‘Beter vooraf investeren, dan achteraf repareren’
Mentale vorming, houding en gedrag: ze staan centraal tijdens het gloednieuwe Kamp V. Iedereen die bij Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB) of de Hoog Risico Beveiliging (HRB) aan de slag gaat, brengt voor de functieopleiding een week door op het tentenkamp op de Oranjekazerne in Schaarsbergen. “Door soft skills te trainen, word je beter in je optreden.”
“Dit is de Koninklijke Marechaussee. Wij hebben een vuurwapen op u gericht”, klinkt het uit de megafoon. Achter de Amarok staan 2 gewapende marechaussees, gereed om in te grijpen. Voor hen: een scheef geparkeerd busje met daarin 2 vuurwapengevaarlijke verdachten.
“Hé! Hebben we zo zicht, jongens?”, zegt een coach met een glimlach vanaf de zijlijn. “Nee? Hoe gaan we dat dan krijgen?” De heren overleggen kort en spoeden zich naar een positie waar ze beide verdachten in het vizier hebben. Over tot actie.
Hard versus zacht
Het uitvoeren van de voertuigprocedure is één van de scenario’s tijdens Kamp V op de Oranjekazerne in Schaarsbergen, dat van 27 april tot en met 4 mei plaatsvond. Een unieke en nieuwe vormingsweek voor alle nieuwkomers van alle rangen binnen de Koninklijke Marechaussee. Noodzaak, want er miste iets bij deze veelal jonge debutanten, vertelt majoor Koen Polak, commandant van het eskadron Hoog Risico Beveiliging (HRB). “De hard skills zitten er meestal wel in: ze weten bijvoorbeeld hoe ze met een wapen om moeten gaan, kennen de procedures volledig. Maar het ontbreekt aan de soft skills.”
Dat zijn competenties als communicatie, samenwerken, maar ook nauwkeurigheid, stressbestendigheid en flexibiliteit in het werk. “We kregen signalen vanaf de werkvloer dat het daar nog wel eens aan schort: feedback wordt door sommigen als kritiek gezien. Maar collega's lieten bijvoorbeeld soms ook een puinhoop achter in hun wagen. Het is vorming, houding en gedrag waar winst te behalen is. Want als deze basiszaken niet op orde zijn, is de vraag: wat als er echt iets gebeurt? Durven we elkaar dan aan te spreken? Zijn we dan een team? We hebben het hier over mensen die direct na hun opleiding op belangrijke locaties, zoals het Binnenhof, worden geplaatst. Sta je daar, met je HK416 in het publieke domein. Dan moet de basis op orde zijn.”
Team voorop
Polak bijt zich als een pitbull vast in de kwestie. Er moet íets gebeuren, maar wát? Hij bracht ‘de beste mensen’ vanuit de kolom Bewaken en Beveiligen bij elkaar om die cruciale vraag te beantwoorden. Kamp V werd een feit. “Een marechaussee is een opsporingsambtenaar: veelal werkt hij of zij individueel of in een duo en moet beslissingen nemen. In de ‘groene’ militaire wereld staat juist samenwerking voorop: niemand is belangrijker dan het team. Op het tentenkamp gaan we terug naar de basis, waar we het beste van de ‘blauwe’ en de ‘groene’ wereld bij elkaar brengen.”
Samenwerking
Kamp V is een samenwerking tussen het eskadron Hoog Risico Beveiliging, de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB), brigade Objectbeveiliging, Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB) en het Opleidings-, en Trainings- en Kenniscentrum KMar (OTCKMar) en de sectie Bewaken en Beveiligen van het Landelijk Tactisch Commando.
16 coaches begeleidden in totaal 33 deelnemers tijdens deze eerste editie van Kamp V. Het maximale aantal deelnemers ligt op 60 personen. Deze keer hadden de deelnemers de functieopleiding Hoog Risico Operator reeds afgerond.
