‘10% die je anders doet, brengt je vaak de winst’
De Koninklijke Marechaussee heeft de afgelopen weken 3 vrouwen aangehouden. Ze worden verdacht van identiteitsfraude en mensensmokkel. Het opsporingswerk dat tot de arrestaties leidde, werd verricht door rechercheteam Robuust 2, werklocatie brigade Oostgrens-Midden in Zevenaar. Tactisch coördinator Recherche adjudant Jochum leidde het onderzoek. Hij legt uit hoe de zaak is verlopen en welke rol hij en zijn team hebben gespeeld.
Het onderzoek (werknaam Labrador) startte in december 2019. Projectvoorbereiders van de landelijke brigade Recherche leverden aan Jochums team informatie, die ze van de Vreemdelingenpolitie (AVIM MNL) hadden gekregen. De zaak betrof een in Nederland woonachtige vrouw die vanuit Afrika 2 vrouwen naar Europa wilde smokkelen. Ze gebruikte hiervoor paspoorten van 2 vrouwen die al in Nederland verbleven. Op het vliegveld echter werden ze onderkend. Uit informatie bleek dat het een 3e vrouw, die inmiddels in de asielprocedure zit, wél al was gelukt om op eenzelfde manier naar Europa te reizen.
‘Het was aan ons om zoveel mogelijk bewijslast te verzamelen’
Mislukte poging
“Met je team maak je als eerste een projectplan op basis van de info die je hebt”, begint Jochum. “In dat plan staan onder andere je doelstellingen, gekoppeld aan een tijdslijn. We merkten de Nederlandse vrouw, die in Afrika de paspoorten beschikbaar stelde, als hoofdverdachte aan. Maar we waren ook geïnteresseerd in de 2 vrouwen wier paspoorten tijdens de mislukte poging werden gebruikt. Vervolgens was het aan ons team om zoveel mogelijk bewijslast tegen de verdachten te verzamelen, zodat tot aanhouding kon worden overgegaan.”
‘Er zijn vele wegen die naar Rome leiden’
Coördinator Jochum hield de voortgang van het onderzoek in de gaten en het doel in het vizier. Hij bepaalde met zijn team de tactiek en strategie, zette werkopdrachten uit en hakte knopen door. “Er zijn vele wegen die naar Rome leiden”, zegt hij over de toegepaste onderzoeksmethoden. “Het is belangrijk dat je de stappen die je neemt van te voren afstemt met de officier van Justitie, die het onderzoekt leidt.” Een goede verstandhouding is volgens hem belangrijk. “Het is een samenspel. Als wij denken voldoende bewijs te hebben besluiten we samen tot aanhouden over te gaan.”
Extra tap
“90% van de opbouw van een onderzoek is vaak hetzelfde, de 10% die je anders doet, brengt je vaak de winst”, bekent Jochum. En dat was in deze zaak volgens hem niet anders. “Die 10% komt meestal uit het team. Je bent dus echt afhankelijk van hun kwaliteiten. In deze zaak was het een extra tap waardoor we een volledige bekentenis van één van de verdachten op band kregen. Met als resultaat dat we nu nog harder konden bewijzen dat de vrouwen die al in Nederland verbleven, hun paspoorten vrijwillig hadden afgestaan aan de hoofdverdachte om mensen mee te smokkelen. Een mooie teamprestatie.”
HOI-principe
Jochum en zijn team verrichten niet alleen projectmatige opsporing, zoals de Recherche grote derdelijnsonderzoeken in jargon noemt. Omdat samenwerken het uitgangspunt is, ondersteunen ze in de regio ook bij incidentele opvolging. Dat zijn ‘kleinere’ zaken die handhavers binnen de gestelde termijn van 9 uur kunnen afhandelen en dus niet per se bij een rechercheteam thuishoren. “Als we capaciteit hebben, dragen we ons steentje bij en geven we advies over de onderzoeken. Dit doen we volgens het HOI-principe, waarin Handhaving, Opsporing en Intell de krachten bundelen.”
Voordeel van het HOI-principe is volgens Jochum dat nieuwe zaken meteen in een tweedelijnsonderzoek kunnen worden doorgepakt door zijn team, zonder tussenkomst van de landelijke stuurgroep van de brigade. Sneller en effectiever dus. “Intell veredelt de informatie van de handhavers. Als blijkt dat een zaak daardoor groter wordt en groeit tot tweedelijns opsporing kunnen wij daar meteen mee aan de slag. Je houdt dan zelf regie en voorkomt dat er tijd verloren gaat. Die combinatie van grote en kleine onderzoeken maakt het werk voor ons erg dynamisch. Ieder onderzoek heeft wat dat betreft zijn eigen uitdaging.”
