probeer altijd zo min mogelijk impact te hebben op het dagelijks leven van een TBP’er en het leven van hem of haar zo veilig mogelijk te maken, samen met het team.
Ik weet dat er binnen de TBP/HRB in verschillende rangen veel animo is voor deze functie. Niet iedereen die heeft gereageerd kan natuurlijk overstappen, want de operatie moet ook doorgaan. We zullen zien. Ik heb nu trouwens ook een leuke functie waarin ik het super naar mijn zin heb. Maar als ik word afgewezen, probeer ik het opnieuw bij de volgende lichting.”
*Niet haar echte naam