Bewustwording van eigen handelen en samenwerken zijn speerpunten: “Door die soft skills te trainen, word je beter in je optreden. We willen onze collega’s op deze wijze zo goed mogelijk voorbereiden op wat er op hen afkomt. Beter vooraf investeren dan achteraf repareren.”
Terug naar Schaarsbergen, dag 2 van Kamp V. De voertuigprocedures kennen de mannen van haver tot gort, maar veranderende situaties gooien roet in het eten. Een chauffeur die na herhaaldelijk verzoek niet uitstapt, omdat er een container voor zijn deur staat. Of inzittenden die woedend en schreeuwend uit het busje komen gesneld, nadat ze zijn aangehouden. Naarmate de dag verstrijkt, valt op dat de communicatie onderling toeneemt. “GEBOEID”, klinkt het, als de verdachte met handboeien op zijn buik ligt. “Hoe ver zijn jullie?” schreeuwt een deelnemer vanuit het voertuig, wanneer het een tijdlang stil is achter het voertuig. Het zit hem in kleine dingen, maar ze zorgen voor rust en overzicht.
Geen getijger
“Voor vorming hoef je niet per se door de modder te tijgeren”, glimlacht Polak. “De deelnemers voeren handelingen uit waarvoor ze zijn opgeleid. Een beveiligingsplan opstellen bijvoorbeeld.” Zaken die zich in de comfortzone bevinden. “Door middel van tijdsdruk, fysieke prikkels, slaaptekort of het wegnemen van zekerheden proberen we hen aan het denken te zetten. Wat doet dit met je? Wat doet dit met eenieders gedrag en de samenwerking? En hoe zorg je er als groep voor dat je het gewenste resultaat boekt?”
“Ja, een week is kort”, vervolgt Polak. “Maar we hopen dat dit kamp een vonkje van bewustwording kan zijn voor mensen. Zo komt men verder in de eigen ontwikkeling en kunnen de mensen de lessen die ze hier leren meenemen in de rest van hun opleiding en loopbaan.”
Dat betekent niet dat de deelnemers enkel in fysieke beweging zijn. Even verderop vindt in een zaaltje de ambtsinstructie Bevoegdheden plaats. Op een filmpje is te zien hoe een agent een tienerdame tegen de grond werkt, omgeven door gillende meisjes. Wat volgt is geen droge PowerPointpresentatie, maar een discussie over het optreden.
Geen instructeurs, maar coaches
De begeleiding tijdens Kamp V is niet groots verbaal, maar eerder collegiaal. Opperwachtmeester Gert-Jan, groepscommandant bij de HRB en bij de Bijstandseenheid (BE), is een van de begeleiders op het kamp en legt uit: “Wij zijn coaches. Er is geen goed of fout: je kunt niet zakken voor dit kamp. We behandelen iedereen als onze collega, wat ze over korte tijd ook zijn. We houden hen enkel een spiegel voor, zodat ze morgen beter kunnen worden dan vandaag.”
Voor hem en het coachteam is het pionieren, deze eerste editie van Kamp V. Maar al na een dag ziet hij groei. “Mensen stellen meer vragen, nemen meer initiatief, tonen inzicht in eigen handelen. Wij staan hen bij met onze ervaringen uit de praktijk, stellen vragen en proberen zo te zorgen voor bewustwording.”
Investeren
Na het kamp worden de resultaten getoetst, in samenwerking met het Expertise Centrum Leiderschap Defensie (ECLD). In vragenlijsten kunnen de deelnemers hun mening geven. “Het volgende kamp start over een maand: dat geeft ons nog de tijd te evalueren en ook zelf beter te worden in deze vormingsweek”, besluit Polak. De eerste bevindingen zijn in ieder geval positief. “In de toekomst hopen we nog meer samen te kunnen werken met het OTCKMar, om zo Kamp V echt een integraal element van de opleiding te maken, in plaats van een onderdeel dat ervoor of erna wordt geplakt. We moeten maximaal investeren in ons grootste kapitaal: de mens! Alleen zo kunnen we robuust optreden als het erop aankomt.”
